Szukasz:




x
Login:

Hasło:

x

Acer pensylvanicum

Acer pensylvanicum
klon pensylwański

 
Zima wbrew pozorom wcale nie musi być najnudniejszą porą roku. Wprawdzie przyroda pozostaje w uśpieniu, a drzewa i krzewy trwają w głębokim spoczynku, to jednak uważni obserwatorzy i miłośnicy roślin potrafią znaleźć powody, dla których zasypany śniegiem ogród jest atrakcyjny. Jednym z takich powodów może być klon pensylwański, drzewo zaliczane do sekcji Macrantha - klonów o ozdobnej, pionowo paskowanej korze. Anglosasi nazywają tę grupę używając terminu ‘snakebark’, który powstał z połączenia dwóch słów oznaczających węża i korę. Prawie wszystkie gatunki klonów o „wężowej korze”  pochodzą z Chin i Japonii, jedynym wyjątkiem jest klon pensylwański, naturalnie porastający północno-wschodni obszar wybrzeża USA charakteryzujący się chłodnym, wilgotnym klimatem. Gatunek znajduje się w uprawie od 1755 i jest chętnie sadzony zwłaszcza w krajach Europy Zachodniej.
 
Klon pensylwański jest niewielkim drzewem o pojedynczym lub widlasto rozdzielającym się pniu i luźnej koronie, dorastającym do 12 m wysokości. Pędy tego gatunku są wzniesione, konary słabo się rozgałęziają. Kora na młodych pniach, konarach i gałązkach jest gładka, oliwkowozielona z podłużnymi, białymi prążkami, wyjątkowo atrakcyjna zwłaszcza w okresie bezlistnym. U dorosłych egzemplarzy kora przybiera odcień szaro-brązowy z  zielonkawo-białawymi paskami. Liście klonu pensylwańskiego są duże (do 20 cm długości), odwrotnie jajowate, zakończone 3 szerokimi klapami, jasnozielone. Młode liście są od spodu rdzawo owłosione. Kwiaty pojawiają się w maju i na początku czerwca już po rozwinięciu liści, są nieco większe niż u innych gatunków klonów, żółtawo-zielonkawe, zebrane w szczytowe, zwisające grona. Owoce w postaci oskrzydlonych orzeszków są zebrane po kilkanaście w długich, łańcuszkowatych owocostanach. Po dojrzeniu skrzydlaki odrywają się od szypuły i opadają ruchem wirowym, niczym małe helikopterki, ku ziemi. Jesienią liście na drzewach przebarwiają się na żółto.
 
Klon pensylwański najlepiej rośnie na glebach świeżych, żyznych, wilgotnych, ale przepuszczalnych. Drzewa dobrze rosną w półcieniu, w miejscach zacisznych, osłoniętych od wiatru. We wschodnich rejonach kraju może zimą przemarzać, dlatego młode egzemplarze trzeba w pierwszych latach po posadzeniu zabezpieczać przed mrozem owijając pień słomianą matą lub agrowłókniną. Na zachód od Wisły drzewa zwykle dobrze zimują i nie wymagają okrywania.  
 
Klon pensylwański nadaje się do sadzenia w większych ogrodach i parkach, w miejscach wyeksponowanych zwłaszcza w okresie zimy. Oryginalna kora przyciąga uwagę i stanowi niemałą atrakcję praktycznie przez cały rok. W 1984 roku klon pensylwański otrzymał nagrodę AGM, przyznawaną przez brytyjskie Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze RHS.  

Taxus baccata 'Fastigiata Aurea'

Taxus baccata ‘Fastigiata Aurea’
cis pospolity ‘Fastigiata Aurea’
 
Cisy to zimozielone, wolno rosnące i długowieczne drzewa lub krzewy. Na świecie występuje 8 gatunków cisa. Tylko jeden z nich - cis pospolity - występuje naturalnie na terenie Europy, w podszyciu wilgotnych lasów liściastych i mieszanych. Niestety, ze względu na cenne drewno, gatunek został niemal doszczętnie wytępiony. Naturalnych stanowisk występowania cisa pospolitego w Polsce nie zachowało się wiele. Jedne z najstarszych, dziko rosnących okazów, można podziwiać między innymi na terenie Borów Tucholskich. W szkółkach roślin ozdobnych uprawia się i rozmnaża wiele ciekawych odmian cisa pospolitego, zróżnicowanych pod względem pokroju, siły wzrostu, barwy igieł, a także wytrzymałością na mróz.
 
Taxus baccata ‘Fastigiata Aurea’ jest wielopędowym krzewem o wąskim, kolumnowym pokroju, tworzącym z wiekiem proste, pozłacane słupy. Odmiana została wyselekcjonowana we Francji w drugiej połowie XIX wieku. Charakteryzuje się wolnym tempem wzrostu, po 10 latach uprawy osiąga około 1,2 metry wysokości. Wszystkie pędy są wzniesione, wyprostowane i sztywne, odporne na okiść śniegową. Młode pędy są żółte, później jasnozielone. Igły płaskie, długości 2 – 3 cm, miękkie w dotyku, wiosną złocistożółte, później tylko z żółtą obwódką i wtedy przypominają igły odmiany ‘Fastigiata Aureomarginata’. Intensywne zabarwienie pędów i igieł jest szczególnie efektowne wiosną, u krzewów rosnących w miejscach nasłonecznionych. Na stanowiskach cienistych rośliny wybarwiają się słabiej, w odcieniach seledynowo-cytrynowych. 
 
Taxus baccata ‘Fastigiata Aurea’ należy sadzić na glebach zasobnych w składniki pokarmowe, wilgotnych, głęboko uprawionych, natomiast trzeba unikać terenów podmokłych oraz okresowo zalewanych. W odróżnieniu od cisa pośredniego, cis pospolity ma wyższe wymagania wilgotnościowe i jest bardziej wrażliwy na mróz. Dlatego krzewy należy sadzić w miejscach osłoniętych od wiatru, zacisznych i ciepłych. We wschodniej części kraju, podczas ostrego mrozu, krzewy mogą częściowo przemarzać. Najczęściej uszkodzeniu ulegają igły od strony nasłonecznionej, dlatego jeśli krzewy rosną na wystawie południowej zaleca się osłaniać je na zimę siatką cieniującą. Cis pospolity jest rośliną długowieczną o dużych zdolnościach regeneracyjnych, dobrze znosi silne cięcie oraz przesadzanie. Krzewy są rzadko atakowane przez choroby lub szkodniki. Wyjątkiem jest misecznik – szkodnik, który tworzy małe, brązowe miseczki na spodniej stronie igieł oraz na pędach. Kupując cisy zawsze należy dokładnie obejrzeć pędy i sprawdzić, czy przypadkiem nie są porażone przez misecznika.
 
Cis pospolity ‘Fastigiata Aurea’ jest jedną z ciekawszych odmian kolumnowych dostępnych w krajowych szkółkach i centrach ogrodniczych. Przede wszystkim nadaje się do sadzenia w niewielkich ogrodach przydomowych, gdzie ze względu na brak miejsca nie można zastosować form silnie rosnących. ‘Fastigiata Aurea’ najefektowniej prezentuje się pojedynczo lub w zestawieniach kolorystycznych z innymi roślinami iglastymi, zwłaszcza na rabatach lub wrzosowiskach.
 

Symphoricarpos ×doorenbosii 'Amethyst'

Symphoricarpos ×doorenbosii 'Amethyst'
śnieguliczka Doorenbosa 'Amethyst'

Śnieguliczki to jedne z najlepiej rozpoznawalnych krzewów  o ozdobnych owocach. W czasach PRL-u były masowo sadzone na osiedlach mieszkaniowych, w terenach zieleni publicznej oraz na cmentarzach. Wraz z dojrzewaniem kulistych, białych jak śnieg owoców dzieci rozpoczynały sezon śnieguliczkowych potyczek i bitew, które dzisiaj nazwalibyśmy zapewne zabawą w mini paintball. Jeszcze większą atrakcję sprawiało rozdeptywanie owoców pękających z łoskotem imitującym strzały z rewolweru. Obecnie śnieguliczki nie są już tak bardzo popularne, chociaż na rynku pojawiły się gatunki i odmiany o kolorowych owocach. Poza tym krzewy te są wyjątkowo łatwe w uprawie i z pewnością warte szerokiego rozpowszechnienia.
 

Śnieguliczki o barwnych owocach zostały wyhodowane w latach czterdziestych XX wieku przez G.A. Doorenbos’a - znanego holenderskiego ogrodnika z Hagi. Odmiany te powstały z krzyżowaniaSymporicarpos albus var. leavigatus, S. ×chenaultii oraz S. orbiculatus. Śnieguliczka Doorenbosa ‘Amethyst’ została wprowadzona do handlu w Berlinie w 1993 roku przez H.J. Albrechta’a i jest objęta ochroną prawną.

Odmiana tworzy krzewy wysokości do 1,5 m, o początkowo wyprostowanych, później malowniczo przewieszających się pod ciężarem owoców pędach. Liście o dosyć zmiennym kształcie, najczęściej są eliptyczne lub jajowate, długości 2 – 4 cm, ciemnozielone, utrzymujące się na krzewach do listopada. Kwiaty niewielkie, dzwonkowate, biało-różowe, zebrane w szczytowe kłosy pojawiają się na krzewach od czerwca aż do początku sierpnia. Owoce duże, owalne lub okrągłe, o średnicy do 1,5 cm, różowo-liliowe do purpurowo-fioletowych, wewnątrz mięsiste, gąbczaste, dojrzewają w sierpniu i długo pozostają na krzewach, czasami nawet przez całą zimę. Krzew rozrasta się za pomocą odrostów korzeniowych, ale nie jest rośliną ekspansywną.

Charakteryzuje się wyjątkowo małymi wymaganiami uprawowymi, zwłaszcza odnośnie podłoża, dobrze rośnie na glebach suchych, piaszczystych lub kamienistych, toleruje zasolenie oraz wykazuje pełną odporność na mróz. Krzewy są ponadto wytrzymałe na zanieczyszczenie powietrza. Śnieguliczki można sadzić zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i cienistych, rośliny te bowiem łatwo dostosowują się do panujących warunków uprawy. Śnieguliczki doskonale znoszą cięcie i dobrze regenerują utracone pędy, jednak należy pamiętać, że formowanie krzewów latem ogranicza owocowanie. Problemem w uprawie śnieguliczek może być podatność na choroby grzybowe porażające liście w okresie późnego lata i jesieni.

Śnieguliczka Doorenbos’a ‘Amethyst’ doskonale nadaje się do sadzenia w niewielkich ogrodach przydomowych oraz zieleni miejskiej, pojedynczo lub w formie żywopłotów albo szpalerów. Obsypane liliowymi jagodami krzewy budzą zainteresowanie i przyciągają uwagę. Gałązki z owocami można wykorzystywać jako oryginalny dodatek do bukietów. 

 

Picea pungens 'Hoopsii'

Picea pungens 'Hoopsii'
świerk kłujący 'Hoopsii'

Świerk kłujący został przywieziony na Stary Kontynent dopiero od drugiej połowy XIX wieku. Naturalnie występuje w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, rośnie w górach na wysokości 2000 – 3000 m n.p.m.. Drzewa świerków kłujących charakteryzują się ładnymi, stożkowatymi koronami oraz sinozieloną do srebrzystej barwą igieł, są mało wymagające i świetnie radzą sobie w warunkach miejskich. Duże zdolności adaptacyjne oraz bogate walory dekoracyjne przyczyniły się do szybkiego rozpowszechnienia tego gatunku na obszarze niemal całej Europy. Oczywiście wraz ze wzrostem popularności nastąpiło zwiększenie produkcji, co z kolei zaowocowało wyselekcjonowania wielu atrakcyjnych form zróżnicowanych pod względem siły wzrostu, pokroju i oczywiście barwy igieł. Za najbardziej atrakcyjne uznaje się odmiany o srebrzysto-niebieskim ulistnieniu, a jedną z najlepszych jest niewątpliwie uzyskana około 1958 roku w Niemczech odmiana ‘Hoopsii’, do niedawna jeszcze rzadko spotykana, ale od kilku lat oferowana w większości krajowych szkółek roślin ozdobnych. Cechy charakterystyczne świerka ‘Hoopsii’ to przede wszystkim regularny, stożkowy pokrój oraz niebieskie igły. W odniesieniu do innych odmian o podobnym pokroju drzewa rosną dosyć silnie, po 30 latach uprawy osiągają około 10 m wysokości. Porównując z gatunkiem korona świerka ‘Hoopsii’ jest węższa, zwłaszcza u podstawy, oraz gęstsza, z licznymi, ułożonymi horyzontalnie i blisko siebie, pędami bocznymi. Kora okrywająca pień jest szarobrązowa, gruba i głęboko spękana. Niezbyt długie gałązki są nagie, żółtawobrązowe, okolone sztywnymi, ostro zakończonymi igłami długości 2 – 3 cm. Igły pokrywa siny, woskowy nalot nadający roślinom trwałe, srebrzysto-niebieskie zabarwienie. Drzewa zdobią ogród przez cały rok, ale najefektowniej prezentują się na początku maja, gdy ukazują się się nowe, jasnoniebieskie przyrosty, ładnie wyeksponowane na tle starszych igieł.

Świerk kłujący rozmnażany z siewu jest gatunkiem zmiennym, głównie pod względem zabarwienia igieł. Natomiast jego odmiany, także ‘Hoopsii’, rozmnaża się przez szczepienie, dzięki temu wszystkie uzyskane rośliny są takie same. Jedynym problemem, który może pojawić się przy tej metodzie rozmnażania, jest trudność w uzyskaniu pędu przewodniego. Dlatego przy zakupie roślin w sklepie ogrodniczym lub szkółce należy wybierać drzewka o dobrze wykształconym, silnym przewodniku. Takie drzewa z pewnością utworzą regularne, stożkowe korony. Świerk kłujący sadzimy na miejscach słonecznych i wyeksponowanych, w odpowiedniej odległości od innych roślin, jest to bowiem gatunek wybitnie światłolubny. Gałęzie zacienione dosyć szybko zasychają. Drzewa najlepiej rosną na glebach świeżych, gliniasto-piaszczystych, umiarkowanie wilgotnych i przepuszczalnych, ale całkiem dobrze radzą sobie także na podłożach mniej żyznych i suchych. Świerk kłujący i jego odmiany charakteryzują się najwyższa tolerancją na niedobór wody w podłożu oraz niską wilgotność powietrza spośród wszystkich uprawianych u nas gatunków świerków. Wysoka odporność na zanieczyszczenie powietrza predysponuje gatunek do stosowania w warunkach miejskich. Drzewa wykazują pełną mrozoodporność, są praktycznie wolne od szkodników i chorób. Zabiegi pielęgnacyjne ograniczają się jedynie do podlewania roślin w pierwszym roku po posadzeniu. W kolejnych latach drzewa właściwie nie wymagają żadnej ingerencji.

Dzięki wysokiej wartości ozdobnej, a zwłaszcza regularnej budowy korony i atrakcyjnej, niebieskiej barwy  igieł, świerk ‘Hoopsii’ w ostatnich latach coraz bardziej zyskuje na popularności. W 1993 roku brytyjskie Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze RHS odznaczyło świerk ‘Hoopsii’ nagrodą AGM, przyznawaną odmianom o nieprzeciętnych walorach dekoracyjnych i uprawowych. Drzewa doskonale nadają się do sadzenia w ogrodach przydomowych i parkach. Niewątpliwą zaletą świerka kłującego jest długotrwałe utrzymywanie najniżej położonych gałęzi, dlatego drzewa pięknie prezentują się w miejscach wyeksponowanych, zwłaszcza na tle regularnie pielęgnowanych trawników.