17 lutego 2010
Thuja occidentalis 'Brabant'
Żywotnik zachodni jest jednym z pierwszych drzew północnoamerykańskich sprowadzonych do Europy jeszcze w XVI wieku. Gatunek szybko zyskał uznanie i ciągle od niespełna pięciuset lat jest chętnie sadzony w europejskich ogrodach. Oczywiście tak długa historia uprawy zaowocowała wielorakością odmian zróżnicowanych przede wszystkim pod względem tempa wzrostu, rozmiaru, pokroju i barwy. Żywotnik zachodni jest tradycyjnie najczęściej kupowaną iglastą rośliną żywopłotową. Wyhodowana w Holandii odmiana ‘Brabant’ polecana jest jako jedna z najlepszych na żywopłoty cięte.
Thuja occidentalis ‘Brabant’ została wyselekcjonowana w holenderskiej szkółce w regionie Brabancji, stąd właśnie zawdzięcza swoją nazwę. Charakteryzuje się szybkim tempem wzrostu malejącym po 10-15 latach uprawy. Roczne przyrosty młodych egzemplarzy mogą osiągać ponad 30 centymetrów. Odmiana tworzy wąską koronę, ma krótkie konary i kolumnowy pokrój. Pień drzew pokrywa włókniście łuszcząca się, brązowa kora ukryta w gąszczu pędów i gałązek. Gałązki są silnie spłaszczone i gęsto pokryte przylegającymi, łuskowatymi igłami o tępym zakończeniu. Łuskowate igły pokrywające pędy szczytowe są rzadko rozmieszczone i odstają. W okresie wegetacyjnym igły z wierzchu mają barwę jasno zieloną, od spodu są nieco jaśniejsze i matowe, zimą zwykle brunatnieją. Szyszki długości około 1 cm zbudowane są z 4-5 par łusek, najpierw żółtawych, później, w miarę dojrzewania, brązowo-szarych. Szyszeczki wyrastają na krótkich rozgałęzieniach bocznych pędów. Mimo że nie są ozdobą krzewu i ogrodnicy raczej robią wszystko, by rośliny nie tworzyły szyszek, to jednak stanowią one zimową spiżarnię wielu gatunków ptaków oraz innych amatorów pożywnych nasion.
Żywotnik zachodni ‘Brabant’ wymaga gleb żyznych i zasobnych w wodę, najlepiej rośnie w klimacie chłodnym i wilgotnym. Roślina tworzy dosyć słaby i płytki system korzeniowy. Dlatego uprawiana w na glebach lekkich i w miejscach narażonych na okresowy brak wody rośnie wolno i wcześnie wchodzi w okres generatywny. Drzewo wymaga stanowisk słonecznych, ewentualnie może rosnąć w półcieniu. Odmiana doskonale znosi niskie temperatury występujące zimą w naszym klimacie, natomiast niejednokrotnie cierpi z powodu suszy. Pomimo, że żywotnik zachodni dobrze rośnie w miejscach o dużym zanieczyszczeniu powietrza, nie jest polecany do sadzenia w okolicach dróg i ciągów komunikacyjnych. Główną barierą wzrostu roślin w terenach zurbanizowanych jest oprócz niedostatku wilgoci wysokie zasolenie, które szybko przekłada się na osłabienie wzrostu a nawet może powodować zasychanie pędów. Ważnym zabiegiem w uprawie ‘Brabanta’ jest regularne cięcie roślin. Zalety cięcie to przede wszystkim utrzymanie gęstego pokroju oraz zapobieganie lub znaczne ograniczenie powstawania szyszek. Właściciele psów (tylko osobników męskich) powinni zabezpieczyć młode żywotniki (oraz inne, małe iglaki) przed psim moczem, powodującym zasychanie gałązek.
Jak już wcześniej wspomniano Thuja occidentalis ‘Brabant’ jest najlepszą szybko rosnącą odmianą na formowane żywopłoty. Rośliny należy sadzić w rzędzie w odstępie 50-70 cm. Odmiana ‘Brabant’ znajduje szerokie zastosowanie w dużych parkach, ogrodach pałacowych i innych przestrzennych miejscach, gdzie może służyć do zakładania żywopłotów, obsadzania ogrodowych dróg i ścieżek, tworzenia osi widokowych. ‘Brabant’ doskonale nadaje się do aranżowania osłon wiatrowych i miejsc zacisznych, a także do ukrywania mało estetycznych ścian budynków, śmietników czy ogrodzeń. W koronach roślin chętnie gnieżdżą się liczne ptaki. Drewno żywotnika zachodniego jest bardzo lekkie, pozbawione żywicy, miękkie, żółtawo zabarwione i co ciekawe, niezwykle trwałe i odporne na gnicie, znacznie trwalsze od drewna dębowego.