Miesiąc: lipiec 2017

Rośliny sadownicze to niezwykle różnorodna grupa roślin. Są wśród nich zarówno małe krzewinki, krzewy jak i okazałe drzewa. Dostarczają owoców, które stanowią bogate źródło witamin, makro i mikroelementów oraz błonnika, pektyn i kwasów organicznych. Znane są ich właściwości dietetyczne a także działanie przeciwnowotworowe, antywirusowe, antyalergiczne.

Pierwsze owoce z własnego ogrodu można już zbierać w maju (np. jagoda kamczacka). W czerwcu pojawiają się truskawki i czereśnie. Później w lipcu przychodzi kolej na maliny i wiśnie, a w kolejnych miesiącach, aż do końca października owocują pozostałe gatunki drzew i krzewów owocowych. Jak widać, dzięki odpowiedniemu doborowi roślin sadowniczych w ogrodzie możemy zbierać świeże owoce prawie przez cały okres wegetacyjny. Zwykle zbieramy je w fazie pełnej dojrzałości, nie używamy konserwantów, a poprzez odpowiedni dobór odmian odpornych na choroby ograniczamy liczbę zabiegów ochronnych do minimum. To powoduje, że owoce z własnego ogrodu są dużo smaczniejsze i zdrowsze niż te kupione w sklepie. Dodatkowo z nadwyżki owoców można zrobić doskonałe przetwory.
Oprócz właściwości użytkowych rośliny sadownicze pełnią też w ogrodzie funkcję ozdobną. Część z nich pięknie, (choć zwykle krótko) kwitnie, u innych malowniczo przebarwiają się jesienią liście. Niektóre odmiany (np. leszczyna o purpurowych liściach) mogą być świetnym uzupełnieniem kompozycji ogrodowych. Same owoce stanowią też element dekoracyjny. Rośliny owocowe są atrakcyjne nie tylko dla człowieka. Kwiaty przyciągają owady, owoce zaś są pożywieniem dla ptaków.

ZNAJDŹ ROŚLINY OWOCOWE

Róża, nazywana ,,królową ogrodu” znana jest ogrodnikom i miłośnikom roślin od setek lat. Wyhodowano tysiące jej odmian, które urzekają barwami, kształtem kwiatów, formą i zapachem. Sadzono je w ogrodach królewskich i przy świątyniach, obsypywano nimi kobiety, nadawano im najpiękniejsze imiona.
Dzisiaj sadzi się je w ogrodach prywatnych, parkach, na skwerach i przy ulicach.
Róże - rośliny szlachetne odwdzięczają się swym pięknem tym, którzy o nie dbają.

Róże wielkokwiatowe to grupa róż najchętniej kupowanych do ogrodu. Są to tzw. mieszańce herbatnie. Kwiaty róż wielkokwiatowych są duże, pełne, o ładnej budowie pąka, osadzone pojedynczo na pędzie. Istnieje pełna paleta odmian jednobarwnych oraz liczna grupa dwubarwnych. Niektóre odmiany pięknie pachną.
Róże wielokwiatowe posiadają kwiaty mniejsze niż róże wielkokwiatowe, zebrane w kwiatostany. Mogą być pełne lub pojedyncze. Wszystkie róże z tej grupy kwitną obficie, dobrze powtarzają kwitnienie. Niektóre odmiany pachną.
Róże okrywowe szybko pokrywają grunt, pokładającymi się pędami lub rozrastając się przez odrosty korzeniowe. Mają ozdobne kwiaty, liście owoce i kolce. Są odporne na mróz i choroby, nie wymagają dużej pielęgnacji.
Róże czepne (pnące) to grupa róż rosnących najsilniej. Wymagają podpór i podwiązywania do nich. Dzieli się je na sztywnołodygowe i wiotkołodygowe. Wyróżniamy odmiany powtarzające kwitnienie oraz kwitnące raz, ale bardzo długo i obficie.
Róże parkowe mają pokrój krzewiasty. Nie wymagają podpór. Kwiaty od pojedynczych do pełnych, przeważnie w ciepłych pastelowych barwach. Niektóre odmiany są ozdobne z jadalnych owoców, inne z kolców. Krzewy tej grupy są odporne na mróz i choroby.
Warto wspomnieć także o różach piennych (drzewkowych), które są szczepione na pędzie (pniu) dzikiej róży, najczęściej na wysokości 90 cm (bądź 120 lub 140 cm). W postaci drzewkowej produkuje się różne odmiany zaliczane do opisanych dalej pięciu grup. Ostatnio polecane są nowe odmiany z grupy róż wielokwiatowych i okrywowych, ponieważ kwitną obficie i są odporne na choroby i mróz.

ZNAJDŹ RÓŻE

Nazwa “byliny” obejmuje bardzo liczną i wyjątkowo różnorodną grupę gatunków roślin zarówno dziko rosnących jak i uprawnych, które mają jedną cechę wspólną: każdego roku, przed nastaniem zimy zamiera ich część nadziemna i faktycznie znikają one z pola widzenia. Ale tylko do wiosny, kiedy to na nowo - z pozostałych w ziemi korzeni, kłączy, cebul lub bulw - wyrastają nowe pędy gotowe do wegetacji.  Cecha ta znalazła odzwierciedlenie w wielu europejskich językach, które zaadaptowały łacińskie słowo perennis oznaczające: trwały, niezmienny, niewysychający na określenie wszystkich  zachowujących się  w ten sposób roślin.  Na pierwszy rzut oka takie zachowanie wydaję się być wadą i zapewne jest w porównaniu z krzewami i drzewami, których pokrój, kształt konarów czy barwę pędów możemy w pełni docenić zimową porą. Ale byliny, poza tym okresem czasowej nieobecności, reprezentują tak wiele zalet, że trudno wyobrazić sobie nawet najmniejszy ogród bez kilku przedstawicieli tej ważnej grupy roślin. Lista zamieszczona poniżej zawiera te najbardziej rzucające się w oczy zalety:

• kwiaty: drobne oraz bardzo duże, pojedyncze lub zebrane w kwiatostany we wszelkich możliwych kolorach oraz odcieniach barwnych. wiele z nich o silnym i przyjemnym zapachu (np. Paeonia, Iris, Lilium), Kwiaty pojawiają się w zależności od gatunki i odmiany od wczesnej wiosny (np. Galanthus, Helleborus, Eranthis) aż do późnej jesieni, zupełnie lekceważąc niskie temperatury i przymrozki (np. Aster dumosus, Chrysanthemum hyb. Colchicum).
• liście: zielone oraz ozdobione barwnymi plamami, czasami zupełnie purpurowe, sine lub pokryte srebrzystym kutnerem (np.Hosta, Heuchera, Houttuynia, Artemisia). Przybierają one różnorodne kształty a   ich wielkość waha się od bardzo małych, mierzonych w milimetrach (np. Sagina - karmnik) do imponujących rozmiarami liści, np. rzewienia znanego lepiej jako rabarbar (Rhubarb).
• pokrój: zazwyczaj przybiera formę mniej lub bardziej rozłożystej kępy, ale istniej wiele gatunków płożących, oraz pnących, np. Lysimachia, Humulus, Clematis.  Pokrój wielu bylin ulega w trakcie wegetacji widocznym zmianom, gdy pojawiają się  kwiaty, pojedyncze lub  zebrane w kwiatostany.
• wielkość: wśród bylin mamy gatunki miniaturowe dorastające zaledwie do paru centymetrów wysokości (np. Sempervivum, Draba, Lysimachia nummularia) oraz kilkudziesięciocentymetrowe giganty, niektóre z nich przekraczają nawet dwa metry wysokości (lub nawet więcej, gdybyśmy skrupulatnie zmierzyli pędy gatunków pnących) takie jak: Helianthus salicifolius, Rudbeckia nitida, Clematis recta czy Humulus scandens
• tempo wzrostu: zależy od gatunku ale i od warunków uprawy. Mamy byliny niskie i wolno rosnące  (np. niektóre gatunki alpejskie) oraz rośliny szybko powiększające swoje rozmiary (np. Delphinium, Ligularia).
• owoce lub nasiona: atrakcyjnie wybarwione (np. Physalis) lub przyciągające uwage zarówno formą jak i obfitością (np. niektóre gatunki Clematis)
• długowieczność : byliny to rośliny “wierne i odpowiedzialne”, raz prawidłowo posadzone przez długie lata będą rosły w wybranym miejscu bez specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych, oczywiście od tej reguły są nieliczne wyjątki. Paeonia, Hosta, Aster, Rudbeckia, Hemerocallis to przykłady gatunków, które zazwyczaj żyją dłużej od ogrodnika, który je sadził.
• Różnorodność  wymagań:  nie bez znaczenia jest też możliwość posadzenia bylin w warunkach znacznie odbiegających od tzw. normy. Znajdziemy wśród nich zarówno gatunki na tereny suche, piaszczyste i ubogie, np. Alchemilla, Dianthus, Solidago, jak i na tereny  wilgotne: Astilbe, Filipendula, Myosotis. Są wśród nich wielbiciele skalnych półek (np. Sedum, Gentiana, Leontopodium) jak i gatunki wodne (np. Nymphaea, Saggitaria, Typha). Są byliny wybitnie światłolubne (znakomita większość) oraz gatunki cieniolubne i cienioznośne, np. Aegopodium, Pulmonaria, Hosta.
• Łatwość rozmnażania: byliny można rozmnażać z siewu, przez sadzonkowanie, podział starszych egzemplarzy, odkłady oraz coraz popularniejszą metodą in vitro (np. Hemerocallis, Paeonia, Hosta)
  Na koniec warto zaznaczyć, że zdecydowana większość bylin to gatunki, które wykazują dużą tolerancje co do warunków w jakich zostały posadzone. Zapewne, najzdrowiej wyglądają, gdy mają zapewnione swoje wymagania, ale dobrze radzą sobie na mniej zasobnych glebach, z okresowymi niedostatkami wilgoci lub jej nadmiarem.  Podobną wyrozumiałość przejawiają odnośnie niedoboru światła, okazjonalnego zachwaszczenia czy niedostatecznego nawożenia. Wprawdzie rosną wtedy słabiej i mniej obficie kwitną, nie wolno jednak dopuszczać do nadwyrężenia tej tolerancji co zawsze skutkuje zamieraniem roślin.

ZNAJDŹ BYLINY

Pnącza są to rośliny o długich, wiotkich łodygach, za pomocą których wspinają się na różnego rodzaju podpory nawet na wysokość kilkunastu metrów. Długie pędy pnączy mogą owijać się wokół napotkanych przeszkód lub wspinać się na nie za pomocą specjalnych organów czepnych: wąsów, kolców, cierni, włosków lub korzeni przybyszowych. Odpowiednio dobrane pnącza stwarzają w ogrodzie niezwykłą atmosferę. Nieujarzmione dodają tajemniczości, starannie prowadzone ? wytwornej elegancji. Pnącza są chętnie używane w ogrodach przede wszystkim ze względu na szybki wzrost. Wytwarzają dużą liczbę pędów i liści, które porastają i zakrywają różnego rodzaju powierzchnie. Oprócz tej najważniejszej właściwości pnącza kuszą zapachem i barwą kwiatów, smakiem i oryginalnością owoców oraz różnorodnością form, kształtów i kolorów liści. W ogrodzie potrzebują niewiele miejsca i są stosunkowo łatwe w uprawie. Dostępne w handlu gatunki i odmiany są, poza nielicznymi wyjątkami, dobrze przystosowane do naszego klimatu i nie mają specjalnych wymagań uprawowych.

ZNAJDŹ PNĄCZA

Drzewa i krzewy liściaste, pod względem liczby gatunków i odmian, stanowią największą grupę roślin ozdobnych. W praktyce trudno jest znaleźć ogród, w którym nie rosłoby jakieś drzewo albo krzew. Najważniejszymi walorami dekoracyjnymi drzew i krzewów liściastych są:

• liście: zielone, jedno lub wielobarwne, o małej lub dużej blaszce liściowej, lśniące, matowe, owłosione, złożone lub pojedyncze, całobrzegie lub powcinane, skręcone, zimozielone, przebarwiające się jesienią
• kwiaty: drobne, duże, jedno lub wielobarwne, pojedyncze lub zebrane w kwiatostany, pachnące, zwabiające motyle, długotrwałe, pojawiające się i utrzymujące u różnych gatunków od lutego do października
• owoce: barwne, długo utrzymujące się i ozdobne zimą, zwabiające ptaki, nadające się do spożycia w stanie surowym lub przeznaczane na przetwory, nalewki itp.
• pędy: barwne, o korze gładkiej, spękanej lub postrzępionej, proste lub powyginane, wzniesione, rozpostarte na boki, przewieszające się lub płożące
• siła wzrostu: – od form miniaturowych, karłowych do kilkudziesięciometrowych drzew
• pokrój: kolumnowy, kulisty, przewisający, płożący.

Ważną zaletą drzew i krzewów liściastych jest możliwość łatwego doboru odmian na dane stanowisko w ogrodzie, np., jeśli chcemy obsadzić miejsce ocienione, wilgotne lub, dla kontrastu, silnie nasłonecznione i suche, o wiele łatwiej jest dobrać odpowiednie gatunki spośród tej właśnie grupy roślin. Ważną cechą roślin liściastych jest łatwość uprawy i większa tolerancja na zanieczyszczenia. Wiele gatunków po posadzeniu i zaaklimatyzowaniu się w ogrodach, parkach czy przy ulicach wymaga stosunkowo niewielkiego nakładu pracy przy ich utrzymaniu. Dzięki corocznemu opadaniu liści (u gatunków zrzucających liście na zimę), są one bardziej odporne na zanieczyszczenia i wysokie zasolenie (szczególnie w warunkach miejskich), niż rośliny zimozielone i iglaste.

ZNAJDŹ ROŚLINY LIŚCIASTE