Języcznik zwyczajny

Asplenium scolopendrium
Języcznik zwyczajny

To zimozielona paproć tworząca błyszczące, skórzaste liście przypominające języki. Blaszki liściowe są równowąskie, całobrzegie, niepowcinane, wyrastają z podziemnego kłącza w formie rozety. W zależności od warunków uprawy mają od 20 do 60 cm długości i około 6 cm szerokości, u nasady są sercowate, na wierzchołkach zaostrzone, a ich powierzchnia jest lekko pofalowana. Młode liście w trakcie rozwoju przypominają pastorał. Na niektórych liściach w okresie lata, od lipca do września, na spodniej stronie pojawiają się brązowe zarodnie okryte zawijkami, zebrane w regularnych, poprzecznych rządkach ułożonych ukośnie względem nerwu głównego. Stanowią one widoczny, ciekawy i dekoracyjny element, zwracający uwagę. Paprocie nie tworzą nasion, rozmnażającymi się przez mikroskopijnej wielkości zarodniki produkowane we wspomnianych zarodniach. Roznoszone przez wiatr kiełkują na wilgotnym podłożu i tworzą rośliny tzw. drugiego pokolenia - gametofit, kilkumilimetrowej wielkości strukturę o sercowatym kształcie. Na gametoficie tworzą się komórki płciowe, które po połączeniu (niezbędna do tego jest woda w postaci kropel rosy albo deszczu) rozwijają się w nowy sporofit – czyli tzw. pierwsze pokolenie – dorosłe paprocie. Taki cykl rozwojowy nazywamy przemianą pokoleń.

Języcznik zwyczajny należy do paproci o niewielkich, aczkolwiek specyficznych wymaganiach uprawowych. Preferuje gleby organiczne, o wysokiej zawartości próchnicy, obojętne lub zasadowe, stale wilgotne, przepuszczalne. Doskonale czują się sadzony od północnej strony budynków, w cieniu drzew i wysokich krzewów, nad brzegami strumieni i oczek wodnych – wszędzie tam, gdzie nie docierają bezpośrednio promienie słoneczne, a światło jest rozproszone. W takich warunkach zimuje dobrze i jest odporny na mróz (znosi spadki temperatury zimą do -30 st. C. Natomiast na stanowiskach eksponowanych na słońce liście mogą ulegać uszkodzeniom, więc rośliny warto późną jesienią cieniować stroiszem, okrywać opadającymi z drzew liśćmi lub siatką cieniującą. Uszkodzone zimą stare liście języcznika są jednak szybko zastępowane na wiosnę rozetę nowych, młodych liści.  

Języcznik zwyczajny pięknie prezentuje się w ogrodach leśnych, naturalistycznych, tworzy element runa leśnego. Sprawdza się w zarówno w ascetycznych ogrodach japońskich, ale też ciekawie komponuje się z kamieniami w ogrodach skalnych. Może być uprawiany w ceramicznych pojemnikach ustawianych na cienistych balkonach i tarasach.