Świerk kaukaski ‘Aureospicata’

Picea orientalis ‘Aureospicata’
Świerk kaukaski ‘Aureospicata’

Świerk kaukaski to drzewo iglaste występujące naturalnie w północno-wschodniej Turcji i na zachodnim Kaukazie. Razem z jodła kaukaską i bukiem wschodnim tworzy lasy porastające góry na wysokości do 2200 m n.p.m.. Do Europy został sprowadzony w XVIII wieku, znalazł zastosowanie jako ozdobne drzewo parkowe. Jest jednym z najbardziej cienioznośnych gatunków świerka oraz mniej wymagającym w stosunku do gleby, w porównaniu do rodzimego świerka pospolitego.

Krajowe szkółki oferują kilkanaście kultywarów świerka kaukaskiego, wśród których uwagę zwracają zwłaszcza odmiany dające wiosną żółte przyrosty. Młode pęd pojawiają się bardzo późno, najpóźniej spośród uprawianych u nas gatunków świerków, najczęściej dopiero na przełomie maja i czerwca. Najpopularniejszą tego typu odmianą jest ‘Aureospicata’, uzyskana w Niemczech, okolicach Hamburga, w drugiej połowie XIX wieku.  

Świerk kaukaski ‘Aureospicata’ rośnie wolno, tworząc po latach regularne, choć niezbyt gęste korony o stożkowatym pokroju. W wieku 10 lat osiąga 2,5 m wysokości, docelowo osiąga nie więcej niż kilkanaście metrów. Igły są krótkie, ciemnozielone i błyszczące, tępe, wałeczkowate, niekłujące w dotyku, bardzo gęsto ustawione wokół gałązek. Na początku maja, także u młodych, kilku lub kilkunastoletnich drzew, w wierzchołkowej części korony rozwijają niewielkie, smukłe amarantowe szyszki żeńskie, zaś na końcach niżej położonych gałęzi pojawiają się atrakcyjne, malinowe szyszki męskie, które po otwarciu uwalniają żółty pyłek. W czerwcu i lipcu szyszki żeńskie osiągają docelowe rozmiary, dorastając do 5-8 cm długości, są wrzecionowate, lekko purpurowe do brązowych, nieco przekrzywione, pokryte naciekami żywicy. Później szyszki ciemnieją, dojrzewają jesienią, rozchylają łuski uwalniając nasiona. Na każdym etapie rozwoju stanowią ozdobę rośliny. Drzewa najefektowniej prezentują się jednak na przełomie maja i czerwca, gdy z pąków wegetatywnych rozwijają się młode, intensywnie żółte pędy, wyraźnie swoją barwą kontrastujące z ciemną zielenią starszych igieł. Młode igły dosyć szybo, bo w przeciągu około 2-3 tygodni, robią się jasnozielone, a potem przybierają odcień ciemnozielony.

Świerk kaukaski jest gatunkiem o niedużych wymaganiach glebowych, dosyć dobrze znosi suszę. Znosi półcień, ale sadzony na stanowiskach słonecznych dłużej utrzymuje żółtą barwę młodych przyrostów. Dobrze rośnie na przeciętnych, lekko kwaśnych podłożach, piaszczysto-gliniastych, próchnicznych. Ze względu na późne rozpoczynanie okresu wegetacji nie jest narażony na uszkodzenia prze wiosenne przymrozki. Doskonale nadaje się do sadzenia w miejscach reprezentacyjnych ogrodów i parków.