Pinus mugo var. pumilio
Sosna górska odm. pumilio
Kosodrzewina, nazywana także kosówką lub sosną górską, występuje w górach Europy Środkowej i Południowej (Karpaty, Sudety, Alpy) tworząc zwarte zarośla okrywające górskie stoki do wysokości 2500 m n.p.m. Roślina ta łatwo adaptuje się do różnych środowisk i warunków uprawy, z powodzeniem można ją sadzić na terenie całego kraju.
Pinus mugo var. pumilio jest niskim, gęstym i wolno rosnącym krzewem iglastym. Po 10 latach uprawy osiąga około 0,5 m wysokości i 1 m szerokości. Elastyczne pędy są rozpostarte nisko nad ziemią, u starszych roślin częściowo się pokładają, tworząc całoroczną okrywę. Odmianę tę rozmnażana z siewu, więc kształt i wysokość roślin mogą być różne. Młode pędy są nagie, brązowe. Igły ciemne, zielone, błyszczące, bez woskowego nalotu, zebrane po dwie w pęczku, gęsto osadzone na pędzie. Korowina na starych pniach nie łuszczy się, lecz pęka. Szyszki drobne długości około 5 cm, ciemnobrunatne, osadzone po 2 lub 3 dojrzewają w trzecim roku po kwitnieniu.
Pomimo, że kosodrzewina występuje naturalnie w rejonach górskich, bardzo dobrze rośnie na nizinach. Doskonale nadaje się do uprawy na wszelkiego rodzaju jałowych i suchych glebach, łącznie z wydmami, jak i żyznych, świeżych, próchniczych glebach ogrodowych. Roślina toleruje szeroki zakres pH podłoża, rośnie zarówno na skałach i glebach wapiennych oraz na torfowiskach. Stanowisko pod uprawę kosówki powinno być słoneczne. Nadaje się do uprawy w miastach, toleruje suszę, zanieczyszczenie powietrza, zasolenie, ponadto jest całkowicie mrozoodporna. Jak większość kosówek dobrze znosi przycinanie, wówczas jeszcze bardziej się zagęszcza. Odpowiednim terminem cięcia kosodrzewiny jest moment, gdy pojawią się młode wiosenne przyrosty, jednak nie później zanim rozwiną się na nich igły (w maju). Przyrosty te należy przyciąć mniej więcej o połowę. Dzięki temu na pędach wykształci się wiele pąków bocznych, z których w przyszłym roku rozwiną się nowe gałązki.
Sosna górska doskonale spełnia rolę rośliny zadarniającej - umacniającej suche, piaszczyste skarpy, zbocza i nasypy. Świetnie komponuje się w ogrodach skalnych, wrzosowiskach i alpinariach. Jest jednym z najlepszych krzewów iglastych do obsadzania miejsc o skrajnie niekorzystnych warunkach uprawowych, np. skwerów miejskich, cmentarzy, pojemników na balkonach i tarasach, ogrodów dachowych, ogrodów żwirowych, skraju lasów. Interesujący efekt tworzą rośliny sadzone wzdłuż ścieżek i podjazdów, tworzące z czasem rodzaj swobodnego, niskiego żywopłotu.