Yucca filamentosa ‘Color Guard’
Juka karolińska ‘Color Guard’
Juka karolińska pochodzi z suchych i ciepłych rejonów Ameryki Północnej - południowo-wschodniej część Stanów Zjednoczonych. W Polsce nazywana jest kręplą lub szpilecznicą karolińską Uprawia się ją ze względu na zimozielone, ozdobne ulistnienie oraz efektowne kwitnienie w okresie lata. Roślina ta doskonale sprawdza się w niewielkich ogrodach przydomowych. U niektórych odmian szablaste liście mogą być kolorowe. Tak jest w przypadku odmiany ‘Color Guard’.
Liście wyrastają ze skróconej, częściowo ukrytej pod ziemią łodygi, są sztywne, grube, mieczowate, równowąskie, ostro zakończone ułożone spiralnie wokół wierzchołka wzrostu. Końce starszych liści często bywają nitkowato postrzępione, co trafnie opisuje łaciński epitet ‘filamentosa’. U odmiany ‘Color Guard’ środek liści jest żółtokremowy a brzegi zielononiebieskawe, w odcieniu stali. Wierzchołki najstarszych liści, szczególnie jesienią i zimą, różowieją lub czerwienieją. Rozety liści dorastają do 70 cm wysokości. Na przełomie czerwca i lipca z ich środków wyłaniają się grube pędy kwiatostanowe. Kwiatostany są bardzo efektowne, w sprzyjających warunkach osiąga nawet 1,5-2 m wysokości, są silnie rozgałęzione i całe obsypane kremowymi kwiatami. Kwiaty są duże, dzwonkowate, zwieszone w dół, zbudowane z 6 działek okwiatu. Po zapyleniu zawiązują owoce w postaci suchych torebek wypełnionych nasionami. Juka karolińska należy do roślin monokarpicznych - po wydaniu kwiatostanu rośliny mateczne zamierają, zaś ich miejsce zajmują pojawiające się u podstawy pędu rośliny następcze. Dlatego po przekwitnieniu zaschnięte pędy kwiatostanowe można usuwać, robiąc miejsce dla młodych odrostów.
Krępla karolińska wymaga stanowisk wybitnie słonecznych, gleb przepuszczalnych, umiarkowanie zasobnych w składniki pokarmowe do ubogich, najlepiej wapiennych. Rośliny nie tolerują miejsc stale wilgotnych, zalewanych lub podmokłych, natomiast są doskonale przystosowane do długich okresów suszy. Odpowiednio niska wilgotność podłoża szczególni istotnie wpływa na przezimowanie roślin. Pomimo dobrej odporności na mróz w miejscach słabo odwodnionych rośliny często gniją i mogą przemarzać. Dlatego zaleca się sadzić rośliny w miejscach lekko wzniesionych, na podniesionych rabatach lub skalniakach. Jednym ze skutecznych sposobów ochrony liści przed uszkodzeniami słonecznymi w mroźne, zimowe dni, jest zebranie rozety i związanie jej luźno na szczycie za pomocą sznurka. W ten sposób wierzchołek wzrostu jest dodatkowo zabezpieczony przed mrozem i wilgocią, bowiem liście tworzą swego rodzaju namiot chroniący środek rozety przed słońcem, deszczem i śniegiem. Po ustąpieniu mrozu, zwykle na przełomie marca i kwietnia, rozety rozwiązujemy. Juka jest rośliną długowieczną, rośnie zdrowo, prawie w ogóle nie jest atakowana przez szkodniki. Z pewnością można polecić jej uprawę początkującym amatorom ogrodnictwa.
Yucca filamentosa doskonale nadaje się do tworzenia kompozycji ogrodowych w typie śródziemnomorskim lub pustynnym. Oczywiście doskonale sprawdza się w alpinariach oraz miejscach trudnych dla innych roślin, np. na cmentarzach. Wymaga niewiele miejsca, jest przy tym dekoracyjna przez cały rok.