Miesiąc: czerwiec 2018

Rosa 'Aïcha'
Róża 'Aïcha'

Róża (Rosa) to niezwykle bogaty rodzaj botaniczny reprezentowany we wszystkich strefach klimatycznych półkuli północnej, za wyjątkiem skrajnie gorących i zimnych. Krzewy róż już od czasów starożytnych uchodzą za najpiękniejsze rośliny ogrodowe, ich uprawa wymaga jednak pewnego doświadczenia ogrodniczego. Dlatego hodowcy nieustannie pracują nad uzyskaniem odmian znoszących trudne warunki, odpornych na mróz i choroby, ale jednocześnie zachowujących bogate walory ozdobne, o długimi i obfitym kwitnieniu.

Różą spełniająca wymienione kryteria, polecaną zwłaszcza początkującym ogrodnikom i osobom, które nie mogą poświęcić zbyt dużo czasu na pielęgnację roślin, jest odmiana ‘Aïcha’. Roślina ta została wyselekcjonowana w 1966 roku w Danii, pochodzi od róży gęstokolczastej (R. pimpinellifolia), zwanej też różą szkocką i jest jedną z najwcześniej zakwitających u nas odmian róż.

Róża ‘Aïcha’ to szybko i silnie rosnący krzew osiągający do 2 m wysokości i 1,5 m szerokości. Roślina tworzy mocne, kolczaste pędy rozrastające się lub wyginające na boki. Młode kolce są drobne, czerwonobrunatne, potem stają się dłuższe, szpileczkowate i przybierają ciemniejsze zabarwienie. Liście są nieduże, złożone z 7 listków, ciemnozielone, matowe, nie przebarwiają się jesienią, długo utrzymują się na krzewach. Kwiaty rozwijają się w maju, mają około 9 cm średnicy, są podwójne, siarkowożółte, z licznymi, złotoczerwonymi pręcikami. Kwiaty są dosyć regularnie ułożone wzdłuż starszych pędów, wyrastają po kilka w kwiatostanach na szczytach krótkich pędów bocznych. Krzew kwitnie bardzo obficie przez około 3-4 tygodnie, przekwita czysto, nie wymaga oczyszczania i nie zawiązuje owoców. W drugiej połowie lata tworzy pojedyncze kwiaty.

‘Aïcha’ to róża tolerująca niekorzystne warunki glebowe i suszę. Nadaje się do sadzenia na większości przeciętnych gleb ogrodowych. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, ale toleruje także miejscach lekko zacienione. Jest w pełni odporna na mróz i nie wymaga okrywania na zimę. Wykazuje dobrą odporność na choroby, ale w wilgotne lata zdarza się, że może wykazywać objawy porażenia czarną plamistością róż, które jednak nie są tak silne, jak u odmian bardziej podatnych na tę chorobę. W przeciwieństwie do róż rabatowych roślin nie przycina się, bo kwitną na pędach dwuletnich i starszych. Co kilka lat wskazane jest przeprowadzenie cięcia odmładzającego krzewy. Polega ono na usunięciu najstarszych, zasychających i słabo kwitnących pędów.

Doskonała odmiana do parków i ogrodów, gdzie zastępują trudniejsze w uprawie i wymagające większego nakładu prac pielęgnacyjnych róże rabatowe. Świetnie nadaje się do sadzenia w miejscach trudnodostępnych, na skarpach, w ciągach komunikacyjnych. W mniejszych ogrodach może być sadzona pojedynczo. Bardzo ładnie wygląda w kompozycjach w stylu nawiązującym do naturalistycznego.

Astilbe 'Amethyst'
tawułka 'Amethyst'

Należące do rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae) tawułki to rośliny znane i cieszące się od dawna dużym zainteresowaniem. Jedną z wartościowszych i godnych polecenia tawułek, uprawianą w europejskich ogrodach od prawie stu lat, jest odmiana 'Amethyst', zwracająca uwagę intensywnie różowymi kwiatami, wabiącymi motyle i pszczoły.

Tawułka 'Amethyst' to kępiasta bylina o pierzastych, błyszczących liściach i wiechowatych kwiatostanach. W porównaniu do innych odmian tawułek rośnie dosyć silnie, w czasie kwitnienia dorasta do 90 cm wysokości. Roślina tworzy krótkie, podziemne kłącza z których wiosną wyrastają jasnozielone, podwójnie pierzaste, ażurowe liście. Największą ozdobą rośliny są liczne drobne kwiaty zebrane na szczytach łodyg w stosunkowo duże i gęste, wiechowate kwiatostany. Mają one do 30 cm długości, są wyprostowane, rozgałęzione, dobrze widoczne, bo wyniesione wysoko ponad liście. Barwa kwiatów jest bardzo intensywna, w promieniach słońca niemal fluorescencyjna. Kwiaty rozwijają się na przełomie czerwca i lipca, i w sprzyjających warunkach (chłodna pogoda i ocienione stanowisko) kwitną nawet przez 3-4 tygodnie. Później rośliny zdobią rabaty swoim ładnym ulistnieniem.

Tawułki należą do bylin stosunkowo łatwych w uprawie, ale wymagają stale wilgotnego podłoża. Preferują gleby zasobne w składniki pokarmowe, próchniczne, o odczynie kwaśnym lub lekko kwaśnym, nie tolerują wapnia. Podobnie jak paprocie najlepiej czują się w miejscach półcienistych, wilgotnych, które nie nagrzewają się mocno. W lata suche wymagają regularnego podlewania, zwłaszcza w okresie kwitnienia. Przy braku wody szybko więdną, a ich liście częściowo zasychają, co fatalnie wpływa na ich walory ozdobne. Co kilka lat rośliny warto przesadzać, dzielą je przy okazji. Dobrze reagują na ściółkowanie kompostem lub przekompostowaną korą sosnową. Ściółka pozwala utrzymać wyższą wilgotność podłoża oraz chroni glebę przed zachwaszczeniem, a zimą dodatkowo zabezpiecza karpy przed przemarzaniem. Tawułka ‘Amethyst’ jest odmianą odporną na mróz ale, podobnie jak inne tawułki, czasami może cierpieć na skutek późnych, wiosennych przymrozków uszkadzających młode przyrosty. Roślina jednak dobrze regeneruje się i zakwita.

Odmiana ‘Amethyst’ została wyhodowana w 1920 r. przez Georga Arendsa i do dziś pozostaje jedną z najładniejszych i najpopularniejszych odmian tawułek. Nadaje się do sadzenia w ogrodach przydomowych i parkach, gdzie najefektowniej prezentuje się sadzona na rabatach w grupach liczących od kilku do kilkudziesięciu sztuk. Ciekawie wygląda sadzona nad brzegami zbiorników wodnych, ale pamiętać należy, aby jej korzenie nie były zalewane. Doskonale komponuje się z funkiami i paprociami. Roślinę można uprawiać także w pojemnikach ustawianych na cienistych balkonach i tarasach.

Deutzia ×hybrida 'Strawberry Fields'
żylistek pośredni 'Strawberry Fields'

Żylistki to jedne z mniej popularnych, ozdobnych krzewów liściastych, które zdecydowanie zasługują na szersze upowszechnienie w Polsce. Rośliny te pochodzą z Azji Wschodniej oraz Ameryki Północnej. Ogrodnicy cenią je za obfite, atrakcyjne kwitnienie oraz ładne ulistnienie.

Jednym z najcenniejszych (choć wcale nie najnowszych) żylistków, polecanych do sadzenia jako roślina ozdobna w ogrodach przydomowych, jest uzyskana w latach osiemdziesiątych XX wieku odmiana żylistka pośredniego o wdzięcznej nazwie ‘Strawberry Fields’ (z j. angielskiego - poziomkowe pole). Krzew ten zwraca uwagę ciemnoróżowymi w pąkach kwiatami – najciemniejszymi u dotychczas znanych żylistków. Rośnie silnie, osiągając po kilku latach uprawy 2-3 m wysokości.  Początkowo tworzy wyprostowane, sztywne pędy, które z wiekiem (pod ciężarem kwiatów) wyginają się łukowato na zewnątrz. Jasnozielone, matowe i szorstkie w dotyku liście są dosyć szerokie, ostro zakończone, na brzegu piłkowane, mają 8-10 cm długości.  Duże kwiaty po rozwinięciu mają około 3-3,5 cm średnicy, a swoim kształtem przypominają gwiazdki. Ich płatki są intensywnie różowe z wyraźnie jaśniejszym, prawie białym brzegiem. W środku kwiatów znajdują się żółte pręciki. Kwiaty są zebrane w duże, wiechowate kwiatostany. Pąki kwiatowe przed rozwinięciem są ciemnoróżowe – swoim kształtem przypominają poziomki, stąd właśnie nazwa odmiany. Krzew kwitnie obficie przez cały czerwiec. Ponieważ pąki kwiatowe tworzą się na pędach dwuletnich i starszych, krzewów nie przycina się.
W razie potrzeby usuwa się jedynie stare, osłabione lub chore pędy w ramach tzw. cięcia sanitarnego.

Żylistek pośredni ‘Strawberry Fields’ nie ma specjalnych wymagań glebowych, dobrze rośnie na większości przeciętnych gleb ogrodowych, z wyjątkiem podłoży suchych, piaszczystych lub bardzo mokrych. Preferuje stanowiska słoneczne oraz miejsca zaciszne, osłonięte od silnego wiatru. Odmiana charakteryzuje się dobrą mrozoodpornością, choć w ostre zimy (zwłaszcza na wschodzie kraju) może częściowo przemarzać. Jednak nawet w takim przypadku dobrze się regeneruje (po silnym przycięciu), choć już nie zakwitnie w danym roku.

Żylistki warto sadzić w ogrodach przydomowych, zieleni osiedlowej oraz parkach. Ładnie prezentują się sadzone pojedynczo, w grupach lub kompozycjach z innymi krzewami o ozdobnych kwiatach i liściach. Odmiana ‘Strawberry Fields’ uzyskała prestiżowe wyróżnienie brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego (Royal Horticultural Society) – Award of Garden Merit, przyznawane roślinom o szczególnych walorach dekoracyjnych, które są jednocześnie nietrudne w utrzymaniu, odporne na choroby i szkodniki.