Miesiąc: listopad 2016

Symphoricarpos  ×doorenbosii  'Magic Berry'
śnieguliczka Doorenbosa 'Magic Berry'

Śnieguliczka Doorenbosa jest wdzięcznym i niekłopotliwym w uprawie krzewem często spotykanym w miastach i parkach. Latem zwraca uwagę drobnymi i zdrowymi liśćmi, a jesienią charakterystycznymi białymi kulistymi owocami. Fioletowoczerwone owoce odmiany 'Magic Berry' są mocnym akcentem kolorystycznym w jesiennym i zimowym ogrodzie przydomowym lub w zieleni osiedlowej.

Śnieguliczka Doorenbosa jest mieszańcem śnieguliczki białej odmiany nagiej (S. albus var. laevigatus) za śnieguliczką Chenaulta (S. ×chenaultii). Odmiana 'Magic Berry' wyhodowana przez S.G.A. Doorenbosa w latach 40. XX wieku w Holandii odporność  na mróz przejęła od śnieguliczki białej, a kolorowe owoce od śnieguliczki Chenaulta. Jest niskim krzewem o krzaczastym pokroju i przewisających, gęsto ułożonych cienkich pędach. Dorasta do 0,5-1 m wysokości i takiej samej szerokości. Rośnie dosyć szybko i rozrasta się na boki przez odrosty korzeniowe, ale na niewielką odległość, więc nie jest ekspansywny. Liście ma drobne, długości 2-4 cm, eliptyczne do szerokojajowatych, ciemnozielone. Ułożone są naprzeciwlegle i długo utrzymują się na krzewie, niekiedy do zimy. Drobne białoróżowe, ale bardzo liczne kwiaty zebrane są w dzwonkowate grona na końcach pędów jednorocznych. Ze względu na niewielkie rozmiary są symboliczną ozdobą krzewu, ale gdy rozwijają się w pod koniec maja przyciągają mnóstwo pszczół, trzmieli i motyli. Główną ozdobą śnieguliczki są duże, do 1,5 cm średnicy, kuliste mięsiste jagody zebrane w kilkuowocowe grona. Dekoracyjne fioletowoczerwone owoce odmiany 'Magic Berry' pojawiają się w lipcu, a dojrzewają w październiku i pozostają na pędach do zimy. Owoce śnieguliczki są lekko trujące, ale często są wykorzystywane do zabawy (strzelają po nadepnięciu). Zimą mogą być pożytkiem dla niektórych gatunków ptaków.

Śnieguliczka Doorenbosa zaliczana jest do najbardziej odpornych i jednocześnie najmniej wymagających krzewów liściastych. Rośnie praktycznie na każdym stanowisku, od słonecznego do cienistego pod koronami drzew. Gleba może być sucha lub wilgotna, uboga i piaszczysta lub żyzna. Krzew jest odporny na zanieczyszczenie powietrza i całkowicie odporny na mróz (strefa 5). Dobrze znosi cięcie.

Odmiana 'Magic Berry' sprawdzi się w każdym ogrodzie przydomowym, w nasadzeniach parkowych i miejskich. Może być sadzona pojedynczo, w grupach, szpalerach lub nieformowanych żywopłotach. Niezawodnie posłuży do zadarniania skarp i nieużytków. Pędy z owocami można ścinać do wazonu.

 

 

Aronia melanocarpa 'Hugin'
aronia czarna 'Hugin'

Ten najbardziej znany w Polsce gatunek aronii  łączy w sobie cechy krzewu owocowego i ozdobnego. W ogrodzie zachwyca pięknie przebarwiającymi się na jaskrawoczerwono jesiennymi liśćmi i cieszy obfitym plonem smacznych i zdrowych owoców o wielu zastosowaniach. Odmiana 'Hugin'  ma wszystkie najlepsze cechy gatunku, a do tego ładny zwarty pokrój.

Aronia czarna pochodzi ze wschodnich terenów Stanów Zjednoczonych. Została odkryta w XVIII wieku i szybko znalazła zastosowanie jako krzew owocowy. Odmianę 'Hugin' wyselekcjonowano w Szwecji w 1992 roku pod kątem wyjątkowo wydajnego pożytku dla pszczół. Jest niewielkim krzewem  liściastym o zwartej, zaokrąglonej koronie. Dorasta do 1-1,5 m wysokości. Jego główną ozdobą są jajowate liście długości 5-7 cm, które przez cały sezon pozostają dekoracyjnie wybarwione. Wiosną są brązowawe, później ciemnozielone, nieco jaśniejsze na spodniej stronie, błyszczące. Natomiast jesienią przebarwiają się na intensywnie pomarańczowy, żółty lub czerwony kolor. W drugiej połowie maja krzew obsypuje się drobnymi, pachnącymi, zaróżowionymi kwiatami zebranymi w baldachogrona  po 5-20 sztuk. We wrześniu dojrzewają ciemnogranatowe, prawie czarne jagody o średnicy 1 cm pokryte delikatnym nalotem. Są bardzo soczyste, o słodkawym, aromatycznym miąższu, ale świeże nie smakują tak dobrze, jak przetworzone. Z owoców aronii robi się dżemy, soki, galaretki, susz i nalewki. Używa się ich do barwienia przetworów i wzmacniania smaku. Owoce są skarbnicą zdrowia, zawierają wyjątkowo dużo witaminy P, a oprócz niej m.in. witaminę C, sole mineralne, antocyjany, pektyny. Po przetworzeniu nie tracą swoich prozdrowotnych właściwości. Poleca się je przy profilaktyce i leczeniu nadciśnienia tętniczego, arteriosklerozy, chorób oczu i nieżytów żołądkowych. Niezebrane owoce są chętnie zjadane przez ptaki.

Aronia czarna 'Hugin' jest jednym z najbardziej tolerancyjnych na niekorzystne warunki uprawy krzewów owocowych. Może rosnąć na każdym dobrze oświetlonym stanowisku. Nie ma wymagań co do gleby, jednak preferuje podłoża wilgotne. Nie boi się suszy, jednak na suchych i piaszczystych glebach rodzi znacznie mniej owoców. Roślina jest właściwie bezobsługowa i całkowicie odporna na mróz (strefa 5).

Aronię czarną można uprawiać wszędzie, w ogrodach przydomowych, parkach, zieleni miejskiej, na plantacjach oraz stosować do rekultywacji nieużytków. Lepszy efekt kolorystyczny uzyska się sadząc kilka lub kilkanaście krzewów obok siebie lub w rzędzie.

 

Picea breweriana
świerk Brewera

Należy do najoryginalniejszych świerków, jakie można uprawiać w polskich ogrodach. Zachwyca elegancką rzeźbiarską koroną utworzoną przez długie konary, z których swobodnie zwisają wiotkie smukłe pędy boczne. Rośnie bardzo powoli i nie wymaga szczególnej opieki, potrzebuje jedynie dużo miejsca wokół siebie, by wyeksponować swój malowniczy pokrój.

Na swoich naturalnych stanowiskach w wysokich górach na zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych jest majestatycznym drzewem iglastym dorastającym do 35 m wysokości. W polskich warunkach jest średniej wielkości drzewem dorastającym zwykle tylko do 10 m. Ponieważ rośnie bardzo wolno, do 15 cm rocznie, uzyskanie większych rozmiarów zajmie mu kilkadziesiąt lat. Szeroką, stożkowatą i dosyć luźną  koronę tworzą ułożone warstwowo, długie konary wznoszące się łukowato ku górze. Malowniczo zwieszają się z nich cienkie, wiotkie, słabo rozgałęzione pędy boczne, mogące osiągać w starszym wieku nawet 2 m długości. Młode pędy są czerwonobrązowe, starsze - siwiejące. Pączki stożkowe są jasnobrązowe i dosyć długie, osiągają 5-8 cm. Igły długości 2,5 cm są miękkie, ciemnozielone, z dwoma białozielonymi paskami od spodu, ułożone promieniście i dość luźno na pędzie. Cylindryczne szyszki długości 8-12 cm i szerokości 3-4 cm pojawiają się tylko na starszych roślinach. W młodości są czerwone, a w miarę dojrzewania stają się brązowe.

Świerk Brewera jest dobrze przystosowany do warunków panujących w polskich ogrodach. Nie kaprysi na jakość gleby, jest odporny na mróz, suszę i zanieczyszczenie powietrza. Lubi miejsca i słoneczne lub lekko półcieniste, wyeksponowane, ale raczej osłonięte. Wystarczy mu przeciętna ziemia ogrodowa, może być gliniasto-piaszczysta, próchniczna, lekko wilgotna o kwaśnym odczynie. Jest całkowicie odporny na mróz (strefa 5b), jedynie młode rośliny w wyjątkowo mroźne zimy mogą wymagać osłony.

Tak dekoracyjne i nieduże drzewo dobrze będzie się prezentowało i w ogrodach przydomowych, i parkach. Jest tylko jeden warunek: świerk Brewera to typowy soliter, dlatego potrzebuje wyeksponowanego miejsca i sporo przestrzeni wokół siebie. Najlepszy jest duży trawnik lub polana z innymi iglakami w tle.