Winorośl 'Iza Zaliwska'

Vitis 'Iza Zaliwska'
Winorośl 'Iza Zaliwska'

 Winorośl, wraz z drzewami oliwnymi i palmami daktylowymi, była jedną z pierwszych roślin uprawianych w przydomowych ogrodach przed około 10 tys. lat. Uprawę winorośli właściwej (Vitis vinifera), z owoców której otrzymuje się najszlachetniejsze wina, zawdzięczamy Rzymianom, którzy w dolinach Renu i Garonny zakładali winne plantacje. Być może nie bez powodu granice cesarstwa rzymskiego pokrywały się z zasięgiem uprawy winorośli – legioniści bowiem wypijali galony wina.

Winorośl lubi gorąca, upalne lata oraz chłodne, deszczowe zimy. Postępujące globalne ocieplenie, brak mroźnych zim oraz hodowla odmian przystosowanych do chłodniejszego klimatu kontynentalnego sprawia, że uprawa winorośli w Polsce staje się coraz popularniejsza. Winne latorośle sadzi się już nie tylko w przydomowych ogrodach, ale też na plantacjach towarowych.

Dostępne w kraju odmiany winorośli wprawdzie nie tworzą tak dużych i słodkich owoców, jak te uprawiane na południu Europy, ale kilka z nich zasługuje na polecenie. Walorami smakowymi kultywary te nie ustępują klasycznym odmianom uprawianym u naszych zachodnich sąsiadów. Jednym z nich jest ‘Iza Zaliwska’ – polska odmiana rodząca wcześnie dojrzewające owoce deserowe, wyselekcjonowana na Lubelszczyźnie przez prof. Zaliwskiego. Wykazuje pożądane cechy charakterystyczne dla mieszańców uzyskiwanych z krzyżowania winorośli właściwej z winoroślą lisią - wysoką zdrowotność i odporność mrozową. Odmiana ta rośnie średnio silnie, plonuje obficie i regularnie. Tworzy średniej wielkości, stożkowate grona o zielonych owocach. Jagody są kuliste, pokryte jasnożółtą skórką. Miąższ jest słodki, soczysty, zielonkawy. Owoce nadają się do zbioru zwykle już w połowie sierpnia.

Odmianę tę można uprawiać w ogrodach przydomowych oraz działkowych na terenie całego kraju. Roślina preferuje gleby żyzne, ciepłe, zasobne w wapń, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne. Wymaga stanowisk słonecznych, ekspozycji południowej. Można ją prowadzić przy pergolach, kratkach lub linkach rozpiętych na ścianach budynków lub przy specjalnych konstrukcjach – drutach rozpiętych między słupkami. Pod koniec zimy, ale przed ruszeniem soków, wymaga silnego cięcia.

Amatorzy winogron o zielonych owocach mogą posadzić w ogrodzie także inne odmiany o smacznych owocach, nadających się do wyrobu wina, np. ‘Aurorę’ czy ‘Solaris’. Z kolei ciemnych, smacznych owoców dostarczą odporne na mróz odmiany: ‘Agat Doński’, ‘Alwood’ czy ‘Zilga’. Do celów ozdobnych warto sięgnąć po klasyczną starą odmianę ‘Purpurea’ o czerwonopurpurowej barwie liści utrzymującej się przez cały sezon, i ciemnych owocach, które jednak nie należą do najsmaczniejszych.