3 stycznia 2012
Euonymus alatus
Euonymus alatus trzmielina oskrzydlona
Środek zimy to okres nieszczególnie obfitujący w „ogrodowe wydarzenia”. Większość roślin pozostaje w głębokim spoczynku otulona grubą, śnieżną pierzyną, a tylko nieliczne zachowują zdolność do zakwitania o tej porze roku, i to wyłącznie w trakcie odwilży. Tymczasem trzemielina oskrzydlona jest tu pewnym wyjątkiem, bowiem pomimo mrozów i w stanie bezlistnym prezentuje się niezwykle ciekawie ukazując ozdobne pędy i jaskrawe, pomarańczowe owoce. Ten atrakcyjny, pochodzący z Sachalinu, północno-wschodnich Chin, Korei oraz Japonii krzew zasługuje na szerokie rozpowszechnienie nie tylko ze względu na bogate walory dekoracyjne, ale także na łatwość uprawy w niesprzyjających warunkach środowiska.
Euonymus alatus jest krewniakiem rosnącej na terenie Polski trzemieliny zwyczajnej. W odróżnieniu od krajowego gatunku, trzmielina oskrzydlona charakteryzuje się powolnym tempem wzrostu oraz zwartym i regularnym pokrojem. Krzewy docelowo osiągają od 1 do 2 metrów wysokości. Pędy sztywne, wzniesione, pokryte czterema szerokimi listwami korkowymi, które tworzą tak zwane „skrzydełka” - stąd właśnie roślina zawdzięcza swoją nazwę gatunkową. Liście osadzone naprzeciwlegle, jajowato-eliptyczne, zielone. Kwiaty niepozorne, żółtawo-zielonkawe, ukryte wśród liści pojawiają się w maju. Nie stanowią większej wartości dekoracyjnej, natomiast dojrzewające we wrześniu - październiku owoce oraz wyłaniające się z nich nasiona są bardzo oryginalne i już z daleka przyciągają uwagę. Pod względem botanicznym owocem Euonymus alatus jest kanciasta, różowa, trójkomorowa torebka umieszczona na szypułce. Wewnątrz torebek znajduje się kilka nasion, każde z nich jest otoczone jaskrawo pomarańczową, mięsistą osnówką. Po dojrzeniu torebki pękają, odsłaniając pomarańczowe nasiona. Oprócz efektownych owoców krzewy trzmieliny oskrzydlonej są znane z niezwykle intensywnego, jesiennego wybarwienia liści. Wyrazista, szkarłatna barwa jest uznawana za jedną z najpiękniejszych w jesiennej palecie kolorów. Stąd nie bez powodu amerykanie nazwali krzew trzmieliny burning busch – płonącym krzewem, gdyż z oddali faktycznie sprawia takie wrażenie. Gdy liście zważy przymrozek i w końcu opadną, na gałązkach ciągle jeszcze pozostają barwne owoce.
Euonymus alatus można stosować pojedynczo ale najlepiej prezentuje się w kompozycjach z innymi, niewymagającymi krzewami liściastymi, sadzonymi przede wszystkim w niewielkich ogrodach przydomowych, ale także w zieleni publicznej. Owoce zwabiają do ogrodu ptaki, a pędy mogą stanowić ciekawy element kompozycji florystycznych.
Trzemielina oskrzydlona należy do krzewów łatwych w uprawie, mało wymagających. Zadowala się przeciętną glebą ogrodową, jest odporna na suszę, silne mrozy oraz zanieczyszczenie powietrza. Aby zapewnić intensywne jesienne wybarwienie liści krzewy należy sadzić na miejscach słonecznych, ewentualnie tylko lekko ocienionych. Jedynym problem w uprawie trzmielin zrzucających liście na zimę mogą stanowić mszyce – szkodniki te chętnie atakują młode pędy w okresie intensywnego, wiosennego wzrostu krzewów. Owady łatwo zwalczyć przeprowadzając oprysk jednym z wielu dostępnych w sklepach ogrodniczych środków mszycobójczych. Krzewy dobrze reagują na przycinanie, mogą być nawet sadzone w formie niewielkich żywopłotów.