Barwinek pospolity ‘Sebastian’

Vinca minor ‘Sebastian’
Barwinek pospolity ‘Sebastian’

Barwinek pospolity jest niewielką zimozielona krzewinką, chętnie wykorzystywaną do zadarniania cienistych miejsc w ogrodach i parkach. Występuje na dosyć sporym obszarze Europy, częściowo także w Polsce. Ze względu długą historię uprawy, liczoną w setkach lat, trudno dziś wyznaczyć granice jego naturalnego zasięgu. W Polsce zdziczałe okazy barwinka pospolitego spotyka się w starych parkach i na cmentarzach, rzadziej w lasach liściastych. Roślina symbolizuje życie wieczne, a jej nazwa najprawdopodobniej oznaczała starorzymskie zaklęcie. Barwinkowi przypisywano magiczną moc. Jego zielone pędy wykorzystuje się do tworzenia wielkanocnych dekoracji, symbolizujących zwycięstwo życia nad śmiercią. Dzięki trwałemu ulistnieniu roślina ożywia ogrodowe rabaty, dodaje optymizmu w zimowe dni ciesząc oczy soczystą zielenią. Wiosną z kolei zachwyca obfitym kwitnieniem.

Jednym z ciekawszych kultywarów jest ‘Sebastian’ – polska odmiana barwinka o szerokich, jasnozielonych liściach z nieregularną, żółtą plamą na środku, zieleniejącą w ciągu lata. Odmiana została wyhodowana przez Kazimierza Kulasa, wprowadzona do sprzedaży w latach 90 XX wieku. Krzewinka rośnie wolno, jest zwarta i mniej ekspansywna od innych odmian barwnika. Roślina tworzy dwa rodzaje pędów. Dłuższe pędy letnie (płonne) pełzają po powierzchni gruntu i łatwo się zakorzeniają. Za ich pomocą rośliny rozrastają się na boki i szczelnie zadarniają teren. Krótsze pędy zakończone pąkami kwiatowymi są wzniesione i wyrastają na wiosnę. W przypadku odmiany ‘Sebastian’ kwiaty pojawiają się jednak rzadko.  Na obu rodzajach pędów osadzone są eliptyczne, skórzaste listki z wydatnym unerwieniem. Z wierzchu liście są błyszczące, od spodu matowe.

U innych odmian barwników kwiaty są bardzo dekoracyjne,  przypominają miniaturowe wiatraczki o średnicy 2-3 cm. Wyrastają pojedynczo z pachwin liści, są osadzone na długich szypułkach, składają się z pięciu skośnie uciętych, łopatkowatych płatków zrośniętych jedynie u nasady. W pąku płatki zachodzą na siebie lewostronnie. U gatunku kwiaty są niebieskie, a u odmian ogrodowych mogą być też fioletowe, purpurowe lub białe. Rośliny kwitną mniej więcej przez miesiąc. Po zapyleniu tworzą się niepozorne owoce (mieszki) wypełnione drobnymi nasionami.

Barwinek pospolity jest rośliną wyjątkowo łatwą w uprawie, doskonałą dla początkujących ogrodników. Bez problemu rośnie na większości gleb ogrodowych, poza skrajnie suchymi i wilgotnymi. Dobrze znosi niedobór wody, jest odporny na mróz. Preferuje miejsca półcieniste i cieniste.  Sadzony na stanowiskach słonecznych może lekko przemarzać w mroźne, bezśnieżne zimy, ale ścięty na wiosnę z łatwością się regeneruje i szybko odrasta. Jego pielęgnacja ogranicza się do usuwania nadmiernie rozrastających się długopędów, co jest dosyć ważnym zabiegiem, zwłaszcza w niewielkich ogrodach, bo jeśli się zanadto rozpanoszy, bardzo trudno go usunąć. Barwinek można rozmnażać przez podział starszych kęp na wiosnę lub wczesnym latem lub wykorzystać łatwo ukorzeniające się pędy rozłogowe.

Świetnie nadaje się do zadarniania powierzchni pod koronami dużych drzew, obsadzania skarp, nasypów, brzegów ścieżek. Jednolity, barwinkowy dywan tworzy piękne, całoroczne ładne tło dla roślin o kolorowych pędach i barwnych liściach, np. takich jak odmiany derenia białego lub rozłogowego. Wypełnia przestrzenie między kamieniami w ogrodach skalnych, ładnie prezentuje się sadzony w pobliżu strumyków i kaskad oraz w każdym cienistym zakątku ogrodu.