Picea abies 'Formanek'

Świerki kojarzą się z lasem, zimą, śniegiem i Świętami Bożego Narodzenia. Przybrane barwnymi lampkami zmieniają zimowy, mroźny ogród w miejsce ciepłe i przytulne. Bogactwo odmian świerków jest na tyle duże, że niektóre z nich w ogóle nie przypominają gatunku, do którego należą. Przykładem takiej niezwykle oryginalnej i rzadko spotykanej formy świerka pospolitego jest odmiana ‘Formanek’.
Picea abies ‘Formanek’ został wyselekcjonowany w czeskich Pruhonicach. Krzew nie wytwarza przewodnika, lecz rozrasta się szeroko i płasko po ziemi tworząc gęsty dywan gałązek. Z wiekiem wypiętrza się nieco przyjmując kształt kopiasty, dorasta do około 0,5-1 metra wysokości przy 2 metrach średnicy. Igły krótkie, bocznie spłaszczone, ciemnozielone i połyskujące długo utrzymują się na pędach. Krzewy nie tworzą szyszek i nie zawiązują nasion.

Świerk pospolity, pomimo że jest gatunkiem naturalnie występującym w naszym obszarze geograficznym, ma nieco wyższe wymagania uprawowe. Dobrze rośnie na glebach świeżych, gliniasto-piaszczystych, w miejscach zasobnych w wodę, lecz nie podmokłych. Tereny niewskazane pod uprawę świerka pospolitego to przede wszystkim ubogie gleby piaszczyste, miejsca narażone na susze oraz obszary o zanieczyszczonym powietrzu. Stąd nie zaleca się sadzenia świerka pospolitego na terenach uprzemysłowionych lub w pobliżu dużych ciągów komunikacyjnych. Świerki preferują miejsca słoneczne, nieco chłodniejsze z wilgotnym mikroklimatem. Są całkowicie mrozoodporne. Rośliny rzadko chorują, zaś wśród szkodników mogących atakować rośliny najczęściej spotyka się przędziorki, powodujące żółknięcie i opadanie igieł, oraz ochojnika zielonego, odpowiedzialnego za powstawanie ananasowatych, kolczastych galasów u nasady pędów.

Ciekawa, oryginalna forma świerka pospolitego ‘Formanek’ cieszy się dużym zainteresowaniem kolekcjonerów i miłośników roślin. Płożące odmiany daje spore możliwości zastosowania w różnego rodzaju ogrodach. Picea abies ‘Formanek’ najefektowniej prezentuje się w alpinariach. Swobodnie opadające pędy tworząc naturalną, zieloną okrywę stoku. Pasjonaci ogrodnictwa mogą spróbować prowadzić najsilniejszy pęd przy paliku. W ten sposób powstają niepowtarzalne formy zwisłe, po latach przypominające pochyloną postać starca. Odmiana ‘Formanek’ doskonale uzupełnia wolne miejsca pomiędzy drzewami na rabatach lub w kolekcjach roślin iglastych, a także naturalnie komponuje się z krzewami i krzewinkami w założeniach typu wrzosowisko. Odmiana z pewnością wzbudza zainteresowania i jest warta szerszego rozpowszechnienia.