REGULACJE PRAWNE
ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2004 Nr 99 poz. 1001 z późn. zm. );
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lipca 2006 r.
w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia na pracę (Dz. U. Nr 141, poz. 1002 z późn. zm.);
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lipca 2006 r.
w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia w ramach realizacji usługi eksportowej świadczonej przez pracodawcę zagranicznego (Dz. U. Nr 141, poz. 1003 z późn. zm.);
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lipca 2006 r.
w sprawie wydawania zezwoleń bez względu na sytuację na lokalnym rynku pracy oraz kryteria wydawania przyrzeczeń i zezwoleń (Dz. U. Nr 141, poz. 1004 z późn. zm.);
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 sierpnia 2006 r.
w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemca bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U. Nr 156, poz. 1116 z późn. zm.);
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 października 2007 r. w sprawie wysokości wpłaty dokonywanej w związku ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz. U. Nr 195, poz. 1409);
kryteria wydania przyrzeczeń i zezwoleń na pracę cudzoziemców na terenie woj. warmińsko ? mazurskiego (zał. do rozp. nr 30 z dnia 12 października 2007 r. Wojewody Warmińsko-Mazurskiego Dziennik Urzędowy nr 156 z dnia 18 października 2007 r. poz. 2081)?
DEFINICJE
Cudzoziemiec (art. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach) ? ?Cudzoziemcem jest każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego?.
Członek rodziny cudzoziemca (art. 2 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy)
osoba pozostającą z obywatelem polskim lub cudzoziemcem, zamierzającym wykonywać lub wykonującym pracę na terytorium RP, w związku małżeńskim uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej
zstępny, obywatela polskiego lub cudzoziemca, w wieku do 21 lat lub pozostający na jego utrzymaniu.
Pracodawca (art. 2 ust. 1 pkt 25 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) ? oznacza jednostkę organizacyjną, chociażby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobę fizyczną, jeżeli zatrudnia co najmniej jednego pracownika.
Wykonywanie pracy przez cudzoziemca (art. 2 ust. 1 pkt 40 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) ? oznacza to zatrudnienie, wykonywanie innej pracy zarobkowej lub pełnienie funkcji w zarządzie osób prawnych, które uzyskały wpis do rejestru przedsiębiorców na podstawie przepisów o Krajowym Rejestrze Sądowym lub są spółkami kapitałowymi w organizacji.
Zatrudnienie (art. 2 ust. 1 pkt 43 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) ? oznacza to wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą
Nielegalne wykonywanie pracy przez Cudzoziemca (art. 2 ust. 1 pkt. 14. ww. ustawy) ? oznacza wykonywanie pracy przez cudzoziemca bez zezwolenia na pracę, z wyjątkiem cudzoziemców zwolnionych na podstawie art. 87 ustawa
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20.04.2004 r.
(Dz. U. 2004 Nr 99 poz. 1001 z póź. zm. ) z obowiązku posiadania takiego zezwolenia, lub na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę, niezgodnie z deklarowanym celem pobytu oraz bez zawarcia wymaganych umów o pracę lub umów cywilnoprawnych.
Przyrzeczenie (art. 2 ust. 1 pkt 30 ustawy) ? przyrzeczenie wydania cudzoziemcowi zezwolenia na pracę pod warunkiem uzyskania przez niego odpowiedniej wizy lub zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony albo zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela Unii Europejskiej bądź karty pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej
ZEZWOLENIE NA PRACĘ JEST WYMAGANE W PRZYPADKU GDY CUDZOZIEMIEC (art. 88 ust. 1wyżej cyt. ustawy):
wykonuje pracę w podmiocie mającym siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w celu realizacji usługi eksportowej;
wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany przez niego do podmiotu mającego siedzibę na terytorium RP na okres przekraczający 30 dni w roku w celu wykonania zadania określonego przez delegującego w innym trybie niż realizacja usługi eksportowej.
UWAGA
Nie wydaje się przyrzeczenia i zezwolenia w przypadku wykonywania pracy przez cudzoziemca poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 88 ust. 4 ww. ustawy).
ORGAN WŁAŚCIWY DO WYDANIA ZEZWOLENIA
O zezwolenie na pracę cudzoziemców (art. 88 ust. 5. ww. ustawy):
wykonujących pracę w podmiocie mającym siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej ? występuje z wnioskiem pracodawca do wojewody właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy. W imieniu pracodawcy sprawy związane z uzyskaniem zezwolenia może prowadzić jego pełnomocnik bądź osoba upoważniona.
w przypadku realizacji usługi eksportowej ? z wnioskiem występuje pracodawca zagraniczny do wojewody właściwego ze względu na miejsce realizacji usługi eksportowej.
w przypadku tzw. oddelegowania ? z wnioskiem występuje pracodawca zagraniczny lub podmiot, u którego będzie wykonywanie zadanie określone przez delegującego do wojewody właściwego ze względu na siedzibę podmiotu, u którego będzie wykonywane zadanie.
PROCEDURA UZYSKANIA ZEZWOLENIA.
wydanie przyrzeczenia na wniosek pracodawcy;
uzyskanie przez cudzoziemca:
wizy pobytowej w celu wykonywania pracy (?cel pobytu: 08?) u konsula właściwego dla miejsca stałego zamieszkania zagranicą lub
zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony u wojewody właściwego dla miejsca zamierzonego pobytu w Polsce;
wydanie zezwolenia po przedłożeniu przez pracodawcę jednego z ww. dokumentów potwierdzających prawo pobytu cudzoziemca na terytorium RP wraz z pisemnym oświadczeniem pracodawcy o dacie rozpoczęcia pracy.
Pracodawca otrzymuje 2 egzemplarze decyzji (przyrzeczenia i zezwolenia),
z których 1 egz. przekazuje cudzoziemcowi.
Do podjęcia pracy uprawnia dopiero zezwolenie na pracę (nie przyrzeczenie lub wiza).
DOKUMENTY WYMAGANE PRZY ZŁOŻENIU WNIOSKU
O WYDANIE ZEZWOLENIA NA PRACĘ:
pisemne potwierdzenie złożenia oferty pracy w powiatowym urzędzie pracy (przy składaniu oferty w PUP, pracodawca powinien zaznaczyć, że winna być ona uwidoczniona w systemie informatycznym wymiany informacji o wolnych miejscach pracy Europejskich Służb Zatrudnienia ? EURES);
odpowiedź Powiatowego Urzędu Pracy na ww. ofertę;
dokumenty poświadczające podjęcie innych działań w zakresie powierzenia pracy, która jest przedmiotem wniosku, obywatelowi polskiemu lub cudzoziemcowi nie podlegającemu obowiązkowi posiadania zezwolenia na pracę (wycinki z prasy, wydruki
z internetu);
pisemne oświadczenie pracodawcy o rezultatach ww. działań.
UWAGA ! Działania o których mowa wyżej powinny nastąpić co najmniej 2 tygodnie przed wystąpieniem z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca.
DOKUMENTY WYMAGANE PRZY ZŁOŻENIU WNIOSKU O WYDANIE ZEZWOLENIA NA PRACĘ:
dokumenty pracodawcy potwierdzające prowadzenie działalności:
odpis z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego lub zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z potwierdzeniem aktualności wpisu, w przypadku szkół dokument stanowiący podstawę działania (akt powołania szkoły) ? ważny 3 miesiące wstecz;
w przypadku spółki cywilnej ? również umowa spółki cywilnej;
kopia zaświadczenia REGON i decyzji o nadaniu NIP;
dokumenty pracodawcy potwierdzające przestrzeganie przepisów
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
zaświadczenie z właściwego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
i Urzędu Skarbowego o niezaleganiu w płatnościach - wystawione co najwyżej jeden miesiąc przed złożeniem wniosku;
dowód wpłaty;
załączniki nr 1, 2, 3 (oświadczenie pracodawcy dot. stanu zatrudnienia, kwestionariusz osobowy cudzoziemca);
dokumenty dot. cudzoziemca:
kserokopia paszportu (wszystkie strony, na których znajdują się jakiekolwiek zapisy);
dokumenty potwierdzające kwalifikacje cudzoziemca:
dyplom, certyfikat wraz z tłumaczeniem przez tłumacza przysięgłego;
kopia dokumentu o uznanie wykształcenia zdobytego za granicą za równoważne z uzyskanym na uczelni w RP- jeżeli cudzoziemiec posiada taki dokument;
kopia dokumentu potwierdzającego prawo pobytu cudzoziemca na terytorium RP; wiza z prawem do pracy lub zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony (jeżeli cudzoziemiec posiada już taki dokument);
kserokopia potwierdzenia zameldowania jeżeli cudzoziemiec posiada prawo pobytu na terytorium RP;
KTO MOŻE PRACOWAC BEZ ZEZWOLENIA?
Z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zostali zwolnieni następujący cudzoziemcy:
1) posiadający status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej;
1a) którym udzielono ochrony uzupełniającej w Rzeczypospolitej Polskiej;
2) posiadają zezwolenie na osiedlenie się w RP;
2a) posiadających w RP zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone
w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt. 10,11,13 i 16-18 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach
2b) posiadających zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE w RP;
2c) posiadających ważną Kartę Polaka;
3) posiadający zgodę na pobyt tolerowany w RP;
4) korzystający z ochrony czasowej w RP;
5) członkowie rodzin obywatela polskiego będący obywatelami państw, o których mowa w art. 1 ust. 3 pkt 2 lit. a-c;
5a) małżonek obywatela polskiego niebędący obywatelem państwa, o którym mowa
w art. 1 ust. 3 pkt 2 lit. a-c, jeżeli posiada zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP;
5b) zstępni obywatela polskiego lub cudzoziemca ? małżonka obywatela polskiego,
w wieku do 21 lat lub pozostający na jego utrzymaniu, niebędący obywatelami państwa, o którym mowa w art. 1 ust. 3 pkt 2 lit. a-c jeżeli posiadają zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP;
6) członkowie rodzin cudzoziemca, o którym mowa w pkt. 1-4:
będący małżonkiem tego cudzoziemca posiadającym zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP udzielone w związku
z zawarciem związku małżeńskiego;
posiadającego zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP udzielone na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 7 lub 14 ustawy o cudzoziemcach lub będący zstępnym cudzoziemca posiadającego zgodę na pobyt tolerowany lub cudzoziemca, któremu udzielono ochrony uzupełniającej w RP, jeżeli uzyskali zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP, lub będący zstępnymi cudzoziemca korzystającego z ochrony czasowej na terytorium RP, jeżeli uzyskali zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP.
6a) ubiegający się o nadanie statusu uchodźcy i ich małżonkowie, w imieniu których występowali z wnioskiem o nadanie statusu uchodźcy, pod warunkiem posiadania zaświadczenia wydanego na podstawie art. 36 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
7) zwolnieni z obowiązku posiadania na prace na podstawie odrębnych przepisów;
8) cudzoziemcy:
a) będący obywatelami państw członkowskich UE;
b) będących obywatelami państw EOG nienależących do UE;
c) będących obywatelami państw niebędących stronami umowy o EOG, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze WE i jej państwami członkowskimi;
członkowie rodzin cudzoziemców, o których mowa w lit. a-c, a także zstępni małżonka tych cudzoziemców, w wieku do 21 lat lub pozostających na utrzymaniu tych cudzoziemców lub ich małżonka oraz wstępni tych cudzoziemców lub ich małżonka, pozostających na utrzymaniu tych cudzoziemców lub ich małżonka;
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę z dnia 30.08.2006 r. (Dz. U. 2006 Nr 156, poz. 1116 z późn. zm.) określa 30 takich przypadków. Ww. rozporządzenie zwalnia z takiego obowiązku min.:
będących obywatelami państw graniczących z RP, wykonujących pracę w okresie nieprzekraczającym sześciu miesięcy w ciągu kolejnych dwunastu miesięcy, jeżeli otrzymują oni oświadczenie polskiego pracodawcy o zamiarze powierzenie wykonywania pracy zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedziby pracodawcy.
(Powyższy przepis ma charakter pilotażowy, a jego stosowanie przewidziane jest do dnia 31 grudnia 2009 r.)?
OBYWATELE BIAŁORUSI, ROSJI I UKRAINY ? PRACA
PRZEZ 6 MIESIĘCY.
Pracodawca składa oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi wraz z kopią w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla siedziby lub miejsca zamieszkania pracodawcy.
Zarejestrowane oświadczenie przekazuje cudzoziemcowi, który na jego podstawie uzyskuje wizę w celu wykonywania pracy w konsulacie polskim w kraju stałego zamieszkania cudzoziemca.
Oświadczenie to stanowi podstawę do uzyskania wizy pobytowej o symbolu 08 uprawniającej do wykonywania pracy w polskiej placówce dyplomatyczno-konsularnej właściwej dla miejsca stałego zamieszkania cudzoziemca.
Po dopełnieniu powyższych procedur prawa i obowiązki pracodawców
jak i pracowników są takie same, jak w przypadku zatrudnienia polskiego obywatela (dotyczy to prawa pracy, ubezpieczenia społecznego oraz opodatkowania).
Należy pamiętać, iż cudzoziemcy przyjeżdżający do pracy krótkoterminowej z reguły otrzymują wizy pobytowe tzw. krajowe uprawniające do pobytu wyłącznie na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Osoby takie nie mają prawa wjazdu i pobytu - mimo braku kontroli granicznej - na terenie innego państwa objętego traktatem Schengen.
Okres zatrudnienia można wykorzystać w sposób ciągły (pełne sześć miesięcy) lub w kilku krótszych okresach w zależności od potrzeb pracodawcy.
W trakcie pobytu w Polsce można zmieniać pracodawcę. Wymagana jest wówczas dodatkowa rejestracja oświadczenia przez nowego pracodawcę. Jednakże okres zatrudnienia w każdym przypadku nie może przekroczyć łącznie sześciu miesięcy.
Rejestrowany przez pracodawcę dokument nie jest umową o pracę lecz oświadczeniem potwierdzającym gotowość powierzenia pracy cudzoziemcowi. Zdarza się, iż rzeczywisty okres zatrudnienia z przyczyn niezależnych od pracownika bądź pracodawcy ulega znacznemu przesunięciu w czasie, np. z powodu przedłużającego się okresu oczekiwania na przyznanie wizy. Opóźnienie rozpoczęcia pracy powoduje konieczność zarejestrowania, bezpośrednio po upływie niewykorzystanego w pełni okresu proponowanego przez pracodawcę a wskazanego w pierwszym oświadczeniu, kolejnego dokumentu, by cudzoziemiec mógł wykorzystać sześciomiesięczny okres przewidziany polskim prawem.