Stephanandra incisa 'Crispa'

Stephanandra incisa ‘Crispa’ jest doskonałą rośliną okrywową. Grubo pleciony dywan wiotkich pędów i marszczonych liści zmienia swój charakter wraz z porami roku: jasnozielony wiosną, w czasie kwitnienia białawy, jesienią bajecznie żółto-pomarańczowy, a wraz z nastaniem zimy - jasnobrązowy. Przysypany śniegiem ożywia teren tworząc miniaturowe wzniesienia i doliny.

Ojczyzną tawulca pogiętego jest Azja Wschodnia. Gatunek sprowadzono do Europy z terenów Japonii i Korei około 1870 roku. Po 60 latach od sprowadzenia, około 1930 roku w duńskiej szkółce Jensenów w Holmstrup wyselekcjonowano cenną odmianę ‘Crispa’. Od formy rodzicielskiej odróżnia się płożącym i powolnym charakterem wzrostu oraz niewielką wysokością. Krzew dorastają do zaledwie 0,5 metra wysokości, jednak ich średnica może przekroczyć 1,5 metra. Długie, łukowate pędy pokładają się na ziemi tworząc zwartą okrywę. Wiosną na pędach pojawiają się obustronnie ułożone, drobne, jasnozielone listki z dużymi przylistkami. Liście są 3-5 klapowe, na szczycie zaostrzone, po brzegach nieregularnie piłkowane. Tawulec zakwita na przełomie czerwca i lipca. Mimo że kwiaty są drobne i z daleka trudno zauważalne, to z bliska wyglądają atrakcyjne. Kwiaty mają zielonkawo-biały odcień, są zebrane w małe wiechy i wydzielają delikatny zapach. Jesienią liście przyjmują barwę od żółtej do czerwono-pomarańczowej. Gdy opadną, uwidacznia się piękny, brązowy kolor łukowato wygiętych pędów.
Tawulec pogięty preferuje gleby wilgotne, zasobne ale przepuszczalne, stanowiska słoneczne, ewentualnie częściowo zacienione. Krzewy są odporne na mrozy i nie wymagają zabezpieczania na zimę. Uprawa tawulca nie sprawia trudności. Rośliny rzadko są atakowane przez szkodniki lub porażane przez choroby. Jeśli krzewy zanadto się rozrosną i pędy wybiegną poza wyznaczony im obszar, należy je przyciąć. Najlepiej zrobić to zaraz po kwitnieniu.

Stephanandra incisa ‘Crispa’ najlepiej sprawdza się jako roślina okrywowa. Ścielące się po ziemi pędy mają tendencję do ukorzeniania. Dzięki temu rośliny sadzone na skarpach i terenach nachylonych przyczyniają się do stabilizacji gruntu i przeciwdziałają erozji gleby. Ciekawie wyglądają krzewy sadzone na podwyższeniu, np. przy murkach, na skalniakach lub dużych pojemnikach. Malowniczo zwisające gałązki tworzą efekt fontanny, ożywiając przy tym kompozycję ogrodu. Najefektowniej tawulec prezentuje się sadzony w dużych grupach w parkach, przy centrach handlowych lub ogrodach, w układzie swobodnym, tworząc gęsty kobierzec dynamicznie zmieniający swoje barwy w zależności od pory roku. Bogate walory dekoracyjne zostały docenione przez Brytyjczyków. Odmiana ‘Crispa’ została uhonorowana w 1984 roku przez Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze (RHS) nagrodą Award of Garden Merit (AGM), jako szczególnie wartościowa i zasługująca na rozpowszechnienie.

fot. Joanna Filipczak (2), Monika Pawlonka (4), Agnieszka Żukowska (1)