Syringa vulgaris 'Prof. Hoser'
lilak pospolity 'Prof. Hoser'
Lilak pospolity jest gatunkiem europejskim, porasta śródpolne zarośla i brzegi lasów na południowym wschodzie Starego Kontynentu. Historia hodowli form ogrodowych lilaków liczy znacznie ponad 100 lat. W Polsce pierwsze odmiany uzyskano na początku XX wieku. Jedną z najstarszych, uprawianych i rozmnażanych po dzień dzisiejszy odmian, jest ‘Prof. Hoser’, odmiana wyhodowana w Żbikowie przed 1930 rokiem przez Piotra Hosera. Krzewy lilaków charakteryzują się znaczną wartością dekoracyjną. Cenione ze względu na małe wymagania uprawowe, obfite kwitnienie oraz piękny zapach są stosunkowo często uprawiane w ogrodach przydomowych oraz chętnie stosowane w zieleni publicznej. Oczywiście najwspanialsze walory krzewy prezentują w okresie kwitnienia.
Syringa vulgaris ‘Prof. Hoser’ jest dużym, rozłożystym krzewem lub niewielkim drzewem o kształtnej koronie. Krzew rośnie bardzo silnie, w sprzyjających warunkach osiąga ponad 4 m wysokości. Pędy lilaków rozgałęziają się widlasto, tworząc gęstą koronę. Blaszki liściowe mają kształt sercowaty, są osadzone na niezbyt długich ogonkach. Liście mają barwę ciemnozieloną, są skórzaste i błyszczące. Kwiaty pojawiają się w maju, są zebrane w okazałe, szczytowe wiechy długości około 30 cm. Pojedyncze kwiaty tworzące kwiatostan są średniej wielkości, mają podwójną koronę o słabo poskręcanych płatkach w kolorze lilaniebieskim, przekwitając bledną i stają się lekko błękitne.
Lilak pospolity jest krzewem łatwym w uprawie. Najlepiej rośnie na glebach żyznych, wilgotnych i przepuszczalnych o odczynie od obojętnego do lekko zasadowego, ale równie dobrze rośnie na glebach mniej urodzajnych. Wykazuje tolerancję na okresowy niedobór wody, natomiast nie lubi gleb ciężkich i zalewanych. Ciepła, słoneczna pogoda w okresie lata sprzyja zawiązywaniu pąków kwiatowych na przyszły rok, dlatego krzewy należy sadzić w miejscach słonecznych. Na stanowiskach cienistych rośliny kwitną znacznie słabiej. Po kwitnieniu, przede wszystkim ze względów estetycznych, warto usuwać pozostałości kwiatostanów, które dosyć długo utrzymują się na krzewach stanowiąc ich wątpliwą ozdobę. Aby krzewy były bardziej zwarte można je lekko przycinać tuż po kwitnieniu. Rośliny rozmnażane przez szczepienie dają odrosty z podkładki, które należy systematycznie usuwać. Takie rośliny warto posadzić nieco głębiej, poniżej miejsca szczepienia, tak aby wytworzyły własne korzenie i z czasem się „usamodzielniły”. ‘Prof. Hoser’ jest odmianą odporną na mróz, zdrową, wolną od szkodników i chorób.
Krzewy lilaków bardzo dobrze radzą sobie w warunkach miejskich. Nierzadko spotyka się stare okazy na osiedlach mieszkaniowych, gdzie mimo trudnych warunków rosną zaskakująco dobrze. W niewielkich ogródkach przydomowych warto sadzić lilaki prowadzone w formie drzewek, które zajmują mniej miejsca, a jednocześnie bardzo efektownie prezentują się w czasie kwitnienia. Kwitnące pędy można ścinać i umieszczać w wazonach. Aby przedłużyć trwałość kwiatów, końcówki pędów przed wstawieniem do wody należy przez krótką chwilę zaparzać we wrzątku.
