9 stycznia 2024
Świerk serbski
Świerk serbski jest cennym gatunkiem polecanym do stosowania w zieleni miejskiej, doskonale przystosowanym do uprawy w warunkach klimatycznych Polski. Jest to endemit i relikt trzeciorzędowy, obecnie naturalnie spotykany tylko na niewielkim obszarze doliny rzeki Driny płynącej przez góry Bośni i Hercegowiny. Został znaleziony i opisany dopiero w 1877 r. Co ciekawe, w okresie trzeciorzędowym gatunek ten porastał całą Europę Środkową, także tereny naszego kraju. Z tego względu niektórzy botanicy uznają go za gatunek krajowy.
W przeciwieństwie do innych uprawianych u nas gatunków świerków, drzewa świerka serbskiego charakteryzują się pełnym ugałęzieniem korony (utrzymywanie dolnych gałęzi) nawet w wieku kilkudziesięciu lat. Fakt ten czyni go niezwykle przydatnym drzewem do tworzenia szpalerów i wysokich żywopłotów osłonowych. Świerk serbski jest często sadzony w krajach leżących na północy Europy – Finlandii, Szwecji i Norwegii.
Drzewa świerka serbskiego dorastają do 30 m wysokości, tworzą smukłe, wąskostożkowate korony. Gałęzie boczne są krótkie i charakterystycznie łukowato wygięte, o wierzchołkach wzniesionych do góry, pokryte krótkimi igłami do 2 cm długości. Igły są z wierzchu ciemnozielone, od spodu z szerokimi białymi paskami woskowego nalotu. Biała spodnia strona igieł jest widoczna na uniesionych końcach pędów bocznych oraz zwisających gałązkach, dając ciekawy efekt kolorystyczny. Drzewa świerka serbskiego już w młodym wieku pokrywają się dużą liczbą drobnych szyszek (do 6 cm długości), początkowo ciemnofioletowych, po dojrzeniu brązowych.
Ze względu na późne rozpoczynanie wegetacji wiosną, świerk serbski praktycznie nie jest uszkadzany przez przymrozki. W naszych warunkach klimatycznych jest gatunkiem mrozoodpornym, polecanym do uprawy na terenie całego kraju. Ma on przeciętne wymagania glebowe i wilgotnościowe, dobrze rośnie na glebach świeżych, przepuszczalnych, gliniasto-piaszczystych, lekko kwaśnych, w miejscach umiarkowanie wilgotnych, lecz nie podmokłych. W przypadku zalewania systemu korzeniowego rośliny mogą być porażane przez patogeny odglebowe, które powodują zamieranie drzew. Jednak gatunek ten jest rzadko atakowany przez szkodniki lub porażany przez choroby. Nie wymaga też żadnych specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Drzewa należy sadzić na stanowiskach słonecznych. Zaletą świerka serbskiego jest wysoka tolerancja na suszę, a także na suche i zanieczyszczone powietrze. Ze względu na dużą odporność na zanieczyszczenie powietrza jest to najlepszy gatunek świerka do sadzenia w terenach zurbanizowanych i przemysłowych. Nie bez znaczenia jest także szybkie tempo wzrostu tego gatunku, pozwalające uzyskiwać zakładane efekty w ciągu kilku lat od posadzenia.
