16 stycznia 2012
Taxus ×media 'Wojtek'
Cisy od stuleci są wykorzystywane w sztuce ogrodowej. Te szlachetne, długowieczne rośliny doskonale poddają się formowaniu i jako nieliczne wśród roślin iglastych są w pełni cienioznośne. Cis pośredni jest mieszańcem uzyskanym w USA około 1900 roku w wyniku krzyżowania cisa japońskiego (Taxus cuspidata) z cisem pospolitym (Taxus baccata). Oprócz wielu cennych odmian amerykańskich tego gatunku na uwagę zasługuje wyselekcjonowana w Polsce forma kolumnowa ‘Wojtek’. Odmianę tą znaleziono pośród siewek cisa ‘Hicksii’ w podwarszawskiej szkółce Jana Grąbczewskiego.
Taxus ×media 'Wojtek' jest wielopędowym krzewem o wąskim pokroju, tworzącym proste, lekko rozszerzające się ku wierzchołkowi słupy. Odmiana charakteryzuje się dosyć wolnym tempem wzrostu, po 10 latach uprawy osiąga około 2 metry wysokości. Wszystkie pędy są wzniesione, wyprostowane i sztywne, odporne na wyleganie pod ciężarem śniegu lub na skutek silnych podmuchów wiatru. Ciemnozielone, błyszczące igły, o długości 2-3 centymetrów, okalają pędy promieniście. Cisy należą do roślin rozdzielnopłciowych, dwupiennych. Na jednych osobnikach tworzą się wyłącznie kwiaty męskie, zaś na innych wyłącznie kwiaty żeńskie. ‘Wojtek’ jest klonem męskim, stąd w przeciwieństwie do odmian żeńskich, nie tworzy nasion z czerwonymi osnówkami.
Taxus ×media 'Wojtek' dobrze rośnie zarówno w cieniu, jak i w miejscach nasłonecznionych, na glebach zasobnych w składniki pokarmowe, wilgotnych, najlepiej głębokich, świeżych i wapiennych, nie znosi natomiast terenów podmokłych oraz okresowo zalewanych. Cis pośredni jest łatwiejszy w uprawie od cisa pospolitego przede wszystkim ze względu na niższe wymagania wilgotnościowe oraz większą mrozoodporność. Gęsty i bogato rozgałęziony system korzeniowy pozwala na przesadzanie nawet dużych okazów. ‘Wojtek’ wykazuje pełną mrozoodporność. Podobnie jak inne cisy charakteryzują się doskonałymi właściwościami regeneracyjnymi. Ze względu na regularny pokrój i powolne tempo wzrostu nie wymaga cięcia, ale gdy zajdzie taka potrzeba pędy można skracać. Cis ‘Wojtek’ to roślina długowieczna, bardzo rzadko atakowana przez choroby lub szkodniki. Wyjątkiem jest misecznik – szkodnik, który tworzy małe, brązowe miseczki na spodniej stronie igieł oraz na pędach. Kupując cisy zawsze należy dokładnie obejrzeć pędy i sprawdzić, czy są wolne od szkodnika.
Cis pośredni ‘Wojtek’ jest jedną z najładniejszych odmian kolumnowych dostępnych w krajowych szkółkach i centrach ogrodniczych. Przede wszystkim nadaje się do sadzenia w niewielkich ogrodach przydomowych, gdzie ze względu na brak miejsca nie można zastosować form silnie rosnących. ‘Wojtek’ najefektowniej prezentuje się sadzony pojedynczo lub w zestawieniach kolorystycznych z innymi roślinami iglastymi. Cis ten można także sadzić w grupach, a także w formie szpalerów, szczególnie w miejscach cienistych, a więc tam, gdzie inne gatunki rośliny iglastych (żywotniki, jałowce) nie mogłyby rosnąć. Drewno cisa jest bardzo trwałe, twarde, ciężkie, elastyczne o barwie czerwonawej. W meblarstwie wykorzystuje się je do intarsjowania najwyższej jakości mebli. W okresie Bożego Narodzenia pędy cisa stanowią doskonały materiał na świąteczne stroiki.