Miesiąc: marzec 2010

Golteria pełzająca pochodzi z Ameryki Północnej. Pierwsze wzmianki o uprawie tej ciekawej, płożącej rośliny z rodziny wrzosowatych pochodzą z drugiej połowy XVIII wieku. W przeciwieństwie do większości krzewów z grupy roślin wrzosowatych nie kwiaty, lecz trwałe liście i owoce stanowią o dekoracyjności golterii.

Gaultheria procumbens jest zimozieloną, niską krzewinką rozrastającą się za pomocą podziemnych rozłogów, jednak nie jest ekspansywna i charakteryzuje się wolnym tempem wzrostu. Wyprostowane, bardzo cienkie pędy dorastają do 10 centymetrów wysokości. Roślina rozrasta się wolno tworząc zwarte kobierce. Ciemnozielone, skórzaste i błyszczące listki mają długość około 3-5 centymetrów, są skrętolegle osadzone na łodydze. Młode przyrosty często przyjmują czerwonawy lub brązowy odcień. Jesienią i zimą liście wybarwiają się na lekko bordowy kolor. Golteria pełzająca kwitnie od lipca do sierpnia. Z kątów liści na krótkich, zwisających szypułkach wyrastają białe lub lekko różowe, beczułkowate kwiaty wydzielające delikatny zapach. Podobne do jagód owoce zawiązują się już w sierpniu. W rzeczywistości owocem golterii jest torebka, jednak otaczający ją zmięśniały kielich tworzy owoc rzekomy, przypominający jagodę. Dojrzałe owoce osiągają średnicę około jednego centymetra, ich skórka jest czerwona i błyszcząca. Wewnątrz są białe, gąbczaste i silnie aromatyczne (pachną kamforą). Owoce długo, bo aż do wiosny, utrzymują się na pędach.

Gaultheria procumbens dobrze rośnie na glebach lekkich, przepuszczalnych, świeżych, ale bogatych w próchnicę i nie przesychających, na stanowiskach półcienistych. Jak większość roślin z rodziny wrzosowatych preferuje lekko kwaśny odczyn podłoża. Golteria pełzająca jest wytrzymała na mrozy, nie wymaga zabezpieczeń na zimę. Jedynie rośliny sadzone na stanowiskach słonecznych i wietrznych powinny być lekko okryte cieniówką lub stroiszem, bowiem jak większość krzewów o trwałym ulistnieniu, są narażone na wysychanie w czasie mroźnej i słonecznej pogody, przy jednoczesnym braku pokrywy śnieżnej.

Golteria pełzająca jest doskonałą rośliną okrywową. Zimozielone kobierce szczególnie pięknie prezentują się w okresie owocowania, od jesieni aż do wiosny. Sadzona na skalniakach umacnia je i chroni przed wymywaniem podłoża w okresie silnych opadów deszczu. Doskonale komponuje się z roślinami sadzonymi na wrzosowisku, szczególnie pod koronami drzew o głębokim systemie korzeniowym (sosen, jodeł). Golterię można stosować do obsadzania rabat, a nawet uprawiać w pojemnikach, najczęściej jako podszycie rosnących w nich drzewek lub krzewów. Sprzedawana w ozdobnych doniczkach (osłonkach) może służyć do dekoracji wnętrz. Owoce golterii stanowią prawdziwy przysmak kuropatw, co znalazło odzwierciedlenie w angielskiej nazwie rośliny. W Ameryce Północnej z suszonych liści golterii parzy się herbatę, a owoce używa do wypieku ciast. Wytwarzany z roślin olejek wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym, perfumeryjnym oraz farmaceutycznym.

Dłuższe dni, topniejący śnieg i coraz cieplejsze promienie słoneczne zapowiada nieuchronny koniec zimy. Jednym z pierwszych ogrodowych zwiastunów nadchodzącej wiosny jest wrzosiec darlejski, charakteryzujący się wyjątkowo długim okresem kwitnienia. Odmiana ‘Kramer’s Rote’ przyciąga uwagę intensywną, ciemnopurpurową barwą kwiatów.

Erica x darleyensis (wrzosiec darlejski) jest mieszańcem uzyskanym na początku XX wieku w angielskim Darley Dale w wyniku krzyżowania Erica carnea (wrzośca czerwonego) z Erica erigena (wrzoścem purpurowym). Odmiana ‘Kramer’s Rote’ dorasta do 50 centymetrów wysokości i jest jedną z najwyższych odmian wrzośca. Rośnie silnie i szybko, tworząc szerokie krzewinki. Drobne, zielone, igiełkowate, listki są gęsto ułożone wokół pędów. Z końcem lutego, na początku marca, gdy tylko ustąpi mróz i śnieg, na roślinie pojawiają się rubinowoczerwone kwiaty. Dzbanuszkowate, duże kwiaty o pergaminowej fakturze zwisają obficie z wzniesionych łodyżek. Odmiana ‘Kramer’s Rote’ zakwita przy stosunkowo niskiej temperaturze, dlatego kwitnienie może trwać nawet do maja. Czerwone kobierce przyciągają nie tylko wzrok miłośników roślin, ale i zwierzęta. Pyłek i nektar stanowią pierwsze ważne źródło pokarmu licznych owadów budzących się z zimowego odrętwienia.

Wymagania uprawowe wrzośców są zwykle nieco wyższe niż wrzosów. Pomimo, że Erica x darleyensis dobrze rośnie na glebach ubogich w składniki pokarmowe, to jednak preferuje miejsca stale lekko wilgotne, o kwaśnym odczynie podłoża (pH 4 – 5,5). Gleba w przydomowych ogrodach rzadko odpowiada wymaganiom roślin wrzosowatych, dlatego przed sadzeniem zaleca się ją nieco poprawić, najprościej poprzez dodanie i dokładne wymieszanie kwaśnego torfu wysokiego i przekompostowanej kory sosnowej. Dobre efekty przynosi również ściółkowanie powierzchni gruntu wokół roślin przekompostowaną korą sosnową. Ściółka ogranicza zachwaszczenia, zapewnia lepsze utrzymanie stałej wilgotności podłoża, lepsze zimowanie oraz przyczynia się do wzbogacenia gleby w próchnicę i utrzymania niskiego pH. Wrzosiec darlejski preferuje stanowiska słoneczne, ewentualnie lekko ocienione, ale osłonięte od wiatru i zaciszne. Na zimę zaleca się okrywać krzewinki gałązkami drzew iglastych. Częstym błędem w uprawie wrzośców jest zbyt obfite podlewanie, które prowadzi do zamierania roślin. Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest cięcie roślin, najczęściej pod koniec kwietnia lub na początku maja, zaraz po kwitnieniu. Pędy należy ciąć na wysokości przekwitłych kwiatów. Zabieg ten zapewnia utrzymanie prawidłowego, ładnego i zwartego pokroju roślin oraz obfite kwitnienie w przyszłym roku.

Wrzosiec darlejski ‘Kramer’s Rote’ najpiękniej prezentuje się sadzony w nieregularnych grupach na wrzosowiskach, gdzie tworzy wyrazisty akcent kolorystycznych. Intensywna, rubinowoczerwona barwa kwiatów z daleka przyciąga uwagę. Sadzony na rabatach pomiędzy drzewami i krzewami iglastymi stanowi ich ciekawe uzupełnienie. Efektowne kompozycje tworzy z różanecznikami, azaliami, kalmią i pierisem.