Syringa vulgaris (lilak pospolity) 'Andenken an Ludwig Späth'

Lilak pospolity to gatunek europejski, porastający śródpolne zarośla i brzegi lasów na południowym wschodzie kontynentu. U nas jest ceniony ze względu na małe wymagania uprawowe, obfite kwitnienie oraz piękny zapach. Odmiana ‘Andenken an Ludwig Späth’ tworzy duże, rozrośnięte krzewy wysokości 3-4 metrów. Może być też prowadzona w formie małego drzewka. Liście są sercowate, zielone, błyszczące i nie przebarwiają się na jesieni. Krzewy zakwitają w maju. Pojedyncze, ciemnopurpurowe kwiaty zebrane są w obfite, szczytowe wiechy o długości do 30 cm. Ich charakterystyczną cechą jest piękny, silny zapach. Krzewy lub małe drzewka podczas kwitnienia wyglądają imponująco.

Wymagania lilaka pospolitego są niewielkie. Oczywiście najlepiej, gdy można mu zapewnić żyzną, wilgotną i przepuszczalną glebę o odczynie od obojętnego do lekko zasadowego, ale równie dobrze rośnie na gorszych glebach i znosi okresowe susze. Co więcej, zaobserwowano, że słoneczne i gorące lato sprzyja zawiązywaniu pąków kwiatowych na przyszły rok, natomiast przy chłodnej i wilgotnej pogodzie kwiatów jest zwykle mniej. Warto tu jednak pamiętać, że odmiany hodowlane mają większe potrzeby wodne niż gatunki. Stanowisko dla lilaka ‘Andenken an Ludwig Späth’ powinno być słoneczne do półcienistego. W pełnym cieniu rośliny słabo kwitną. Ze względu na płytki system korzeniowy nie powinno się spulchniać głęboko gleby w obrębie krzewów. Po kwitnieniu warto obcinać przekwitłe kwiatostany, gdyż mają one tendencję do bardzo długiego utrzymywania się na krzewie i z pewnością nie są ozdobą. Ponadto obcinanie owocostanów zapobiega zawiązywaniu się nasion, co również wpływa na lepsze kwitnienie w przyszłym roku. W celu zagęszczenia krzewów można je przycinać zaraz po kwitnieniu. Należy również pamiętać, aby regularnie usuwać pędy wyrastające z podkładki, jeśli oczywiście uprawiany okaz był zaszczepiony. Kupione w szkółce okazy warto posadzić nieco głębiej, poniżej miejsca szczepienia, tak by wytworzyły korzenie przybyszowe i się „usamodzielniły”. 

Historia hodowli lilaków liczy sobie kilkaset lat. Pierwsze z nich trafiły do Europy już w szesnastym wieku. Syringa vulgaris ‘Andenken an Ludwig Späth’ jest jedną z dawnych i niezawodnych odmian. Jej uprawę w Wielkiej Brytanii prowadzono już w 1883 roku, a 10 lat później zyskała uznanie i nagrodę FCC przyznawaną przez Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze (RHS) jako roślina polecana, o dużej wartości dekoracyjnej i zasługująca na rozpowszechnienie. Oczywiście najwspanialsze walory krzewy prezentują w okresie kwitnienia. Doskonale sprawdzają się w parkach i ogrodach, a ze względu na niewielkie wymagania uprawowe bardzo dobrze radzą sobie w warunkach miejskich. Często zresztą można spotkać lilaki na starych osiedlach, gdzie mimo trudnych warunków, suszy, zacienienia rosną bujnie i obficie kwitną. Odmiana ‘Andenken an Ludwig Späth’ tworzy zwarte zarośla, stąd można ją wykorzystać do tworzenia szpaleru lub stosować jako osłonę miejsc niezbyt atrakcyjnych. W niewielkich ogródkach najlepiej prowadzić odmianę w formie drzewek, wówczas zajmuje mało miejsca i efektownie wygląda w czasie kwitnienia. Bardzo ciekawy efekt można uzyskać sadząc obok krzewów lilaków powojniki wielkokwiatowe. Pędy powojników są delikatne i w żaden sposób im nie szkodzą, natomiast pojawiające się od wczesnego lata do jesieni kwiaty sprawiają, że lilak staje się ponownie niezwykle atrakcyjny. W okresie zimy i wczesną wiosną w kwiaciarniach można kupić kwitnące gałązki lilaków, które były wcześniej pędzone w szklarniach. Jeśli ścięte z krzewów, kwitnące gałązki, stoją w wazonie i zbyt szybko więdną, należy lekko skrócić końcówki pędów u podstawy i zanurzyć je na chwilę w gorącej wodzie. Po tym zabiegu kwiaty powinny odzyskać turgor. 

fot. Magdalena Tomżyńska