Naparstnica purpurowa

Digitalis purpurea
Naparstnica purpurowa

Naparstnica purpurowa  to ostatnio roślina chętnie wykorzystywana w kompozycjach o charakterze naturalistycznym lub rustykalnym oraz w ogrodach angielskich, gdzie jej wąskie, strzeliste kwiatostany malowniczo górują pośród innych roślin, zwracając uwagę ciekawym kształtem i barwą kwiatów. Przez botaników gatunek ten uznawany jest za roślinę dwuletnią albo krótkowieczną bylinę.

Naparstnica purpurowa występuje naturalnie w zachodniej Europie i w północnej Afryce. Do polski została sprowadzona i rozpowszechniona w XVIII wieku. Dziś można ją spotkać dziko rosnącą na rozproszonych stanowiskach na terenie prawie całego kraju, zwykle w świetlistych lasach.

Roślina tworzy wiosną okazałe rozety liści odziomkowych, z których na przełomie wiosny i lata wyłaniają się pędy kwiatostanowe, dorastające do 1,5 m wysokości. Blaszki liściowe są jajowate do szerokolancetowatych, zielone, mają gładkie brzegi, z wierzchu są lekko karbowane, delikatnie omszone. Liście odziomkowe są większe, mogą osiągać 30-40 cm długości, liście łodygowe im wyżej siedzą na łodydze, tym są mniejsze. Kwiaty są duże, dzwonkowate, w kształcie naparstka, zwieszają się w dół. Barwa kwiatów u odmian ogrodowych jest zróżnicowana, ale u gatunku najczęściej purpurowa, rzadziej biała. Wewnątrz kwiatów, które przypominają naparstki, uwagę zwracają liczne, brązowe lub ciemnopurpurowe cętki otoczone białym halo. Kwiaty są równomiernie jednostronnie rozmieszczone na strzelistej osi groniastego kwiatostanu. Ukrytym na dnie kwiatowym nektarem wabią liczne owady zapylające. Kwitnienie trwa od czerwca do przełomu lipca i sierpnia. Usuwanie przekwitłych kwiatostanów stymuluje zawiązywanie kolejnych pędów z pąkami kwiatowymi. Aby roślina przetrwała do następnego roku zaraz po kwitnieniu trzeba ściąć kwiatostany na wysokości 20-30 cm od ziemi, dzięki czemu u podstawy rośliny matecznej wytworzą się rośliny następcze.

Naparstnica purpurowa preferuje gleby żyzne, wilgotne, stanowiska półcieniste lub o rozproszonym świetle, wówczas kwitnie dłużej, niż na miejscach nasłonecznionych. Gatunek jest w pełni odporny na mróz.  W sprzedaży najczęściej są oferowane kwitnące rośliny uprawiane w pojemnikach. Dzięki temu można je kupić w okresie największej atrakcyjności i bez obawy posadzić do ogrodu.

Naparstnica purpurowa doskonale komponuje się trawami, paprociami oraz innym bylinami o ozdobnych kwiatach: dzielżanem, jeżówkami, liatrą kłosową, nachyłkiem wielkokwiatowym i ostróżkami. Nadaje się do uprawy w pojemnikach ustawianych na balkonach i tarasach. Jest to roślina trująca. Z jej liści pozyskiwano glikozydy nasercowe wykorzystywane do produkcji leków podawanych w leczeniu niewydolności mięśnia sercowego. Według podań ludowych naparstnica ma działanie magiczne, uprawiana w ogrodzie chroni przed nieszczęściami dom i jego mieszkańców.