Miesiąc: maj 2012

Akebia quinata 

Akebia należy do grupy roślin pnących, występujących naturalnie na terenie Japonii, Korei oraz Chin. W warunkach klimatycznych Polski z powodzeniem można uprawiać dwa gatunki – rzadko spotykaną akebię trójlistkową, oraz bardzie popularną i w ostatnich latach częściej sadzoną akebię pięciolistkową.

Akebia pięciolistkowa charakteryzuje się ładnym ulistnieniem, tworzy długie, elastyczne, owijające się wokół podpór pędy. Rocznie, w zależności od warunków glebowych i wilgotnościowych, przyrasta o 1 do 3 metrów, po latach może wspinać się na wysokość 5 - 10 m. Młode pędy akebii mają ciekawą, zielono-fioletową barwę, później brązowieją. Liście osadzone są na długich ogonkach liściowych. Są to liście złożone, zbudowane z pięciu owalnych, skórzastych listków długości 3 – 6 cm i szerokości 2 – 4 cm. W młodości mają zieloną barwę o purpurowo-fioletowym odcieniu. W okresie dojrzałym blaszki liściowe są od góry ciemnozielone, a od spodu sinozielone. Liście akebii pozostają zielone, gdy temperatura w okresie zimy nie spada poniżej – 15°C. Jeśli mróz jest silniejszy, liście brązowieją i zasychają. Pod koniec kwietnia lub na początku maja pojawiają się niewielkie kwiaty, zwykle jednak mało widoczne, ukryte wśród liści. Kwiaty są rozdzielnopłciowe. Dzwonkowate kiaty żeńskie (2,5 cm średnicy) są osadzone na długich szypułkach, zebrane zwykle po 2-3 w niewielkie grona. Po rozwinięciu trzech brązowo-purpurowych działek kwiaty przybierając kształt gwiazdki z umieszczonymi w centrum kilka słupkami. Kwiaty męskie są mniejsze (1 cm średnicy), ale liczniejsze, zebrane po 3 - 7 w gronach, jasnoróżowe, zawieszone na krótkich szypułkach, z różowo-fioletowymi pręcikami w środku. Pierwsze rozwijają się kwiaty żeńskie, a następnie kwiaty męskie, co zabezpiecza rośliny przed samozapyleniem. Owoce w naszych warunkach zawiązują się rzadko. Najczęściej zebrane są po 2-6 w płaskie owocostany, złożone z dużych, pękających podłużnie jagód. Długość pojedynczej jagody może dochodzić nawet do 13 cm, przy szerokości 5 – 7 cm. Owoce są fioletowo-zielone, owalne, przypominają serdelki. Po dojrzeniu podłużnie pękają, ukazując czarne nasiona w białym, przeźroczystym i galaretowatym miąższu. Miąższ, po oddzieleniu pestek, nadaje się do spożycia, jest słodkawy, przypomina w smaku melona.

Akebia pięciolistkowa może rosnąć niemal na każdym stanowisku, poza bardzo cienistymi. Najbujniej rośnie w miejscach półcienistych, natomiast lepiej owocuje w miejscach słonecznych. Dobrze rośnie na glebach przeciętnych, przepuszczalnych, zdrenowanych, znosi okresowe przesychanie gleby, jak i okresowe zalewanie. Na wschodzie kraju roślina może przemarzać, ale wiosną regeneruje i szybko odrasta u podstawy. Najlepszy efekt daje wówczas, gdy rośnie swobodnie, a cięcie przeprowadza się tylko wtedy, gdy zanadto się rozrośnie. Co 4 - 5 lat dobrze jest przerzedzić rośliny, wycinając najstarsze pędy, najlepiej  w marcu. Ciecie korygujące można wykonywać w okresie wegetacji. Akebia rośnie zdrowo, nie jest atakowana przez szkodniki.

Akebia pięciolistkowa to świetna roślina osłonowa, nadaje się do obsadzania altan, pergoli oraz wszelkich podpór ogrodowych. Polecana do uprawy w zieleni publicznej. Może spełniać funkcję rośliny okrywowej, zwłaszcza na dużych powierzchniach. 

Rhododendron ‘Gibraltar’

Wisteria sinensis ‘Prolific’  

Pochodząca z Chin glicynia należy do pnączy, które podczas kwitnienia nie mają sobie równych. Malowniczo zwisające, długie, lila-niebieskie, i do tego słodko pachnące, kwiatostany przyciągają uwagę, zachęcają do zatrzymania się i podziwiania tej pięknej rośliny.

Odmiana ‘Prolific’ została wyhodowana w Holandii. Jest to wieloletnie, silne, drewniejące pnącze, które rocznie przyrasta o 1-2 metry. Młode pędy owijają się ściśle wokół podpór w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, zupełnie odwrotnie, niż w przypadku bardzo podobnego gatunku - glicynii kwiecistej, a następnie rozwijają liście. Liście glicynii chińskiej składają się zwykle z 11 owalnych, całobrzegich listków, całe liście mają od 25- do 30 cm długości, są ciemnozielone i zdrowe. Młode listki są zwykle lekko brązowe i delikatnie owłosione. Na początku maja, jeszcze przed lub wraz z rozwojem liści, na pędach pojawiają się licznie jasnofioletowo-niebieskie, motylkowate kwiaty. Pojedyncze kwiaty mają około 2,5 cm długości i są zebrane w długie, groniaste kwiatostany mierzące do 30 cm długości. Nieliczne kwiaty mogą pojawić się ponownie w sierpniu. W sprzyjających warunkach rośliny zawiązują owoce – grube, zwisające strąki, w których znajdują się nasiona. System korzeniowy glicynii jest bardzo silny i dobrze rozbudowany, dlatego pnącze właściwie nie wymaga podlewania, poza wyjątkowo długimi okresami suszy. Stanowisko do uprawy glicynii powinno być osłonięte, ciepłe i słoneczne, gleba przepuszczalna, umiarkowanie żyzna i średnio wilgotna. Przy zakupie roślin najlepiej wybierać egzemplarze rozmnażane przez sadzonkowanie – wówczas wszystkie pojawiające się odrosty należą do tej samej odmiany. Odrosty wyrastające z  podkładek roślin uzyskiwanych za pomocą szczepienia mogą łatwo zagłuszyć odmianę szlachetną. Należy unikać także zakupu pnączy rozmnażanych z siewu, gdyż zakwitają one  nieraz dopiero po 8-12 lat uprawy. Przez okres pierwszych dwuch lat po posadzeniu glicynii należy zapewnić jej staranną opiekę, trzeba ją regularnie podlewać, wiosną nawozić oraz osłaniać na zimę. W ostre zimy pędy mogą przemarzać, jednak roślina łatwo odbija z korzeni.  Po 2-3 latach od posadzenia, na przełomie lipca i sierpnia, warto pnącze silnie przyciąć nad czwartym liściem tegorocznych przyrostów, co pozwoli przyspieszyć zawiązywanie się pąków kwiatowych.

Wisteria sinensis ‘Prolific’ jest jedną z najszybciej zakwitających glicynii, pierwsze kwiaty mogą pojawić się już w 2-3 roku od posadzenia. Najlepiej przygotować dla niej specjalne, mocne podpory, po których będzie się pięła. Mogą to być drewniane kratownice, przykręcane do ścian budynków od strony południowej, pergole, trejaże, altany czy metalowe konstrukcje w formie bramek. Zbyt słabe podpory mogą ulec uszkodzeniom pod wpływem dużego ciężaru roślin lub zostać zgniecione przez owijające się pędy. Cierpliwi ogrodnicy mogą spróbować prowadzić glicynie w formie drzewka. Wymaga to systematycznego przycinania pojawiających się, długich pędów, ale uzyskany efekt jest wart tego wysiłku.     

Spiraea japonica ‘Goldflame’

Pochodząca z Azji tawuła japońska jest wartościowym krzewem liściastym zdobiącym ogrody przez cały sezon wegetacyjny. W stanie naturalnym występuje na obszarze od Himalajów po Japonię. Do Europy została przywieziona  najprawdopodobniej w drugiej połowie XIX wieku. Obecnie jest jednym z najpopularniejszych krzewów ozdobnych dostępnych w sporej liczbie odmian. Dzięki bogatym walorom dekoracyjnym oraz małym wymaganiom uprawowym doskonale sprawdza się zarówno w zieleni miejskiej, jak i w ogrodach przydomowych.

Tawuła japońska ‘Goldflame’ jest sportem odmiany ‘Anthony Waterer’, tworzy niskie krzewy o półkulistym pokroju, które dorastają do 0,8 metra wysokości i 1 m szerokości. Pojawiające się wiosną najmłodsze liście są atrakcyjne zabarwione w odcieniach czerwieni, miedzi i pomarańczu, przechodzących stopniowo w delikatny odcień żółto-zielony. Latem ulistnienie jest jasnozielone, a jesienią ognisto miedziano-pomarańczowe. Same liście są podłużniejajowate, długości 5-10 cm, brzegiem podwójnie piłkowane. Ciemnoróżowe, drobne kwiaty pojawiają się w lipcu na szczytach jednorocznych pędów. Kwiaty są zebrane w płaskie kwiatostany typu baldachogrona. Ponieważ pręciki są wyraźnie dłuższe od płatków korony, nadają kwiatostanom lekki, puszysty wygląd. Wprawdzie odmiana ‘Goldflame’ istnieje na rynku od dawna i od tego czasu wyhodowano wiele nowszych form o żółtych liściach, to jednak ciągle cieszy się niesłabnącą popularnością. W 1984 roku została wyróżniona w Wielkiej Brytanii nagrodą AGM przyznawaną przez Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze roślinom wyjątkowo dekoracyjnym i przydatnym w uprawie.

Tawuła japońska ‘Goldflame’ najlepiej rośnie na glebach żyznych i wilgotnych, ale należy do roślin tolerancyjnych, dlatego dosyć dobrze znosi gorsze warunki uprawy, w tym okresową suszę, zanieczyszczenie powietrza i zasolenie podłoża. Krzewy należy sadzić na stanowiskach słonecznych. Coroczne wiosenne cięcie, na wysokości 10-15 cm od ziemi, zapewnia utrzymanie zwartego pokroju oraz obfite kwitnie. Systematyczne obcinanie przekwitających kwiatostanów sprzyja zawiązywaniu kolejnych pąków kwiatowych. Krzewy tawuły japońskiej są w pełni mrozoodporne, prawie w ogóle nie ulegają atakom szkodników i bardzo rzadko chorują. Niekiedy wśród żółto-zielono ulistnionych pędów mogą pojawić się nieliczne pędy o liściach ciemnozielonych. Zjawisko to nosi nazwę rewersji, czyli powrotu do formy wyjściowej, z której uzyskano odmianę. Pędy takie należy wycinać, gdyż zwykle charakteryzują się silniejszym tempem wzrostu i mogą zdominować roślinę, chociaż z drugiej strony, dzięki rewersjom, uzyskuje się ciekawy efekt kolorystyczny.

Spiraea japonica ‘Goldflame’ znajduje zastosowanie jako roślina obwódkowa służąca do okalania rabat, sadzenia przy drogach, chodnikach, ciągach komunikacyjnych oraz jako roślina okrywowa (sadzona w liczbie 4 sztuk na m²). Tawułę japońską można sadzić pojedynczo na rabatach, skalniakach i wrzosowiskach, ale znacznie efektowniej prezentują się w jednolitych nasadzeniach grupowych w dużych ogrodach, na skwerach i terenach parków, gdzie tworzy przez cały sezon żywe, barwne plamy. Krzew doskonale nadaje się do obsadzania przyulicznych pojemników, skrzyń i donic, które można także ustawiać na tarasach i balkonach o wystawie południowej.