Jodła pospolita 'Pyramidalis'

Abies alba 'Pyramidalis'
jodła pospolita 'Pyramidalis'

Jodła pospolita jest naszym rodzimym drzewem iglastym. W naturze występuje w górach środkowej i południowej Europy. W Polsce przebiega granica jej północnego zasięgu. Rośnie głównie na południu kraju, często razem z bukiem, świerkiem lub dębem (w Karpatach) lub w lasach monogatunkowych (puszcza jodłowa w Świętokrzyskim Parku Narodowym). Ze względu na wysokie wymagania względem wilgotności powietrza oraz niepełną mrozoodporność poza obszarem naturalnego występowania nie jest drzewem często spotykanym w uprawie. Szkółki roślin ozdobnych rzadko mają w ofercie czysty gatunek, za to sprzedają kilka jej odmian. Wartą polecenia - ze względu na wąską koronę oraz powolne tempo wzrostu - jest stara odmiana ‘Pyramidalis’, notowana w uprawie w Wielkiej Brytanii już od 1850 r. do dziś pozostaje jedną z najpopularniejszych.

Jodła pospolita ‘Pyramidalis’ jest drzewem o regularnym, stożkowatym pokroju. Początkowo rośnie kolumnowo. Starsze egzemplarze stopniowo poszerzają się u dołu. Po wielu latach drzewo dorasta do 7-10 m wysokości, ale początkowo rośnie bardzo wolno. Wszystkie jego pędy są skierowane wyraźnie ku górze, pod ostrym kątem 30-45 stopni, są bardziej wyprostowane i krótsze niż u gatunku. Igły są takie same, jak u typowej jodły pospolitej - płaskie, ciemnozielone i błyszczące z wierzchu, od spodu jaśniejsze i matowe, z 2 wąskimi, białymi paskami woskowego nalotu, na szczycie zaokrąglone, mają do 3 cm długości. Igły nie kłują, są miłe w dotyku, po roztarciu wydzielają przyjemny, cytrynowy zapach.

Jest to roślina polecana dla bardziej doświadczonych amatorów ogrodnictwa, zwłaszcza jeśli ma być sadzona w rejonach poza obszarem naturalnego występowania tego gatunku. Jest wrażliwa na duże wahania temperatury, a szczególnie na mroźny, suchy wiatr i późnowiosenne (majowe) przymrozki, powodujące przemarzanie młodych przyrostów. Najlepiej rośnie w wilgotnym, górskim lub morskim klimacie, na glebach żyznych, lekko kwaśnych, przepuszczalnych, dobrze zdrenowanych, stale umiarkowanie wilgotnych, ale przede wszystkim wymaga wilgotnego powietrza. W pozostałych rejonach kraju rośliny warto sadzić w lekkim ocienieniu, w miejscach zacisznych i osłoniętych od wiatru, natomiast na stanowiskach słonecznych zaleca się lekkie okrycie młodych drzew cieniówką lub agrowłókniną, które zabezpieczą igły przed wysychaniem podczas mroźnej i słonecznej pogody. Drzewo rzadko atakują jakiekolwiek szkodniki.

Zastosowanie jodły pospolitej ‘Pyramidalis’ ogranicza się przede wszystkim do ogrodów przydomowych, do tworzenia kompozycji z innymi drzewami i krzewami iglastymi. Dobrze prezentuje się sadzona na wrzosowiskach oraz w pobliżu oczek wodnych, dzięki którym powietrze jest bardziej wilgotne i tworzy się odpowiedni dla niej mikroklimat. Nie nadaje się natomiast do sadzenia w centrach miastach, w pobliżu ruchliwych dróg oraz w rejonach przemysłowych.

Fot. Grzegorz Falkowski