Morus alba 'Pendula'

Morus alba 'Pendula'
morwa biała 'Pendula'

Morwa biała jest drzewem naturalnie występującym w Azji. Do Europy gatunek ten został sprowadzony na przełomie XI i XII wieku. W Polsce rośliny wykorzystuję się zarówno do celów ozdobnych, jak i dla smacznych, soczystych owoców. Niewielkie wymagania uprawowe, wysoka odporność na suszę oraz atrakcyjne, jasnozielone ulistnienie przyczyniły się do spopularyzowania morwy. Do sadzenia w ogrodach przydomowych szczególnie przydatna jest osiągająca niewielkie rozmiary odmiana ‘Pendula’ – drzewo  o płaczącym pokroju i  parasolowatej koronie.

Odmiana 'Pendula' została wyhodowana pod koniec XIX wieku w Niemczech. Ponieważ roślina nie tworzy pędu przewodniego jej wysokość zależy od wysokości szczepienia, które najczęściej wykonuje się na wysokości 2 metrów. W ten sposób powstają drzewa o długich pędach malowniczo zwisających do samej ziemi. Ich korony są gęste, wypełnione dużymi, dekoracyjnymi liśćmi. W młodości morwa rośnie szybko, później tempo wzrostu maleje. Oprócz efektownego pokroju główną ozdobą drzewa są zmienne w wyglądzie, dwupostaciowe liście, z których część jest różnorodnie powcinana, a inne są bez wcięć. Zjawisko to nosi nazwę różnolistności (heterofilii) i polega na tworzeniu dwóch rodzajów liści na jednej roślinie. Liście są duże, jasnozielone, mają od 6-18 cm długości, są gładkie i błyszczące. Liście rozwijające się na starszych pędach są mniejsze, jajowate lub okrągławe, całobrzegie lub lekko klapowane, podobne do liści lipy. Liście na młodych pędach są z reguły duże i głęboko powcinane. Jesienią wszystkie liście przebarwiają się na ładny, jaskrawo żółty kolor. W swojej ojczyźnie, czyli we wschodniej Azji, morwa biała była i nadal jest najważniejszą rośliną wykorzystywaną do hodowli jedwabników. Jej liście stanowią bowiem podstawowe pożywienie larw tego motyla. Kwiaty morwy pojawiają się w maju wraz z rozwojem liści, ale nie mają znaczenia dekoracyjnego. Są rozdzielnopłciowe - męskie mają kształt kotkowatych kwiatostanów, a żeńskie główkowatych. Owoce morwy białej przypominają jeżyny i stanowią rzadki w świecie botaniki przykład owocu rzekomego. Są one zbudowane z małych niełupek otoczonych soczystymi, kulistymi osnówkami, które z kolei są zebrane w walcowate owocostany długości 2,5 cm i średnicy 1,5 cm. Rosną w kiściach po kilka sztuk i sukcesywnie dojrzewają, zmieniając kolory. Młode owoce są białożółte, później stają się różowe i czerwienieją, aż dojrzeją i przebarwią się na czarnofioletowo. Owoce zaczynają dojrzewać w sierpniu i bardzo szybko opadają. Są miękkie, słodkie w smaku i trochę mdłe, ale smaczne. Można je zjadać na surowo albo przyrządzać z nich dżemy, kompoty lub nalewki. Ze względu na niebieski barwnik spadające owoce mogą być kłopotliwe, gdyż dosyć mocno brudzą chodniki i ścieżki. Dlatego drzewa trzeba sadzić z dala od przejść, najlepiej na trawnikach, rabatach lub przy brzegach zbiorników wodnych, gdyż owoce są chętnie zjadane przez ryby. Ponieważ owoce morwy są bardzo nietrwałe, nie można ich kupić w sklepie, bardzo rzadko są tez oferowane na bazarach czy targowiskach. Dlatego właściwie jedynym sposobem ich pozyskania jest posadzenie rośliny na własnej działce czy w ogrodzie.

Morwa biała to jest jednym z najłatwiejszych w uprawie drzew, polecanym dla początkujących ogrodników.  Najlepiej rośnie w miejscach słonecznych lub lekko ocienionych, ciepłych, osłoniętych od silnych podmuchów wiatru w okresie zimy. Preferuje gleby lekkie, szybko nagrzewające się i przepuszczalne, najlepiej piaszczyste, o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego. Rośliny dobrze znoszą suszę i zanieczyszczenie powietrza, są odporne na choroby i rzadko atakowane przez szkodniki. Odmiana 'Pendula' jest wystarczająco mrozoodporna (strefa 6a) i zwykle dobrze zimuje w naszym klimacie. Ze względu na nieduże rozmiary drzewo doskonale nadaje się do stosowania w ogrodach przydomowych, do sadzenia pojedynczo w miejscach eksponowanych, na trawnikach, wrzosowiskach, w ogrodach skalnych. Rośliny stanowią nielada atrakcję dla dzieci, które uwielbiają chować się lub urządzać domki pod parasolowatą koroną tych niewielkich drzew.