Porzeczka czerwona 'Jonkheer van Tets'

Ribes rubrum 'Jonkheer van Tets'
Porzeczka czerwona 'Jonkheer van Tets'

Sezon na krajowe owoce trwa w pełni. Warto z niego korzystać, bo walory smakowe i zdrowotne świeżo zebranych owoców, pozyskiwanych z lokalnych plantacji, czy z własnego ogrodu, nie mają sobie równych. Lipiec to miesiąc, w którym zaczynają dojrzewać owoce porzeczki.

W porównaniu do wielu innych drzew i krzewów owocowych porzeczka jest rośliną uprawianą od stosunkowo niedawna, bo zaledwie od 450 lat. Porzeczka czerwona najprawdopodobniej pochodzi z północnych i środkowych rejonów Europy. Jej hodowlę prowadzono w XVI wieku w Anglii, skąd uzyskane odmiany, wraz z osadnikami, trafiły w XVII w do Ameryki Północnej. Najstarsze informacje, zawierające opis porzeczki czerwonej, pochodzą z piętnastowiecznych niemieckich manuskryptów, a najstarsza opublikowana ilustracja tej rośliny pochodzi z Mainz Herbarius z 1548 r. Porzeczkę wówczas traktowano przede wszystkim jako roślinę leczniczą – sok z jej owoców stanowił panaceum na gorączkę i zaparcia.

Obecnie uprawia się wiele odmian porzeczki czerwonej, a wśród najpopularniejszych wymieniana jest holenderska odmiana towarowa i deserowa ‘Jonkheer van Tets’. Wyhodował ją J. Maars w latach 30 XX wieku w wyniku skrzyżowanie odmian 'Faya Płodna’ i 'Scotch’. Do dziś odmiana ta cieszy się zasłużoną renomą.

Porzeczka czerwona ‘Jonkheer van Tets’ jest rozłożystym, luźnym krzewem o płaskokulistym pokroju. Roślina daje dużo pędów wyrastających z szyjki korzeniowej. Skórka młodych pędów jest jasnozielona z czerwonymi prążkami. Ciemnozielone, 5-klapowe liście są dosyć grube, skórzaste, z nieco uniesionymi do góry brzegami. Krzew kwitnie wcześnie, na przełomie kwietnia i maja. Kwiaty są drobne, żółtawe z czerwonymi prążkami, zebrane w długie, luźne, zwisające kwiatostany.

Porzeczka czerwona ‘Jonkheer van Tets’ jest odmianą wczesną, średnio plenną, jej owoce są duże, gęsto rozmieszczone w gronach. Dojrzałe owoce mają kolor wiśniowoczerwony, są pokryte cienką, transparentną skórką, przez którą widać nasiona. Miąższ jest kwaśny i zwarty. Owoce dojrzewają równomiernie na przełomie czerwca i lipca. Owoce tej odmiany nadają się do bezpośredniego spożycia na surowo oraz do przerabiania - wytwarzania dżemów, galaretek, kompotów, nalewek, wypieku ciast oraz wykorzystywania w kuchni jako baza kwaśnych dodatków do mięs.

Porzeczka czerwona najlepiej rośnie na glebach żyznych, zasobnych w próchnicę, o odczynie lekko kwaśnym (pH od 6,2 do 6,7), na stanowiskach słonecznych. Ponieważ krzewy najlepiej owocują pędy 2-4 letnich, krzewy warto prześwietlać po owocowaniu, usuwając najstarsze pędy. Prawidłowo uformowany krzew powinien mieć około 10 pędów szkieletowych. Odmiana ‘Jonkheer van Tets’ wykazuje małą podatność na porażenie amerykańskim mączniakiem agrestu oraz rdzą porzeczkowo-wejmutkową, a także średnią podatność na antraknozę liści porzeczek. Jest dosyć odporna na opadzinę liści.