Powojnik mandżurski

Clematis mandschurica
powojnik mandżurski

Nie wszystkie powojniki to mistrzowie wspinaczki. Niektóre z nich swoje długie pędy ścielą po ziemi lub opierają o sąsiadujące rośliny i tylko udają, że są pnączami.

Na świecie występuje ponad 200 gatunków roślin zaliczanych do rodzaju Clematis, zaś liczbę uzyskanych odmian szacuje się na kilka tysięcy. W ogrodach europejskich zaczęto je sadzić już w XVI wieku, jednak prawdziwą popularność zyskały XIX i XX w, gdy w wyniku prac hodowlanych (rozpoczętych we Francji i Anglii) uzyskano szereg wartościowych odmian o barwnych kwiatach. Najpopularniejsze i najłatwiej dostępne w handlu są powojniki zaliczane do grupy odmian wielkokwiatowych. Jest jednak znacznie więcej grup powojników, a wśród nich bardzo wartościowe i łatwe w utrzymaniu powojniki bylinowe z Grupy Flammula-Recta, charakteryzujące się tworzeniem masy drobnych, pachnących kwiatów. Wiele z nich to tzw. pnącza prymitywne, bez aktywnej zdolności do wspinania, wykorzystujące sąsiednie rośliny do wspierania się o nie.

Do najwartościowszych w tej grupie należy powojnik mandżurski C. mandschurica, pochodzący z terenów Mongolii, południowo-wschodniej Rosji i północno-wschodnich Chin oraz Korei. Jest to bylina o wiotkich, pokładające się pędy osiągających do 1,5-2 m długości oraz niebieskawozielonych, pierzastozłożonych liściach. Ogonki liściowe są sztywne i nie wykazują zdolności do owijania się wokół napotkanych podpór, dlatego roślina sama się nie wspina. Od lipca do września cała roślina jest obsypana drobnymi, białymi kwiatami przypominającymi gwiazdki. Kwiaty mają do 2 cm średnicy, są zbudowane z 4 długich, lancetowatych działek otaczających liczne, kremowoseledynowe pręciki. Kwiaty wydzielają przyjemny zapach, zwłaszcza, jeśli rośliny rosną na stanowiskach słonecznych. Powojnik mandżurski charakteryzuje się silnym wzrostem, szybko tworzy masę bujnych i zdrowych pędów i liści, jest przy tym rośliną łatwą w uprawie i bardzo odporną na mróz. Na zimę zamiera, dlatego wiosną suchą część nadziemną należy obciąć, aby zrobić miejsce wyrastającym z ziemi młodym pędom. Ponieważ powojnik mandżurski nie wykazuje zdolności do wspinania, wymaga sadzenia przy podporach, o które będzie mógł wspierać swoje długie pędy lub do których będzie można je przywiązać. Szeroki wybór oferowanych na rynku podpór (metalowych, drewnianych, bambusowych czy zrobionych z wikliny) pozwala pięknie wyeksponować roślinę na rabatach. Ze względu na przyjemny zapach powojnik ten warto sadzić w pobliżu miejsc wypoczynku: ławek, altan, tarasów lub pod oknami sypialni.

Roślina nie ma specjalnych wymagań glebowych. Doskonale czuje się na większości przeciętnych, umiarkowanie wilgotnych gleb ogrodowych o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego. Preferuje stanowiska słoneczne, ale może też rosnąć w półcieniu, na wystawie wschodniej lub zachodniej. Doskonale nadaje się do sadzenia między krzewami lub pnączami o ciemnych liściach lub kwiatach, rozświetlając kompozycje i dodając im lekkości.