Vaccinium macrocarpon 'Pilgrim'

 

Żurawina wielkoowocowa jest niewielką krzewinką o długich pędach i zimotrwałych liściach, występującą naturalnie w borach bagiennych i na torfowiskach Ameryki Północnej. Pod względem botanicznym należy do rodziny wrzosowatych i jest zaliczana do tego samego rodzaju, co znane wszystkim borówki: krajowa borówka brusznica oraz amerykańska borówka wysoka. Owoce żurawiny zawierają tak wiele cennych dla zdrowia człowieka składników i związków odżywczych, że ich oddziaływanie na organizm uznano za lecznicze.

 

Vaccinium macrocarpon ‘Pilgrim’ to wartościowa, późno dojrzewająca i bardzo plenna odmiana uprawna oferowana przez krajowe szkółki i centra ogrodnicze. Ta niska krzewinka dorasta zaledwie do 10-15 cm wysokości. Nieliczne, grube, płożące pędy wegetatywne osiągają 1,8 metra długości, od nich wyrastają krótkie odgałęzienia owoconośne. W miejscach zetknięcia się pędów z wilgotnym podłożem rośliny łatwo i szybko tworzą korzenie przybyszowe. System korzeniowy żurawiny jest płytki, sięga zaledwie 25 cm w głąb gleby. Liście krzewinek są drobne, skórzaste, o podwiniętym brzegu, ciemnozielone, w listopadzie wybarwiają się na ciemnoczerwono, co oznacza, że rośliny wchodzą w zimowy okres spoczynku. Kwiaty zawiązują się w lipcu i sierpniu, natomiast rozwijają się dopiero w połowie czerwca przyszłego roku. Kwiaty utrzymują się na roślinach około miesiąca, są pojedyncze i mają różowe płatki korony. Nazwa żurawina wywodzi się właśnie od kształtu kwiatów zawieszonych na długich szypułkach, które poruszane przez wiatr przypominają głowę żurawia. Owoce – mięsiste jagody, dojrzewają w październiku, są bardzo duże, owalne, purpurowo-czerwone, pokryte grubym nalotem woskowym. Miąższ wewnątrz owoców jest ścisły, o intensywnym, kwaskowatym smaku i zapachu. W stanie surowym owoce raczej nie nadają się do spożycia, jednak po przetworzeniu stanowią cenny dodatek do potraw, wyśmienicie smakują po ususzeniu.

 

Żurawina wielkoowocowa ‘Pilgrim’ wymaga specyficznych warunków uprawowych – podłoże musi być kwaśne i stale wilgotne, najlepiej udaje się na glebach torfowych, próchniczych, ale przy dobrym zaopatrzeniu w wodę może rosnąć także na kwaśnych glebach piaszczystych. Żurawinę należy sadzić na stanowiskach słonecznych w rozstawie 40 x 40 cm. W warunkach klimatycznych Polski krzewinki zimują dobrze, bowiem nawet niewielkie opady śniegu zabezpieczają ścielące się po ziemi pędy przed przemarzaniem.

 

Owoce żurawiny zawierają szereg cenny witamin: A, C, B1, B2, B6, soli mineralnych, kwasów organicznych oraz związków takich jak: antocyjany, karotenoidy, garbniki, pektyny i polifenole, które chronią między innymi przed nowotworami, wzmacniają odporność organizmu, korzystnie wpływają na pracę jelit i trzustki, zapobiegają tworzeniu się kamieni nerkowych. Soki, dżemy i susz polecane są także osobom chorującym na nadciśnienie, jaskrę oraz przerost prostaty.