Aktinidia pstrolistna ‘Dr Szymanowski’

Actinidia kolomikta ‘Dr Szymanowski’
aktinidia pstrolistna ‘Dr Szymanowski’

Pochodząca z krajów Dalekiego Wschodu aktinidia pstrolistna jest przykładem pnącza ozdobnego i owocowego. Szybki wzrost, bardzo ciekawe, trójkolorowe liście i przede wszystkim smaczne owoce sprawiają, że warto bliżej zainteresować się tym łatwym w uprawie, ale ciągle jeszcze mało znanym gatunkiem.  

Actinidia kolomikta ‘Dr Szymanowski’ została wyselekcjonowana przez polskiego dendrologa Tadeusza Szymanowskiego. Pnącze rośnie umiarkowanie silnie, rocznie przyrasta o 1-2 metry. Roślina szczególnie efektownie prezentuje się w maju, gdy jej młode, soczyście zielone liście częściowo wybarwiają się  na biało, a później na różowo, tworząc trójkolorową mozaikę. Najwięcej pstrych liści pojawia się w częściach roślin dobrze oświetlonych. Po zakończeniu kwitnienia barwne plamy powoli zielenieją i zanikają. Pojedyncze liście są cienkie, jajowate, długości około 10 cm, w okresie lata ciemnozielone, błyszczące, jesienią, przed opadaniem, intensywnie żółte. Kwiaty pojawiają się w połowie maja trzeciego lub czwartego roku po posadzeniu, są stosunkowo małe, średnicy 1,5 cm, białe. Aktinidia ‘Dr Szymanowski ’ jest odmianą żeńską z cechami obupłciowości, a więc oprócz kwiatów żeńskich tworzy nieliczne kwiaty męskie. W celu poprawy zapylenia i uzyskania wyższego plonu w sąsiedztwie odmian żeńskich zaleca się sadzenie  klonów męskich. Jeden osobnik męski wystarczy do zapylenia 6-8 osobników żeńskich. Dobrym zapylaczem aktinidii pstrolistnej jest ‘Adam’, odmiana polskiej hodowli o dekoracyjnych liściach. Owoce odmiany ‘Dr Szymanowski’ są owalne, lekko spłaszczone, niezbyt duże, mierzą 2-2,5 cm długości oraz 1-1,3 cm szerokości, dojrzewają w sierpniu, a po dojrzeniu opadają. Masa pojedynczych owoców waha się w granicach 2,5–3 g. Owoce mają cienką, gładką, zielonożółtą skórkę, od strony nasłonecznionej pokrytą lekkim rumieńcem. Owoce są soczyste, słodko winne, aromatyczne, kwaskowe i bardzo smaczne. Zawierają szereg cennych substancji odżywczych i minerałów (potas, cynk) oraz witamin: C, PP, A1, B1, B2. Owoce spożywa się na surowo, ale można z nich przyrządzać różne przetwory: galaretki, nalewki, wina, doskonałe dżemy i marmolady oraz susz. Warto jeszcze wspomnieć, że aktinidia pstrolistna jest bliską krewniaczką aktinidii smakowitej, której owoce to popularne i znane kiwi.

Aktinidię pstrolistną należy sadzić na stanowiskach ciepłych, słonecznych, osłoniętych od wiatru, na glebach umiarkowanie wilgotnych, przepuszczalnych, lekko kwaśnych do obojętnych. W okresach suszy rośliny trzeba podlewać. Nawożenie najlepiej rozpocząć dopiero w drugim roku po posadzeniu, stosując 2–3 krotnie, od połowy maja do końca czerwca, wieloskładnikowy nawóz mineralny w dawce od 10 g pod młode rośliny, do 20 g pod starsze. Nie warto przyspieszać terminu nawożenia, bowiem zabieg pobudza rośliny do intensywnego wzrostu, narażając młode pędy na uszkodzenia spowodowane późnymi przymrozkami. Aktinidia ‘Dr Szymanowski’ jest odmianą odporną na mróz, wytrzymuje zimowe spadki temperatur do -40ºC.  Rośliny przeznaczone do celów dekoracyjnych należy sadzić przy mocnych podporach: płotach, pergolach, altanach, kratkach mocowanych do ścian budynków itp.. W celu uzyskania licznych owoców aktinidię najlepiej posadzić przy konstrukcji z drutu rozpiętego między słupkami lub przy ażurowym ogrodzeniu (np. przy siatce) oraz odpowiednio ciąć, tak aby uzyskać pionowy przewodnik i odchodzące od niego poziomo silne pędy. Aktinidia owocuje na pędach 2 i 3 letnich, które po wydaniu owoców należy usuwać przez cięcie zimowe, pozostawiając pędy następcze. Aktinidia pstrolistna jest gatunkiem długowiecznym, może być z powodzeniem uprawiana przez kilkadziesiąt lat.