Miesiąc: maj 2016

Rhododendron 'Doloroso'
azalia 'Doloroso'

Azalie wielkokwiatowe to krzewy z rodziny wrzosowatych, które na przełomie maja i czerwca stają się największą atrakcją ogrodów. Obsypane od stóp do głów kwiatami niewiele ustępują zimozielonym różanecznikom, mają przy tym dużo mniejsze wymagania siedliskowe. W warunkach klimatycznych Polski można śmiało uprawiać dziesiątki odmian azalii wielkokwiatowych. Tak dużą różnorodność zawdzięczamy ogrodnikom, którzy od XIX wieku prowadzili i nadal kontynuują intensywne  prace hodowlane, polegające na krzyżowym zapylaniu roślin różniących się barwą, wielkością bądź kształtem kwiatów. W ten sposób powstała odmiana ‘Doloroso’, krzew o intensywnie czerwonych kwiatach, którego nie powinno zabraknąć na wrzosowisku lub w ogrodzie japońskim. Doskonale sprawdzi się także w tradycyjnym, przydomowym ogródku.

Autorami odmiany ‘Doloroso’ są Hans Hachmann,  jeden z najznamienitszych niemieckich hodowców różaneczników i azalii, oraz G. Stück. Jest to odmiana mieszańcowa pochodząca aż od 4 innych odmian azalii: ‘KH Red’, ‘Knighhood’, ‘Cecile’ i ‘Gibraltar’. Krzew ten dorasta do 1,2 m wysokości oraz 1,5 m szerokości. Zwykle pod koniec maja lub na początku czerwca z nabrzmiałych, wierzchołkowych pąków wyłaniają się wspaniałe, duże czerwone kwiaty zebrane po kilka w szczytowych, szerokich kwiatostanach. Kwiaty mają kształt lejkowaty, są zbudowane z 5 płatków korony. Wewnątrz każdego kwiatu widoczny jest długi słupek, zakończony zielonym znamieniem i otoczony krótszymi, złotawymi pręcikami.  Krzewy, nawet młode egzemplarze, kwitną corocznie i wyjątkowo obficie, właściwie całe toną w kwieciu. Nim jeszcze zaczną przekwitać wśród masy kwiatów pojawiają się soczyście zielone pędy i liście. Po rozwinięciu przybierają barwę ciemnozieloną, błyszczącą. Jesienią, przed opadnięciem, liście przebarwiają się na czerwono. Latem, w lipcu i sierpniu, na szczytach nowych przyrostów, zawiązują się pąki kwiatowe, które ponownie zaczarują ogród w kolejnym roku.

Jak wszystkie rośliny z rodziny wrzosowatych azalie wymagają gleb kwaśnych, o pH w granicach 4 - 5,5. Krzewy preferują gleby umiarkowanie wilgotne, podłoża przepuszczalne, bogate w próchnicę.  W przeciwieństwie do zimozielonych różaneczników, azalie kochają słońce i nie boją się mrozu. Najlepiej czują się w otoczeniu wyższych krzewów i drzew, ale nie powinny być zacienione. Dobrze reagują na ściółkowanie przekompostowaną korą sosnową. Przykrycie gleby 5-10 cm warstwą kory skutecznie ogranicza wysychanie podłoża, hamuje rozwój chwastów, zabezpiecza system korzeniowy przed przemarzaniem i pozwala utrzymać odpowiednie pH. Takie szczęśliwe, zadbane rośliny z pewnością odwdzięczą się najpiękniej jak tylko potrafią.  

Saxifraga ×arendsii 'Peter Pan'
skalnica Arendsa 'Peter Pan'

Skalnica Arendsa to bylina słynąca z urodziwych kwiatów, obfitego kwitnienia i zwartego płaskokulistego pokroju, który tworzy zwarte poduchy. Karminowoczerwone kwiaty rozwijają się na krótkich pędach tuż ponad intensywnie zielonymi liśćmi, przez co roślina jest niezwykle dekoracyjna.
 

Rhododendron ‘Fantastica’
różanecznik ‘Fantastica’

Różaneczniki zawsze zielone należą bez wątpienia do najpiękniejszych krzewów ogrodowych. Spośród ogromnej liczby taksonów dostępnych w handlu warto zwrócić uwagę na odmiany z grupy różanecznika jakuszimańskiego. Krzewy te charakteryzują się zwartym pokrojem, lepiej znoszą niedostatek wody oraz mocniej nasłonecznione stanowiska. Jednym z najwartościowszych przedstawicieli tej grupy jest odmiana ‘Fantastica’ tworząca bardzo efektowne, różowe kwiaty. 

Różanecznik ‘Fantastica’ wyhodowano w Niemczech w wyniku skrzyżowania Rhododendron ‘Mars’ z Rhododendron yakushimanum ‘Koichiro Wada’. Odmiana została wprowadzona do uprawy w 1983 roku. Charakteryzuje się półkolistym, silnie spłaszczonym i zwartym pokrojem. Krzewy dorastają do około 1 metra wysokości oraz 1,3 metra szerokości. Dekoracyjne, ciemnozielone liście są w zarysie jajowate, lekko wysklepione, skórzaste i błyszczące, długie na 10 cm. W korzystnych warunkach cieplnych i wilgotnościowych liście mogą żyć nawet kilka lat. Kwiaty na zewnątrz i przy wewnętrznej krawędzi są intensywnie różowe, w centrum białe, mają kształt lejkowato-dzwonkowaty i średnicę 6-7 cm, są zebrane po 14-18 w szerokie na 14 cm kwiatostany. Krzewy zakwitają w drugiej połowie maja, kwitną długo i obficie. Po kwitnieniu pozostają ozdobne z liści, dzięki którym zachowują doskonałe walory dekoracyjne przez cały rok. 

Rhododendron ‘Fantastica’ można sadzić zarówno na stanowiskach cienistych, jak i słonecznych, w obu jednak przypadkach powinny to być miejsca osłonięte od wiatru, w szczególności północnego i wschodniego, bowiem różaneczniki najczęściej cierpią w naszym klimacie nie z powodu przemarzania, lecz wysuszenia ich tkanek w czasie zimy. Krzewy rosnące w pełnym słońcu zawiązują więcej pąków kwiatowych, ale wymagają podlewania w okresie suszy oraz okrycia na zimę stroiszem. Aby dobrze rosły, różaneczniki wymagają kwaśnego odczynu podłoża (pH poniżej 5,5). Jeśli odczyn podłoża w miejscu sadzenia jest wyższy, najlepiej przekopać górną warstwę gleby z mieszaniną kwaśnego torfu oraz przekompostowanej kory sosnowej. Zastosowanie kory sosnowej jako ściółki oraz kwaśnych nawozów (np. siarczan amonu) sprzyja utrzymaniu odpowiedniego pH podłoża. Cięcie roślin nie jest potrzebne, gdyż krzewy odmiany ‘Fantastica’ charakteryzują się szczególnie zwartym pokrojem. Usuwać należy tylko pędy uszkodzone lub wykazujące objawy chorobowe. Warto jednak wiedzieć, że różaneczniki dobrze regenerują nawet silne cięcie. 

Rhododendron ‘Fantastica’, podobnie jak inne różaneczniki, najlepiej czuje się w ogrodach z ustalonym już mikroklimatem, w towarzystwie lub zaciszu drzew iglastych, na wrzosowiskach, w pobliżu zbiorników wodnych. Parowanie wody powoduje zwiększenie wilgotności powietrza, co z kolei bardzo korzystnie wpływa na wzrost roślin. Niezwykle efektownie prezentują się krzewy sadzone w dużych grupach jednogatunkowych, szczególnie w ogrodach o urozmaiconej rzeźbie terenu. Miejsca takie w okresie kwitnienia są zachwycające i bajkowe.

Picea glauca 'Rainbow's End'
Świerk biały 'Rainbow's End'

Odmiany świerka białego są chętnie uprawiane w polskich ogrodach, mają bowiem duże walory dekoracyjne - zachwycają rzeźbiarskimi formami, zwartym wzrostem i ładnymi igłami. Odmiana 'Rainbow's End' naturalnym stożkowym pokrojem przypomina popularną odmianę 'Conica', ale wyróżnia się żółtymi igłami na drugim przyroście pojawiającym się latem. Krzew może być więc ozdobą ogrodu w czasie, gdy inne iglaki nie są już tak atrakcyjne.

Świerk biały w swoim naturalnym środowisku, w Ameryce Północnej, jest sporym drzewem, ale jego uprawiane w polskich ogrodach odmiany są zazwyczaj się niewielkimi, wolno rosnącymi krzewami. Odmiana 'Rainbow's End' została znaleziona w 1978 roku w Stanach Zjednoczonych jako mutacja odmiany ‘Conica’ i wprowadzona do handlu przez szkółkę Iseli. Jest ona karłowym krzewem o regularnym, naturalnie stożkowatym pokroju zbudowanym z gęsto ułożonych pędów, które są dość cienkie i wałeczkowate w przekroju. Osiąga 2-3 m wysokości, ale zajmuje jej to kilkadziesiąt lat, bowiem rośnie bardzo powoli, rocznie 5-6 cm. Po 10 latach uprawy ma zaledwie 1 m wysokości i 0,6 m szerokości w podstawie. Dekoracyjne igły są krótkie, miękki, lekko kłujące i osadzone dookoła pędu. Pierwsze wiosenne igły na młodych przyrostach są jasnozielone. Igły na drugim, letnim przyroście są natomiast żółtokremowe, co wyróżnia tę odmianę. Przed zimą złocista barwa igieł zmienia się na zieloną, choć same ich wierzchołki długo pozostają żółtawe.

Miłośników miniaturowych iglaków ucieszy informacja, że świerk biały 'Rainbow's End' ma nieduże  wymagania i nie jest wybredny. Potrzebuje stanowiska słonecznego, choć może rosnąć w miejscu lekko zacienionym, oraz podłoża żyznego i wilgotnego. Jednak starsze rośliny dobrze rosną nawet na przeciętnych glebach ogrodowych o kwaśnym odczynie. Staranniejsze opieki wymagają przed wszystkim młode rośliny. Ich regularne podlewanie zapobiega wysuszeniu oraz zmniejsza ryzyko pojawienia się szkodników. Krzew wytrzymuje bez uszczerbku nawet silne mrozy (strefa 5a), jednak młode rośliny dla pewności warto zimą cieniować włókniną od południowej strony, by igły nie wysychały, nie żółkły i nie opadały. 

Ten niewielki stożkowaty iglak znajdzie swoje miejsce w każdym ogrodzie, zarówno nowoczesnym, jak i tradycyjnym. Świetnie wygląda na rabatach żwirowych, wrzosowiskach, skalniakach, w kompozycjach z innymi miniaturowymi iglakami. Dobrze rośnie w donicy, dlatego idealnie nadaje się na bożonarodzeniową choinkę.   

Prunus serrulata 'Royal Burgundy'
Wiśnia piłkowana 'Royal Burgundy'

Wiśnia piłkowana to swoisty wzorzec wiśni japońskiej, a odmiana 'Royal Burgundy' to klasyka dekoracyjnego drzewka. Obsypuje się zebranymi w bukiety intensywnie różowymi kwiatami wyglądającymi jak różyczki, ma  nietypowe purpurowe liście i elegancki pokrój. W maju, gdy kwitnie, niewiele roślin może jej dorównać urodą.  

Wiśnia piłkowana w stanie naturalnym rośnie w Japonii, Korei i Chinach, tam też przed wiekami znaleziono dla niej zastosowanie dekoracyjne i zaczęto sadzić w parkach i ogrodach.  Odmiana 'Royal Burgundy' została wyhodowana w 1990 roku przez Franka Parksa w szkółce Speer & Sons w Stanach Zjednoczonych. Jest drzewkiem o kielichowatej, rozszerzające się ku górze koronie, która z wiekiem staje się coraz bardziej rozłożysta. Rośnie szybko, osiągając 8-10 m wysokości i 5-7 m szerokości. Sztywne pędy wyrastają z pnia niemal pionowo, a wraz ze wzrostem przeginają się na boki. O urodzie wiśni decydują przede wszystkim kwiaty, a te w przypadku odmiany 'Royal Burgundy' są bardzo dekoracyjne. Duże, średnicy 5 cm, pełne, składające się z 20-25 płatków kwiaty zebrane są po kilka w bukiety zwisające na długich i wiotkich szypułkach. Mają intensywny różowy kolor i wyglądają jak małe różyczki. Jak na wiśnię odmiana 'Royal Burgundy' zakwita dość  późno, bo w połowie maja. Kwiaty pozostają  dekoracyjne bardzo długo, bo przez prawie 3 tygodnie, choć pod koniec kwitnienia bledną i zaczynają być przykrywane przez rozrastające się błyszczące liście, które pozostają najważniejszą ozdobą rośliny aż do jesieni. Liście wiosną i latem są purpurowe, a jesienią przebarwiają się na żółto. Mają ok. 10 cm długości, jajowaty kształt i piłkowane brzegi (stąd nazwa gatunku). Zimą odmiana zwraca uwagę ładnym symetrycznym pokrojem i gładką błyszczącą korą pokrywającą prosty pień.

Wiśnia piłkowana nie jest kapryśna i trudna w utrzymaniu. Najładniej kwitnie na  stanowisku słonecznym lub lekko zacienionym, osłoniętym od wiatrów. Choć poleca się ją sadzić w glebie żyznej, próchnicznej i wilgotnej, daje sobie radę, gdy podłoże jest suche i piaszczyste, choć rośnie wówczas trochę wolniej. Odczyn podłoża nie ma wpływu na rozwój drzewa. Odmiana 'Royal Burgundy' jest umiarkowanie odporna na mróz (strefa 6) i w surowe zimy może przemarzać.

Wiśnia piłkowana pełnię swojej urody może ukazać, gdy rośnie na wyeksponowanym miejscu na trawniku w ogrodzie przydomowym, parku lub wśród zabudowań miejskich. Dobrze się też sprawdza w kompozycjach z innymi drzewami, a także  bylinami na rabatach.