Jesion pensylwański ‘Crispa’

To polska odmiana uzyskana w 1904 r. przez Feliksa Rożyńskiego w szkółkach Zamoyskich w Podzamczu. Roślina jest od ponad 100 lat oferowana w sprzedaży, ceniona za kompaktową formę i nieduże jak na jesion rozmiary, a także wysoką zdrowotność.

Jesion pensylwański ‘Crispa’ to niewysokie drzewo o regularnej, gęstej, kulistej koronie. Po wielu latach uprawy dorasta do kilku metrów wysokości i 3-6  m średnicy. Szkółki oferują tę odmianę w formie szczepionej na wysokim pniu, jako drzewo przeznaczone do ogrodów przydomowych, osiedlowych i zieleni przyulicznej. Ozdobą rośliny są ciemnozielone liście złożone o skręconej osi liścia, zbudowane zwykle z 7 lancetowatych, kędzierzawych listków o nierównej, pofalowanej powierzchni. Liście są osadzone na krótkich ogonkach, mają do 10 cm długości. Jesienią wcześnie się przebarwiają na intensywnie żółty kolor, a następnie opadają. Kwiaty są niepozorne, dwupienne, rozwijają się z bocznych pąków generatywnych na przełomie kwietnia i maja. Owoce w postaci orzeszków zaopatrzonych w długie, jasnozielone skrzydełko, są zebrane w liczne, wiechowate owocostany. Przed dojrzeniem są dekoracyjne dzięki soczyście zielonej barwie, kontrastującej z ciemnym kolorem liści, po dojrzeniu brązowieją.

Jesiony nie są wymagające w uprawie, ale najlepiej rosną na glebach żyznych, głęboko uprawionych, wilgotnych, o odczynie kwaśnym do obojętnego. Preferują stanowiska słoneczne, ale tolerują także umiarkowane zacienienie. Jesion pensylwański jest gatunkiem w pełni odpornym na mróz. Badania naukowe wykazały, że gatunek ten skutecznie oczyszcza powietrze z zanieczyszczeń gazowych (dwutlenków azotu, siarki i węgla), które są pobierane przez aparaty szparkowe liści do przestrzeni międzykomórkowych i tam neutralizowane w procesach biochemicznych. Z kolei na powierzchni liści osadzają się pyły zawieszone. Ogromną zaletą gatunku i jego odmian jest wysoka odporność na porażenie Hymenoscyphus fraxineus - patogen grzybowy (wykryty w 2006 r. przez Polaka, Tadeusza Kowalskiego) wywołujący groźną chorobę powodującą masowe zamieranie jesionu wyniosłego na terenie niemal całej Europy.

Jesion pensylwański ‘Crispa’ najpiękniej prezentuje się odpowiednio wyeksponowany, posadzony np. na środku kwietnika, bylinowej rabaty lub na tle trawnika. Nadaje się do sadzenia w ogrodach formalnych, gdzie dużą wagę przywiązuje się do symetrii i form geometrycznych. Można go wykorzystać do obsadzania dróg i ulic, parkingów, parków, skwerów, ogrodów jordanowskich, szkolnych i przedszkolnych. Odmiana ta może być ciekawą alternatywą dla bardzo popularnego klonu pospolitego ‘Globosum’.