Wskazania Jakościowe

Materiał szkółkarski roślin ozdobnych przeznaczony do handlu musi być czysty odmianowo, wyprodukowany zgodnie z zasadami agrotechniki szkółkarskiej i odpowiadać określonym w zaleceniach wymaganiom.
Rośliny muszą być zdrewniałe, zahartowane oraz prawidłowo uformowane, z zachowaniem charakterystycznych dla gatunku i odmiany pokroju, wysokości, szerokości i długości pędów, a także równomiernego rozkrzewienia i rozgałęzienia. Powinny być zachowane odpowiednie proporcje między pniem, koroną i bryłą korzeniową.
Materiał musi być zdrowy, bez uszkodzeń mechanicznych, objawów będących skutkiem niewłaściwego nawożenia i agrotechniki oraz bez odrostów podkładki.
System korzeniowy musi być dobrze wykształcony, nieuszkodzony, odpowiedni dla danego gatunku, odmiany i wieku rośliny.

DOROSŁY MATERIAŁ SZKÓŁKARSKI

1. Drzewa i krzewy iglaste
Sprzedaje się je w pojemnikach lub z bryłą korzeniową.
Rośliny w pojemnikach muszą być przesadzane co 1-2 lata, a w gruncie co 2-4 lata. Barwa igieł musi być typowa dla odmiany. Prosto rosnące gatunki i formy muszą być sprzedawane z przewodnikiem, z wyjątkiem taksonów naturalnie wieloprzewodnikowych (np. Taxus). Rośliny muszą być rozgałęzione w sposób typowy dla danego gatunku i odmiany. Odstępy między okółkami, jak również przyrost z ostatniego roku muszą być proporcjonalne do wielkości całej rośliny. Rośliny iglaste przeznaczone do sprzedaży muszą być uprawiane w pojemnikach o objętości nie mniejszej niż 2 litry.

1.1. Sortowanie.
Rośliny iglaste sortowane są wg wysokości lub/i szerokości.
Sortowanie wg wysokości/szerokości roślin w cm:
15–20
20–25
25–30
30–40
40–60
60–80
80–100
100–125
125–150
150–175
175–200
200–225
225–250
250–275
275–300
od 300 co 50 cm
od 600 co 100 cm
2. Drzewa liściaste
2.1. Drzewa w formie naturalnej
Sprzedaje się bez bryły, z bryłą korzeniową lub w pojemniku. Gatunki trudno przyjmujące się np. z rodzaju Fagus, Quercus należy sprzedawać wyłącznie z bryłą korzeniową lub w pojemniku.
Drzewa powinny być regularnie szkółkowane co 2-4 lata.

2.1.1. Sortowanie
Sortowanie wg wysokości roślin (cm):
60–80
80–100
100–125
125–150
150–200
dalej co 50 cm

2.1.2. Pęczkowanie
Pęczkowanie, zależnie od parametrów drzewa, od 2 do 5 sztuk; dotyczy drzew sprzedawanych bez bryły.
Przy przygotowaniu roślin pod określone zamówienie dopuszcza się inne ilości w pęczkach.

2.2. Drzewa pienne
Sprzedaje się bez bryły, z bryłą korzeniową lub w pojemniku.
Przynajmniej dwa razy szkółkowane w odpowiednio dużej rozstawie umożliwiającej uformowanie właściwej korony. Po ostatnim przesadzeniu powinny pozostać na stanowisku nie dłużej niż 4 sezony wegetacyjne w gruncie, a w pojemniku nie dłużej niż 2.

2.2.1. Sortowanie
Sortowanie wg obwodu pnia mierzonego na wysokości 100 cm od powierzchni ziemi (cm):
6–8
8–10
10–12
12–14
14–16
16–18
18–20
20–25
do 50 co 5 cm
od 50 co 10 cm

2.2.2. Pęczkowanie
Pęczkowanie, zależnie od parametrów drzewa, od 2 do 5 sztuk; dotyczy drzew sprzedawanych bez bryły.
Przy przygotowaniu roślin pod określone zamówienie dopuszcza się inne ilości w pęczkach.

3. Krzewy liściaste
3.1. Krzewy raz lub dwa razy szkółkowane
Sprzedaje się bez bryły lub w pojemniku.
Krzewy raz szkółkowane mogą pozostać w szkółce po ostatnim przesadzeniu nie dłużej niż dwa sezony wegetacyjne.
Krzewy te powinny mieć minimum dwa (krzewy raz szkółkowane) lub trzy (krzewy dwa razy szkółkowane) pędy z typowymi dla odmiany rozgałęzieniami.
Wyjątek stanowią krzewy słabo krzewiące się, jak np.: Cornus mas, Crataegus coccinea, Crataegus prunifolia, Eleagnus angustifolia, Euonymus europaeus, Hippophae rhamnoides, Prunus spinosa, Sambucus nigra, Sambucus racemosa, Tamarix w odmianach, u których dopuszcza się jeden pęd mniej.

3.1.1. Sortowanie
Sortowanie wg wysokości roślin (cm):
15-20
20-30
30-40
40-60
60-80
80-100
100-125
125-150
dalej co 50cm

3.1.2. Pęczkowanie
Pęczkowanie wg wysokości roślin (cm):
do 60 – 10 sztuk
od 60 – 5 sztuk

3.2. Krzewy soliterowe − trzy i więcej razy szkółkowane
Sprzedaje się je z bryłą korzeniową lub w pojemniku.
Trzecie szkółkowanie tych krzewów powinno przebiegać w odpowiednio dużej rozstawie. Po przeszkółkowaniu rośliny muszą pozostać na stanowisku przynajmniej dwa, a najdłużej cztery sezony wegetacyjne. Wyjątek stanowią gatunki szczególnie silnie rosnące (np. Salix caprea), które mogą pozostać jeden sezon.

3.3.1. Sortowanie
Sortowanie wg wysokości roślin (cm):
60–80
80–100
100–125
125–150
do wys. 400 co 50 cm
od wys. 400 co 100 cm

W zależności od gatunku czy odmiany oraz wysokości rośliny, mogą być podane dodatkowe parametry dotyczące szerokości oraz ilości pędów.

Sortowanie wg szerokości roślin (cm):
60–100
100–150
150–200
200–250
250–300
300 co 100 cm

3.3. Krzewy pienne
Sprzedaje się bez bryły, z bryłą korzeniową lub w pojemniku.
Krzewy pienne muszą mieć wykształconą koronę, złożoną z minimum 3 pędów.

3.4.1. Sortowanie
Sortowanie wg wysokości pnia (cm):
30–40
40–60
60–80
80–100
100–125
125–150
150–175
175–200

4. Krzewy kwaśnolubne i zimozielone
4.1. Azalie
Sprzedaje się je z bryłą korzeniową lub w pojemniku.
Azalie muszą być, odpowiednio do odmiany, regularnie przesadzane, dobrze rozkrzewione i mieć pąki kwiatowe. Krzewy azalii uprawiane w pojemnikach powinny być przesadzane co 2 lata, uprawiane w gruncie co 4 lata.

4.1.1. Sortowanie
Sortowanie wg wysokości roślin (cm):
do 30 co 5 cm
od 30 do 80 co 10 cm
80–100 cm
od 100 co 25 cm

4.2. Różaneczniki
Sprzedaje się je z bryłą korzeniową lub w pojemniku.
Krzewy sprzedawane w okresach – wiosennym i jesiennym powinny mieć pąki kwiatowe.
Różaneczniki muszą być regularnie, co 2 lata przesadzane. Powinny być zwarte, żywotne, o odpowiedniej proporcji wysokości do szerokości, dobrze rozkrzewione.
Różaneczniki soliterowe muszą być co najmniej co 4 lata przesadzane oraz mieć pąki kwiatowe.

4.2.1. Sortowanie
Sortowanie wg wysokości i szerokości roślin (cm) w przedziałach:
do 30 co 5 cm
od 30 do 100 co 10 cm
od 100 do 200 co 20 cm
od 200 do 300 co 25 cm
od 300 co 50 cm

4.3. Inne kwaśnolubne krzewy i krzewinki
Sprzedaje się je z bryłą korzeniową lub w pojemniku. Do krzewów tych zaliczamy m.in.: Pieris, Leucothoe, Kalmia, natomiast do krzewinek: Calluna, Erica, Andromeda, Vaccinium.

4.3.1 Sortowanie
Sortowanie krzewów odbywa się wg wysokości i szerokości (cm), w przedziałach:
do 30 co 5 cm
od 30 do 100 co 10 cm
od 100 do 200 co 20 cm
od 200 do 300 co 25 cm
od 300 co 50 cm
Sortowanie krzewinek odbywa się wg średnicy doniczki, w której są sprzedawane.

4.4. Krzewy zimozielone
Sprzedaje się je z bryłą korzeniową lub w pojemniku. Do krzewów tych zaliczane są m.in.: Buxus, Mahonia, Ilex.
Rośliny te muszą być regularnie, co 1-3 lata przesadzane.

4.4.1. Sortowanie
Sortowanie wg wysokości i szerokości roślin (cm) w przedziałach:
do 30 co 5 cm
od 30 do 100 co 10 cm
od 100 do 200 co 20 cm
od 200 do 300 co 25 cm
od 300 co 50 cm

5. Pnącza
Pnącza sprzedajemy w pojemnikach. Każda roślina musi być przywiązana do bambusowego palika (w specyfi kacji skrót: „bam”), w przeciwnym razie może zmienić charakter wzrostu na płożący lub ulec złamaniu.

5.1. Sortowanie
Pnącza muszą mieć minimum 2 silne pędy, wyrastające do 10 cm od podstawy. Pnącza przeznaczone do sprzedaży muszą być uprawiane w pojemnikach o objętości nie mniejszej niż 2 litry.

6. Róże
Róże sprzedajemy bez bryły lub w pojemnikach. Do obrotu bez bryły dopuszcza się krzewy na własnym korzeniu lub jednoroczne okulanty.
Pędy stanowiące o jakości krzewu muszą być dostatecznie zdrewniałe. Róże pienne uzyskujemy w wyniku szczepienia lub okulizacji. Grubość pnia pod oczkiem powinna wynosić minimum 9 mm. Muszą być założone minimum 2 oczka. Nazwa podkładki powinna być zawsze umieszczona na etykiecie. System korzeniowy powinien być dobrze wykształcony i rozgałęziony. Róże okrywowe powinny być uprawiane w doniczkach lub w pojemnikach i posiadać minimum dwa pędy.

6.1. Sortowanie
Róże pienne sortujemy wg wysokości pnia (cm):
40 110
60 140
90 powyżej 140

Róże krzaczaste sortujemy wg jakości na klasy A i B.

Klasa A – róże zakwalifikowane do tej klasy muszą mieć min. trzy pędy wyrastające z miejsca okulizacji. Dopuszcza się, aby z trzech pędów, dwa wyrastały z miejsca okulizacji, a trzeci wyrastał do 5 cm powyżej miejsca okulizacji.

Klasa B – krzewy z klasy B muszą mieć dwa pędy wyrastające z miejsca okulizacji.

6.2. Pęczkowanie
Róże pęczkujemy po 5 lub 10 sztuk; pęczki wiążemy w dwóch miejscach.

7. Byliny
Byliny sprzedawane są najczęściej w pojemnikach, a wielkość roślin określa się na podstawie wielkości pojemnika.
Podłoże w pojemniku powinno być równomiernie przerośnięte korzeniami, bryła korzeniowa ma pozostać w całości po usunięciu pojemnika. Na jej spodniej stronie nie może występować zbytnie zagęszczenie splątanych korzeni, których wierzchołki winny być jasne i żywotne. Na organach trwałych (kłącza, bulwy, korzenie, zdrewniałe nasady tegorocznych pędów) powinny być widoczne pąki odnawiające, ewentualnie przyziemne rozety liści.
W okresie wegetacji rośliny mają być silne, bez widocznych uszkodzeń mechanicznych i objawów chorobowych, właściwie wybarwione (niektóre byliny wykazują duże zmiany, intensywniejsze wybarwienie młodych pędów wyrastających wiosną, jesienna zmiana zabarwienia liści) w okresie wegetacji.
Do czasu kwitnienia pędy nie powinny być przycinane, potem dopuszcza się ścięte pędy, ale muszą się na nich znajdować wzbudzone pąki boczne. Wysokości się nie określa, ponieważ zależy ona od terminu rozmnażania i sadzenia do pojemników, na ogół rośliny rosnące w gruncie są dwa lub więcej razy wyższe (nie dotyczy to niskich bylin do ogrodu skalnego) niż te uprawiane w pojemnikach.
Byliny bez bryły: zdrowe, jędrne, nie zasuszone, ani nie zagniwające, bez objawów chorobowych (pokrycie pleśnią), nie uszkodzone mechanicznie, z gładkimi powierzchniami cięcia zbyt długich korzeni lub kłączy, z widocznymi pąkami odnawiającymi, w stanie spoczynku (nie wykazujące wzrostu pędów), ewentualnie zamiast pąków rozety liściowe (jeśli taka jest biologia gatunku, np. astry, dzielżany) z przyciętymi liśćmi (ewentualnie) z usuniętymi pędami i liśćmi z poprzedniego sezonu.
Byliny w pojemnikach transportuje się najczęściej w skrzynkach albo na wózkach.
Byliny bez bryły pakowane są zazwyczaj w pudła kartonowe wyścielone folią i zasypywane torfem wysokim lub trocinami.

7.1. Sortowanie
Byliny bez bryły sortuje się, jeśli to możliwe, ze względu na morfologię gatunku wg liczby pąków odnawiających, tzw. oczek, i dotyczy to zwłaszcza: funkii, piwonii, liliowców, kosaćców.

8. Rośliny okrywowe
Roślina okrywowa powinna być równomiernie rozkrzewiona. Podawana szerokość to średnica największego koła, którego przynajmniej 3/4 powierzchni zakryte jest przez roślinę (Fot. 5-8).

8.1. Sortowanie
Rośliny okrywowe sortowane są pod względem szerokości. Wyjątek stanowią takie rodzaje i gatunki,
jak: Pachysandra, Vinca, Cornus canadensis.
Sortowanie wg szerokości (cm):
10–15 25–30
15–20 30–40
20–25 40–60

MŁODY MATERIAŁ SZKÓŁKARSKI

Rośliny młode nie są stosowane do nasadzeń i stanowią tylko przedmiot obrotu pomiędzy szkółkarzami.
Sposób sortowania i pęczkowania zależy od gatunku i odmiany roślin i jest najczęściej
ustalany między kontrahentami.