Kielichowiec wonny

Calycanthus floridus
Kielichowiec wonny

Kielichowce, nazywane także kielisznikami, kielichowymi drzewami czy kielichokwiatami, to bardzo ciekawe krzewy o egzotycznych kwiatach, rzadko uprawiane w ogrodach prywatnych. Ich cechą charakterystyczną jest specyficzny zapach nie tylko kwiatów, ale też liści, pędów a nawet korzeni. Co ciekawe kielichowce są filogenetycznie bardzo starymi roślinami – pojawiły się na Ziemi niedługo po magnoliach, które uznaje się za pierwsze rośliny okrytonasienne. Na świecie występują 4 gatunki kielichowców, wszystkie pochodzą z Ameryki Północnej. W Polsce można uprawiać 3 gatunki, ale najbardziej niezawodnym i polecanym do sadzenia na terenie całego kraju jest kielichowiec wonny.

Kielichowiec wonny jest krzewem o czerwonych, gwiaździstych kwiatach i ładnym ulistnieniu. Dorasta do 1,5 – 2 m wysokości. Tworzy dosyć duże, do 15 cm długości, ciemnozielone liście, z wierzchu lekko błyszczące, jesienią przebarwiające się na żółto. Pąki kwiatowe pojawiają się pojedynczo na szczytach krótkich pędów wyrastających na zeszłorocznych gałązkach. Kwiaty są zbudowane z kilkunastu wąskich, atłasowych, czerwonych płatków o brązowiejących końcach. Po rozwinięciu mają około 4 cm średnicy. Wydzielają przyjemny i ciekawy zapach przypominający aromat jabłek. Jedni porównują go do zapachu pieczonych jabłek, inni kiszonych, a w opisach można spotkać się z określeniem tego zapachu jako mieszanka zapachów poziomek, goździków i kamfory. Krzewy kwitną od maja do lipca. Kwiaty są zapylane przez chrząszcze, które zjadają wytwarzaną na końcach prątniczków substancje odżywcze.

Krzew kielichowca wonnego jest łatwy w uprawie, tolerancyjny w stosunku do gleby i stanowiska. Dobrze rośnie w pełnym słońcu oraz półcieniu, a nawet cieniu. Jest to gatunek najbardziej odporny na mróz, dobrze zimuje bez okrywania. Nie ma szkodników i chorób, co jest ogromną zaletą w przypadku uprawy w zieleni osiedlowej. Nadaje się do uprawy w ogrodach przydomowych i parkach, w kompozycjach z innymi krzewami i bylinami.

Znanych jest zaledwie kilka odmian kielichowca wonnego: ‘Nanus’, ‘Purpureus’ oraz polska odmiana ‘Lusławice’, niestety są one trudno dostępne w sprzedaży. Znacznie częściej w szkółkach można kupić nowe, bardzo atrakcyjne odmiany pochodzenia mieszańcowego, np. Calycanthys×raulstonii'Hartlage Wine'. Krzew ten przyciąga uwagę znacznie większymi, czerwonymi kwiatami o średnicy do 7 cm, jest jednak bardziej wrażliwy na mróz od kielichowca wonnego i lepiej sprawdza się w zachodniej części kraju. Na wschodzie kraju może być uprawiany w pojemnikach chowanych na zimę do nieogrzewanych pomieszczeń.