Taxus x media 'Hicksii'

Cisy od wieków były i są wykorzystywane w sztuce ogrodowej. Te szlachetne, długowieczne rośliny doskonale poddają się formowaniu i jako nieliczne wśród roślin iglastych są w pełni cienioznośne. Za jedną z najlepszych odmian cisa, o dużych walorach ozdobnych oraz szerokich możliwościach zastosowania, uznawana jest odmiana ‘Hicksii’.

Taxus x media (cis pośredni) został wyhodowany w USA około 1900 roku w wyniku krzyżowania cisa japońskiego (Taxus cuspidata) z cisem pospolitym (Taxus baccata). W 1923 roku Amerykanin Henry Hicks wyselekcjonował, cieszącą się do dziś niesłabnącą popularnością, odmianę ‘Hicksii’, charakteryzującą się szeroko kolumnowym pokrojem, silnym wzrostem oraz dekoracyjnymi, czerwonymi osnówkami nasion. Po dziesięciu latach uprawy krzewy osiągają około 3 metrów wysokości. Pędy wzniesione, wyprostowane i sztywne, u starszych okazów są nieco mniej zwarte, a korona rozszerza się ku górze. Ciemnozielone, błyszczące igły, o długości 2,5-3 centymetrów, gęsto okrywają gałązki. Na młodych pędach są osadzone skrętolegle, zaś na starszych i bocznych gałązkach układają się bardziej grzebieniasto. Cis jest rośliną rozdzielnopłciową, dwupienną. Na jednych osobnikach tworzą się wyłącznie kwiaty męskie, zaś na innych wyłącznie kwiaty żeńskie. Odmiana ‘Hicksii’ jest klonem żeńskim. Już w młodym wieku obficie zawiązuje nasiona otoczone intensywnie czerwonymi, kieliszkowatymi, soczystymi osnówkami. Nasiona są w nich całkowicie zagłębione. Osnówka jest jedyną jadalną częścią rośliny pozbawioną trującego alkaloidu – taksyny. Słodka w smaku osnówka stanowi prawdziwy, zimowy przysmak ptaków.

Taxus x media ‘Hicksii’ dobrze rośnie zarówno w cieniu, jak i w miejscach nasłonecznionych, na glebach przeciętnych, najlepiej głębokich, świeżych i wapiennych, nie znosi natomiast terenów podmokłych oraz okresowo zalewanych. Cis pośredni jest łatwiejszy w uprawie od cisa pospolitego przede wszystkim ze względu na niższe wymagania wilgotnościowe oraz większą mrozoodporność. Gęsty i bogato rozgałęziony system korzeniowy pozwala na przesadzanie nawet dużych okazów. Odmiana ‘Hicksii’ wykazuje pełną mrozoodporność, stąd może być sadzona w miejscach odsłoniętych. Cisy charakteryzują się doskonałymi właściwościami regeneracyjnymi, dlatego mogą być bardzo silnie cięte. Ponadto regularne strzyżenie sprzyja zagęszczeniu krzewów.

Cis pośredni ‘Hicksii’ nie bez powodu jest jedną z najłatwiej dostępnych odmian w szkółkach i centrach ogrodniczych. Przede wszystkim jest doskonałą rośliną służącą do tworzenia formowanych żywopłotów lub swobodnie rosnących szpalerów, szczególnie w miejscach cienistych, takich gdzie inne, typowo żywopłotowe rośliny iglaste (żywotniki, jałowce) nie mogłyby rosnąć. Szybki wzrost i duży potencjał regeneracyjny pozwala tworzyć interesujące formy cięte, typu stożków, walców, czy nawet drzewek w charakterze bonsai. Dlatego Taxus x media ‘Hicksii’ może z powodzeniem sadzić w niewielkich ogrodach oraz na cmentarzach, a gdy zbytnio się rozrośnie wystarczy go przyciąć. Rośliny dobrze prezentują się sadzone pojedynczo, jak i w grupach. W okresie jesienno-zimowym przyciągają uwagę ozdobnymi, czerwonymi osnówkami nasion. Drewno cisa jest bardzo trwałe, twarde, ciężkie, elastyczne o barwie czerwonawej. W meblarstwie wykorzystuje się je do intarsjowania najwyższej jakości mebli. W okresie Bożego Narodzenia pędy cisa stanowią doskonały materiał na świąteczne stroiki.