Wejście w życie z dniem 1 stycznia 2015 roku Ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej z dn. 7 listopada 2014 (Dz. U. 2014 poz. 1662), nowelizującej Ustawę o ochronie roślin z 18 grudnia 2003 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 621, 822 i 907), otwiera drogę i daje szkółkarzom możliwość wydawania paszportów roślin w ramach upoważnień wydawanych przez wojewódzkich inspektorów ochrony roślin. Należy podkreślić, że dotychczasowe zasady wydawania paszportów przez PIORiN nie zmieniają się, inspektoraty nadal będą wydawały paszporty podmiotom, które się o to zwrócą. Nowością jest alternatywna możliwość ubiegania się o zezwolenie na wydawanie paszportów przez producentów roślin.
Zgodnie z nowelizacją art. 15. ustawy produkty roślinne lub przedmioty, które są wprowadzane lub przemieszczane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a są szczególnie podatne na porażenie przez organizmy kwarantannowe i stwarzają niebezpieczeństwo rozprzestrzeniania się tych organizmów, powinny być zaopatrzone w:
1) paszport roślin wydany przez:
a) wojewódzkiego inspektora albo
b) właściwy organ innego państwa członkowskiego, albo
c) podmiot upoważniony na podstawie art. 16 ust. 15, lub (…)
Kto może ubiegać się o wydanie upoważnienia i jakie warunki trzeba spełnić?
Zgodnie z art. 16. ust. 15 upoważnienie podmiotów do wydania w swoim imieniu paszportów dla roślin, w drodze decyzji administracyjnej, wydaje wojewódzki inspektor właściwy ze względu na miejsce prowadzenia uprawy, wytwarzania, składowania lub przechowywania roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów przez podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców. Szczegółowe warunki, jakie musi spełniać podmiot, określają ustępy 15a-15f w brzmieniu:
15a. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 15, wydaje się na wniosek podmiotu, który:
1) w dniu złożenia wniosku jest wpisany do rejestru przedsiębiorców od co najmniej roku;
2) daje rękojmię zgodnego z przepisami ustawy wydawania paszportów roślin;
3) w okresie 2 lat przed dniem złożenia wniosku nie był karany za naruszenie przepisów o ochronie roślin lub przepisów o nasiennictwie.
15b. Podmiot upoważniony do wydawania paszportów roślin, na podstawie ust. 15, jest obowiązany prowadzić dokumentację dotyczącą wydanych paszportów roślin, w postaci papierowej lub elektronicznej, w sposób umożliwiający wskazanie:
1) numerów partii roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, dla których zostały wydane paszporty roślin, lub numerów wydanych paszportów roślin;
2) łacińskich nazw botanicznych roślin lub nazw produktów roślinnych wraz z łacińską nazwą botaniczną roślin, z których zostały one wytworzone, lub nazw przedmiotów, dla których zostały wydane paszporty roślin;
3) ilości roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, dla których zostały wydane paszporty roślin.
15c. Dokumentację, o której mowa w ust. 15b, przechowuje się przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została sporządzona.
15d. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 15, nie może być udzielone do wydawania:
1) paszportów zastępczych, o którym mowa w art. 17 ust. 1;
2) paszportów roślin dla roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, które stwarzają szczególne zagrożenie rozprzestrzenienia się organizmów kwarantannowych, określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 15f.
Odmowa wydania upoważnienia.
15e. Wojewódzki inspektor odmawia, w drodze decyzji, wydania upoważnienia, o którym mowa w ust. 15:
1) jeżeli podmiot nie spełnia wymagań określonych w ust. 15a lub
2) w przypadku, o którym mowa w ust. 15d pkt 1 i 2.
15f. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, rośliny, produkty roślinne lub przedmioty, dla których paszporty roślin nie mogą być wydawane przez podmioty upoważnione do ich wydawania na podstawie ust. 15, mając na uwadze stwarzane przez nie szczególne zagrożenie rozprzestrzenienia się organizmów kwarantannowych.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 5 grudnia 2014 r. (Dz. U. 2014 r., poz. 1790) paszporty nie mogą być wydawane dla roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów:
a) niespełniających wymagań specjalnych, o których mowa w art. 16 ust. 4a ustawy,
b) określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 5 ustawy, wprowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państw trzecich, jeżeli po przeprowadzeniu granicznej kontroli fitosanitarnej powinny zostać zaopatrzone w paszport roślin,
c) pochodzących ze stref, w których powinny być podjęte działania w celu zwalczania lub zapobiegania rozprzestrzenianiu się organizmów kwarantannowych, wyznaczonych na podstawie art. 6 ust. 5 pkt 4 ustawy, jeżeli przy wyprowadzaniu z takich stref powinny być zaopatrzone w paszport roślin,
d) które, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, zostały objęte zakazami lub nakazami w związku z wystąpieniem lub podejrzeniem wystąpienia organizmów kwarantannowych;
Rośliny, na jakie można wydawać paszport w ramach upoważnienia określi inspektor.
16. W upoważnieniu, o którym mowa w ust. 15, wojewódzki inspektor określa:
1) okres, na który zostało ono udzielone;
2) rośliny, produkty roślinne lub przedmioty, dla których formularze paszportów roślin mogą być wypełniane wydawane przez upoważniony podmiot;
3) sposób wypełniania formularzy paszportów roślin przez upoważniony podmiot.
Kontrola realizacji upoważnienia, odebranie upoważnienia.
17. Wojewódzki inspektor sprawuje kontrolę nad realizacją upoważnienia, o którym mowa w ust. 15; kontrola jest przeprowadzana zgodnie z art. 91-99 i art. 100 ust. 2.
18. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 15, cofa się, w drodze decyzji, jeżeli upoważniony podmiot:
1) został wykreślony z rejestru przedsiębiorców;
2) przestał spełniać wymagania określone w ust. 15a pkt 2, w szczególności w związku z wydawaniem paszportów roślin z naruszeniem przepisów o ochronie roślin;
3) został ukarany za naruszenie przepisów o ochronie roślin lub przepisów o nasiennictwie.
18a. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 15, cofa się lub określony w tym upoważnieniu zakres roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, dla których paszporty roślin mogą być wydawane przez upoważniony podmiot, zmienia się, jeżeli te rośliny, produkty roślinne lub przedmioty zostały objęte przepisami wydanymi na podstawie ust. 15f.
18b. Podmiot, któremu na podstawie ust. 18 cofnięto upoważnienie, o którym mowa w ust. 15, może ponownie ubiegać się o jego udzielenie nie wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia cofnięcia tego upoważnienia.
21. Ostateczny nabywca roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, o których mowa w ust. 1, zajmujący się zawodowo lub zarobkowo uprawą roślin lub wytwarzaniem produktów roślinnych lub przedmiotów przechowuje przez rok od dnia nabycia tych roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów paszporty roślin, w które były one zaopatrzone.
Forma paszportu
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 grudnia 2014 r. (Dz. U. 2015 r., poz. 32) w sprawie minimalnych wymagań dla paszportów roślin oraz sposobu ich wypełniania określa minimalne wymagania dotyczące formy, wymiarów i materiału, z jakiego powinny być wykonane paszporty roślin, oraz sposób ich wypełniania. Minimalne wymagania dotyczące formy, wymiarów i materiału, z jakiego powinny być wykonane paszporty roślin,
są określone w załączniku do rozporządzenia. Paszporty roślin wypełnia się czytelnie, drukowanymi literami, bez żadnych skreśleń i poprawek, w języku jednego z państw członkowskich, z tym że:
1) paszporty roślin wydawane przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa wypełnia się w języku polskim;
2) paszporty roślin wydawane przez podmiot upoważniony wypełnia się w języku polskim albo w języku polskim i w języku innego państwa członkowskiego. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015.
MINIMALNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE FORMY, WYMIARÓW I MATERIAŁU,
Z JAKIEGO POWINNY BYĆ WYKONANE PASZPORTY ROŚLIN
Lp. Forma Wymiary Materiał
1 etykieta samoprzylepna co najmniej 100 mm x 75 mm – w przypadku paszportów roślin dla roślin, produktów roślinnych i przedmiotów, innych niż sadzeniaki ziemniaka i materiał szkółkarski roślin sadowniczych, zawierających informacje określone na podstawie art. 16 ust. 6 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin zapewniający trwałość etykiety, w szczególności odporny na rozdarcie i zmienne warunki atmosferyczne (w tym wilgoć i promieniowanie słoneczne) oraz uniemożliwiający odklejenie etykiety bez uszkodzenia, przez co najmniej rok od dnia wydania paszportu roślin
1 etykieta samoprzylepna co najmniej 50 mm x 50 mm – w przypadku paszportów roślin dla roślin, produktów roślinnych i przedmiotów, innych niż sadzeniaki ziemniaka i materiał szkółkarski roślin sadowniczych, zawierających informacje określone na podstawie art. 16 ust. 6 pkt 1–5 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin zapewniający trwałość etykiety, w szczególności odporny na rozdarcie i zmienne warunki atmosferyczne (w tym wilgoć i promieniowanie słoneczne) oraz uniemożliwiający odklejenie etykiety bez uszkodzenia, przez co najmniej rok od dnia wydania paszportu roślin
1 etykieta samoprzylepna co najmniej 110 mm x 67 mm – w przypadku paszportów roślin dla sadzeniaków ziemniaka zapewniający trwałość etykiety, w szczególności odporny na rozdarcie i zmienne warunki atmosferyczne (w tym wilgoć i promieniowanie słoneczne) oraz uniemożliwiający odklejenie etykiety bez uszkodzenia, przez co najmniej rok od dnia wydania paszportu roślin
1 etykieta samoprzylepna co najmniej 210 mm x 24 mm – w przypadku paszportów roślin dla materiału szkółkarskiego roślin sadowniczych zapewniający trwałość etykiety, w szczególności odporny na rozdarcie i zmienne warunki atmosferyczne (w tym wilgoć i promieniowanie słoneczne) oraz uniemożliwiający odklejenie etykiety bez uszkodzenia, przez co najmniej rok od dnia wydania paszportu roślin
2 element opakowania lub etykiety handlowej wyraźnie wyodrębniony linią ciągłą z tego opakowania lub z treści tej etykiety co najmniej 110 mm x 67 mm – w przypadku paszportów roślin dla sadzeniaków ziemniaka zapewniający trwałość opakowania lub etykiety, w szczególności odporny na rozdarcie i zmienne warunki atmosferyczne (w tym wilgoć i promieniowanie słoneczne), przez co najmniej rok od dnia wydania paszportu roślin
2 element opakowania lub etykiety handlowej wyraźnie wyodrębniony linią ciągłą z tego opakowania lub z treści tej etykiety co najmniej 210 mm x 24 mm – w przypadku paszportów roślin dla materiału szkółkarskiego roślin sadowniczych zapewniający trwałość opakowania lub etykiety, w szczególności odporny na rozdarcie i zmienne warunki atmosferyczne (w tym wilgoć i promieniowanie słoneczne), przez co najmniej rok od dnia wydania paszportu roślin
3 etykieta w formie innej niż wymieniona w lp. 1 i 2 co najmniej 100 mm x 75 mm – w przypadku paszportów roślin dla roślin, produktów roślinnych i przedmiotów, innych niż sadzeniaki ziemniaka i materiał szkółkarski roślin sadowniczych, zawierających informacje określone na podstawie art. 16 ust. 6 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin zapewniający trwałość etykiety, w szczególności odporny na rozdarcie i zmienne warunki atmosferyczne (w tym wilgoć i promieniowanie słoneczne), przez co najmniej rok od dnia wydania paszportu roślin
3 etykieta w formie innej niż wymieniona w lp. 1 i 2 co najmniej 50 mm x 50 mm – w przypadku paszportów roślin dla roślin, produktów roślinnych i przedmiotów, innych niż sadzeniaki ziemniaka i materiał szkółkarski roślin sadowniczych, zawierających informacje określone na podstawie art. 16 ust. 6 pkt 1–5 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin zapewniający trwałość etykiety, w szczególności odporny na rozdarcie i zmienne warunki atmosferyczne (w tym wilgoć i promieniowanie słoneczne), przez co najmniej rok od dnia wydania paszportu roślin
3 etykieta w formie innej niż wymieniona w lp. 1 i 2 co najmniej 110 mm x 67 mm – w przypadku paszportów roślin dla sadzeniaków ziemniaka co najmniej 210 mm x 24 mm – w przypadku paszportów roślin dla materiału szkółkarskiego roślin sadowniczych zapewniający trwałość etykiety, w szczególności odporny na rozdarcie i zmienne warunki atmosferyczne (w tym wilgoć i promieniowanie słoneczne), przez co najmniej rok od dnia wydania paszportu roślin