7 stycznia 2019
Świerk pospolity 'Cranstonii'
Picea abies 'Cranstonii'
Świerk pospolity 'Cranstonii'
Świerk pospolity jest gatunkiem rodzimym, najliczniej występującym w północno-wschodniej oraz południowej części kraju. W naszych warunkach klimatycznych świerk pospolity jest jednym z najszybciej rosnących drzew iglastych, szeroko stosowany w uprawach leśnych, ale też do celów ozdobnych w ogrodnictwie. Zróżnicowanie odmianowe świerka pospolitego jest bardzo bogate, w szkółkach i centrach ogrodniczych dostępne są dziesiątki odmian, od miniaturowych karłowatych krzewów po silnie rosnące, kilkudziesięciometrowe olbrzymy. Jedną z ciekawszych, bardzo oryginalnych form, wymagających nieco więcej miejsca w ogrodzie, jest odmiana ‘Cranstonii’, charakteryzująca się tworzeniem długich i nierozgałęzionych pędów. Tego typu formy potocznie są nazywane wężowymi, bo ich wydłużone, pofalowane gałęzie po prostu przywodzą na myśl sylwetkę węża.
Świerk pospolity ‘Cranstonii’ jest bardzo starą odmianą, wyselekcjonowaną w brytyjskiej szkółce Hereford w połowie XIX wieku z siewek odmiany ‘Virgata’. Drzewo rośnie silnie, dorasta do 15 m wysokości i 6 m szerokości, tworzy luźną, ażurową koronę. Pędy wyrastające z pnia pod kątem prostym, są wężowate, prawie bez rozgałęzień, zakończone pojedynczymi pąkami. Z wiekiem korona drzewa zagęszcza się tworząc atrakcyjną, egzotyczną formę. Igły mają do 4 cm długości, są grube i sztywne, ciemnozielone, z szarawym nalotem. Szyszki tworzą się nielicznie, mają do 15 cm długości.
Świerk pospolity, pomimo że jest gatunkiem krajowym, ma nieco wyższe wymagania uprawowe, niż gatunki obcego pochodzenia, np. amerykański świerk kłujący. Niemniej na glebach świeżych, gliniasto-piaszczystych, w miejscach zasobnych w wodę rośnie dobrze. Gatunek ten nie lubi ubogich gleb piaszczystych, miejsc narażonych na susze oraz obszarów o zanieczyszczonym powietrzu. Wymaga słonecznego stanowiska, najlepiej o wilgotnym i chłodnym mikroklimacie. Zarówno gatunek, jak i jego odmiany są całkowicie odporne na mróz, rzadko chorują. Wśród szkodników mogących atakować rośliny, najczęściej spotyka się przędziorki, powodujące żółknięcie i opadanie igieł, oraz ochojnika zielonego, odpowiedzialnego za powstawanie ananasowatych, kolczastych galasów u nasady pędów.
Ze względu na egzotyczny pokrój odmiana ‘Cranstonii’ cieszy się sporym zainteresowaniem kolekcjonerów i miłośników roślin iglastych. Najefektowniej prezentuje się sadzona w miejscach eksponowanych, na tle trawnika lub na rabatach z płożącymi jałowcami. Drzewo osiąga duże rozmiary, stąd nadaje się przede wszystkim do dużych ogrodów i parków.