Szukasz:




x
Login:

Hasło:

x

Ruszyły zapisy na wiosenną edycję Certyfikatu ZSzP

Dobrej jakości i właściwie dobrany materiał roślinny to podstawa zielonych realizacji zarówno w prywatnych, jak i w większych, miejskich projektach.

W procesie inwestycyjnym kluczową kwestię stanowi dobór odpowiednich gatunków i odmian, a także ocena otrzymanych od producenta roślin. Istotne jest także obchodzenie się z roślinami w sposób umiejętny - zarówno na poziomie planowania, transportu, jak i sadzenia.

Zagadnienia te omawiane są podczas 6-dniowego szkolenia  podnoszącego kwalifikacje osób zakładających ogrody i tereny zieleni oraz odbierających gotowe realizacje.

Program sesji wykładowych:

- weryfikacja planów i specyfikacja projektowa (wykrywanie błędów i nieścisłości),
- planowanie i organizacja pracy zespołu w terenie,
- przegląd asortymentu roślin ozdobnych w polskich szkółkach (w tym nowości),
-
analiza procesu prawidłowego sadzenia oraz pielęgnacji w zależności od grupy roślin,
-
przegląd chorób i szkodników – profilaktyka i działanie,
-
i wiele więcej.

KIEDY?

5-6, 12-13 oraz 26-27 marca 2020

GDZIE?

- WYKŁADY - Centrum Biznesowe i Konferencyjne, ul. Ogrodowa 58, Warszawa;

- ZAJĘCIA TERENOWE - Jasieniec, Olszany (k. Grójca), dojazd z Warszawy zapewnia organizator

ORGANIZATOR

Agencja Promocji Zieleni Sp. z o.o.

Warsztatowy charakter szkolenia (w tym dwa dni zajęć praktycznych w szkółkach) pomaga w wypracowaniu dobrych i sprawdzonych praktyk.

Wydarzenie jest doskonałą platformą do dyskusji. Jest to również czas na analizę dotychczasowych działań, co w rezultacie umożliwia weryfikację obszarów do korekty i poprawę efektywności pracy.

Szkolenie zakończone jest egzaminem sprawdzającym wiedzę uczestników, a sam Certyfikat uwiarygadnia firmę i kompetencje zawodowe pracowników.

 

więcej informacji i zgłoszenia na: www.szkolenia-zielen.pl

Szkolenie zgodne jest z Zaleceniami jakościowymi Związku Szkółkarzy Polskich, które otrzymały rekomendacje Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.

Zalecenia stosowane są jako wytyczne do przetargów i zamówień publicznych.

Klon palmowy ‘Atropurpureum’

Acer palmatum ‘Atropurpureum’
Klon palmowy ‘Atropurpureum’

Klony palmowe to niewielkie drzewa lub krzewy o atrakcyjnym pokroju i ozdobnych liściach, jesienią wspaniale przebarwiające się na czerwono, żółto i pomarańczowo. W naturze rośliny te występują na terenach Chin, Korei i Japonii. Na świecie uprawia się ponad 1000 odmian klonu palmowego. Są to rośliny o wyjątkowych walorach dekoracyjnych. Do Europy trafiły dopiero w XIX wieku, przywieziono je z Japonii, gdzie były uprawiane od stuleci i obecnie zajmują równie ważną pozycję w ogrodnictwie, co wiśnie ozdobne.

Klon palmowy ‘Atropurpureum’ to niewielkie drzewo o wyprostowanym pokroju, ażurowej koronie oraz  wachlarzowatych, czerwonych liściach. W sprzyjających warunkach roślina dorasta do 5-8 m wysokości. Tworzy liczne, cienkie, kaskadowo ułożone gałęzie. Liście są 5 lub 7 klapowane, mają 5-8 cm średnicy, początkowo są jasnopurpurowe, później ciemnieją, jesienią stają się szkarłatnoczerwone. Drobne, ciemnoczerwone kwiaty rozwijają się w maju, mają 6-8 mm średnicy, są zebrane w nieduże podbaldachy.

Wymaga gleb żyznych, próchnicznych, stale umiarkowanie wilgotnych i przepuszczalnych, o lekko kwaśnym pH. Na glebach zbyt ciężkich i mokrych może być porażany przez grzyby z rodzaju fytoftora, co objawia się dosyć nagłym więdnięciem i zamieraniem roślin w pełni sezonu wegetacyjnego. Odmiany o czerwonych liściach preferują stanowiska słoneczne, wówczas liście utrzymują swoją barwę, miejsca zaciszne, osłonięte od wiatru. Klon palmowy jest gatunkiem wrażliwym na silny mróz, najlepiej rośnie i zimuje na zachodzie kraju. Młode rośliny wymagają okrywania. Najlepiej do tego celu nadaje się słoma, z której można wykonać stożkowate chochoły, ewentualnie użyć można łatwiej dostępnej w sklepach ogrodniczych fizeliny.

Klony palmowe to rośliny o wyjątkowej urodzie, eleganckie, dlatego warto przeznaczyć dla nich miejsca wyeksponowane. Odmiana ‘Atropurpurea’ doskonale zaprezentuje się w ogrodach japońskich oraz pośród niewysokich drzew i krzewów iglastych. Przepięknie wygląda sadzona nad wodą. W najzimniejszych rejonach kraju rośliny można uprawiać w pojemnikach chowanych na zimę do nieogrzewanych pomieszczeń.

Już jest Katalog Szkółek 2020!

Jest już dostępne najnowsze wydanie Katalogu Szkółek 2020. Znajdują się w nim opisy 126 wiodących szkółek członków Związku Szkółkarzy Polskich.

Związek Szkółkarzy Polskich to 218 członków:

3 Członków Honorowych
209 Członków Zwyczajnych 
5 Członków Seniorów
1 Członek Wspierający

Alfabetyczny spis szkółek umożliwia szybkie znalezienie interesujących producentów roślin. Ich lokalizacje dodatkowo przedstawione zostały na mapce. Tuż za spisem znaleźć można wykaz grup roślin produkowanych w poszczególnych szkółkach. Łącznie szkółki Związku oferują ponad 10 tys. gatunków oraz odmian roślin.

Zwieńczenie głównej treści katalogu stanowi przedstawienie laureatów Konkursu Roślin Nowości 27. edycji międzynarodowej wystawy ZIELEŃ TO ŻYCIE.

Katalog Szkółek 2020 to Must have osób zawodowo związanych z branżą, którym katalog wysyłamy bezpłatnie. W tej sprawie prosimy o kontakt - e-mail: zszp@zszp.pl lub tel.: (22) 435 47 22.

Zachęcamy również do pobrania Katalogu Szkółek 2020 (33 MB) w formie elektronicznej, a także do korzystania z Listy szkółek znajdującej się na naszej stronie. 

Polskie Szkółki na targach IPM w Essen

Obecność polskich szkółek na targach IPM w Essen stała się już tradycją. Jednak w tym roku, dzięki staraniom prezesa zarządu Związku Szkółkarzy Polskich Wojciecha Wróblewskiego, nasze narodowe stoisko będzie wyjątkowo widoczne i promowane - wszystko za sprawą zaangażowania w projekt Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Po raz pierwszy w historii uzyskaliśmy dla naszej branży wsparcie działań proeksportowych na największych światowych targach roślinny, jakimi są IPM Essen.

Serdecznie zapraszamy do wizyty na naszym stoisku 6E33 w Hali 6, będziemy miło nam gościć wszystkich Państwa, którzy będziecie w Essen w dniach
28 – 31 stycznia b.r.

Nasze stoisko – Polskie Stoisko Narodowe - będzie doskonale oznakowane, będą do niego prowadziły graficzne wskaźniki z logo ZSzP i napisem „Plants from Poland”. Do złożenia wizyty będą też zapraszały hostessy. W ramach działań promocyjnych na naszym stoisku odbędzie się konferencja prasowa z udziałem Wojciecha Wróblewskiego - prezesa zarządu Związku Szkółkarzy Polskich oraz Agnieszki Żukowskiej - prezesa Agencji Promocji Zieleni i dyrektora międzynarodowej wystawy „Zieleń to Życie”. Nasze zaproszenie przyjął Pan Jakub Wawrzyniak Konsul Generalny RP w Kolonii  i Pani Anita Mikołajczak - Wicekonsul ds. ekonomicznych, dyplomacji publicznej i kulturalnej. 

Podzielimy się z dziennikarzami i gośćmi najnowszymi informacjami dotyczącymi polskiego szkółkarstwa, zaprezentujemy film oraz świeżo wydany „Katalog Szkółek 2020”. Po konferencji odbędzie się mniej formalne spotkanie networkingowe - w luźnej atmosferze, przy dźwiękach muzyki na żywo oraz polskich przekąskach.

Na naszym stoisku będą prezentowały się następujące firmy:

CLEMATIS Źródło Dobrych Pnączy Sp. z o. o. Spółka komandytowa
www.clematis.com.pl

Gospodarstwo Ogrodnicze Aleksandra Kusibab-Wyka
www.goakw.pl

Gospodarstwo Ogrodnicze „Waganowice” Paulina Kusibab-Popowicz, Mirosław Popowicz S.C.
www.gowsc.pl

Plantin Sp. Z o. o., Spółka komandytowa
www.in-vitro.pl

Szkółka Drzew i Krzewów Ozdobnych Sutkowscy
www.sutkowscy.oid.pl

Szkółka Szmit 
www.szmit.pl

Związek Szkółkarzy Polskich
www.zszp.pl

Agencja Promocji Zieleni
www.agencjapromocjizieleni.pl

Dziękujemy Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa oraz Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi za zaangażowanie i dofinansowanie działań promocyjnych. 

Wiciokrzew japoński ‘Aureoreticulata’

Lonicera japonica  'Aureoreticulata'
Wiciokrzew japoński '
Aureoreticulata'

Wiciokrzew japoński to półzimozielone pnącze pochodzące z Japonii, Korei i Chin. Odmiana ‘Aureoreticulata’ jest najpopularniejszym kultywarem tego gatunku, wyselekcjonowanym w Japonii w 1860 r. Roślina zdobi ogrody i parki atrakcyjnym i oryginalnym, żółto-zielonym ulistnieniem.

Wiciokrzew japoński ‘Aureoreticulata’ dorasta do 3 m wysokości. Tworzy cienkie, wiotkie pędy owijające się wokół napotkanych podpór – gałęzi drzew i krzewów, ażurowych ogrodzeń, drewnianych lub metalowych kratek, albo ścielące się po ziemi. Roślina nie tworzy korzeni przybyszowych ani wąsów czepnych, stąd nie ma zdolności wspinania się po ścianach lub zbyt grubych podporach. Liście są  niewielkie, średnicy 3-4 cm, eliptyczne, zielone z charakterystycznym, żółtym unerwieniem przypominającym siateczkę lub koronkę. Niewielkie, żółte kwiaty rozwijają się w czerwcu i lipcu, są mało widoczne na tle żółto-zielonych liści ale wydzielają lekki, przyjemny zapach wabiący owady zapylające.

Wiciokrzew japoński ‘Aureoreticulata’ jest rośliną o skromnych wymaganiach względem podłoża, dobrze rośnie na większości przeciętnych, umiarkowani wilgotnych gleb ogrodowych. Na stanowiskach suchych i silnie nasłonecznionych liście mogą być przypalane przez słońce. W ciągu roku roślina przyrasta o około 1 metr, nie wymaga przycinania, ale gdy zbytnio się rozrośnie może być cięta. Odporność na mróz jest przeciętna, na wschodzie kraju pnącze może przemarzać w ostre zimy, ale przycięte na wiosnę dobrze regeneruje się. W centrum i na zachodzie Polski zimuje zwykle bez problemu.

Wiciokrzew japoński ‘Aureoreticulata’ świetnie sprawdza się do zadarniania i okrywania gleby w ogrodach, parkach oraz zieleni osiedlowej, zwłaszcza miejsc pod koronami drzew i krzewów - rozjaśnia je dzięki żółto unerwionym liściom. W ten sposób uprawiane rośliny lepiej zimują, bo są osłonięte od bezpośredniej ekspozycji na słońce, a przez mrozem zabezpiecza je śnieg. Pnącze można także uprawiać w pojemnikach ustawianych na balkonach i tarasach. W Wielkiej Brytanii odmiana ‘Aureoreticulata’ została odznaczona wyróżnieniem Award of Garden Merit (AGM), przyznawanym kultywarom o wyjątkowych walorach ozdobnych i uprawowych przez Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze RHS.

2020 – Międzynarodowym Rokiem Zdrowia Roślin - 61. Ogólnopolska Konferencja Ochrony Roślin Sadowniczych

 Związek Szkółkarzy Polskich objął patronatem
61. Ogólnopolską Konferencję Ochrony Roślin Sadowniczych
2020 – Międzynarodowym Rokiem Zdrowia Roślin”,
która odbędzie się 4 lutego 2020 r. w kinoteatrze Polonez w Skierniewicach. 

Wydarzeniu organizowanemu przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach patronuje także Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Jan Krzysztof Ardanowski. Konferencja skierowana jest do wszystkich zainteresowanych tematyką ochrony sadów i plantacji roślin jagodowych. Ma na celu upowszechnianie idei integrowanej ochrony roślin, zgodnej z wymogami Unii Europejskiej. Podstawą wprowadzania tej koncepcji jest działanie umożliwiające skuteczną ochronę przed chorobami, szkodnikami i chwastami uprawianych gatunków przy równoczesnym, istotnym ograniczeniu pozostałości środków ochrony roślin w uzyskiwanych płodach. Obecna edycja spotkania swoją tematyką doskonale wpisuje się w obchody Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin.

Zapraszamy do bezpłatnego wzięcia udziału w konferencji. Swoje uczestnictwo można zgłosić do dnia 28 stycznia 2020r. drogą elektroniczną na adres: Katarzyna.Bisko@inhort.pl lub telefonicznie: 46 834 53 77, 500 101 798.

Rośliny malownicze zimą

Tworzenie miejskich kompozycji roślinnych, przyciągających uwagę i wzrok mieszkańców poza sezonem wegetacyjnym, opiera się na wykorzystaniu gatunków i odmian o interesującym ułożeniu pędów, ciekawej barwie kory oraz atrakcyjnych owocach. Jedne z wymienionych elementów są bardziej widoczne w okresie jesieni i na przedwiośniu, inne przyciągają uwagę, gdy spadnie pierwszy śnieg.

To właśnie zimą najpiękniej prezentują się pnie, konary i gałęzie drzew. Po zrzuceniu liści widoczna staje się kora, często zróżnicowana kolorystycznie w zależności od wieku roślin. Cecha ozdobnej kory to podstawowy atut rodzimego i bardzo lubianego przez Polaków gatunku - brzozy brodawkowatej (Betula pendula) oraz jej mniej znanych, egzotycznych kuzynek: brzozy białej chińskiej, brzozy dahurskiej, brzozy nadrzecznej czy brzozy pożytecznej.

Brzoza brodawkowata to duże drzewo dorastające do 20-25 m wysokości. Jej korona jest luźna, kopulasta lub nieregularnie jajowata. Kora na młodych konarach i pniu jest biała, łuszczy się w cienkie pasemka. U starych egzemplarzy jest gruba i głęboko spękana, czarna z białymi plamami. Wśród odmian brzozy brodawkowatej warto zwrócić uwagę na formy kolumnowe, szczególnie przydatne do miasta: FASTIGIATA JOES – nowość na naszym rynku wyróżniona srebrnym medalem w Konkursie Roślin Nowości podczas targów ZIELEŃ TO ŻYCIE w 2018 r. – drzewo o wąskiej koronie dorastające do 10 m wysokości; 'Fastigiata' i 'Obelisk' – starsze odmiany o podobnym, kolumnowym, choć szerszym pokroju. W przypadku odmiany 'Spider Alley' bardziej niż kora (także atrakcyjna!) uwagę zwracają fantastycznie powyginane i poskręcane pędy.

 

Po zrzuceniu liści widoczna
staje się kora, często zróżnicowana kolorystycznie w zależności od wieku roślin.
W kompozycjach nie powinno zabraknąć brzozy dahurskiej
(Betula dahurica)

W kompozycjach, gdzie główną rolę obok barwy ma odgrywać faktura kory, nie powinno zabraknąć brzozy dahurskiej (Betula dahurica) - wielopniowego, niskiego drzewa dorastającego do 8 m wysokości, o łuszczącej się płatami, intensywnie brązowoszarej korze oraz odmian brzozy czarnej (syn. nadrzecznej), takich jak: 'Black Star', 'Fox Valley' czy 'Summer Cascade'. Są to niezbyt duże drzewa o kędzierzawej, kolorowej (białej, beżowej, żółtawej i różowej) korze, łuszczącej się jak papier. Odmiany te bardzo dobrze sprawdzą się w zieleni osiedlowej, charakteryzują się bowiem niezbyt silnym wzrostem oraz wysoką zdrowotnością ulistnienia - nie wymagają stosowania środków ochrony roślin.

Najpopularniejszą miejską brzozą stosowaną w Europie Zachodniej ze względu na śnieżnobiałą, gładką korę pokrywającą pnie, jest brzoza pożyteczna (Betula utilis) i jej odmiana 'Doorenbos'. Ale równie cenne są nowsze odmiany - 'Long Trunk' o płaczącym, parasolowatym pokroju oraz 'White Light', 'Grayswood Ghost' czy 'Silver Shadow'. Większość spośród wymienionych brzóz to gatunki niewymagające w uprawie, tolerują gleby lekkie, ubogie w składniki pokarmowe. Dobrze radzą sobie w trudnych warunkach miejskich, znosząc wysokie zasolenie podłoża, niską wilgotność i zanieczyszczone powietrze.

Szczególnie ozdobne zima są gatunki klonów, których pnie pokrywa dekoracyjna, paskowana pionowo kora. Klony te są zaliczane przez botaników do sekcji Macrantha, natomiast potocznie nazywa się je klonami o „wężowej korze”. Określenie to wywodzi się od angielskiego terminu 'snakebark'. Prawie wszystkie gatunki klonów o „wężowej korze”  pochodzą z Chin i Japonii. Wyjątkiem jest klon pensylwański (Acer pensylvanicum), naturalnie porastający północno-wschodnie wybrzeże USA charakteryzujące się chłodnym, wilgotnym klimatem. Jest to niewielkie drzewo o pojedynczym lub widlasto rozdzielającym się pniu i luźnej koronie, dorasta do 10 m wysokości. Kora na młodych pniach, konarach i gałązkach jest gładka, oliwkowozielona z podłużnymi, białymi prążkami, wyjątkowo atrakcyjna w okresie bezlistnym. U dorosłych egzemplarzy kora przybiera odcień szaro-brązowy z zielonkawo-białawymi paskami. Niestety w ostre zimy, na wschodzie i w centrum kraju, klon pensylwański może przemarzać, dlatego alternatywą dla tego gatunku jest podobny, równie atrakcyjny klon zielonokory (Acer tegmentosum), odporniejszy na mróz. Cętkowane pnie platana klonolistnego (Platanus ×hispanica) czy łuszcząca się cienkimi, cynamonowo-miedzianymi płatami okrywa pędów klonu strzępiastokorego (Acer griseum) to cechy charakterystyczne cennych gatunków drzew doskonale sprawdzających się w naszym klimacie.

 

Okrywa pędów klonu strzępiastokorego łuszczy się cienkimi, cynamonowo-miedzianymi płatami.
Fantazyjnie powyginane gałęzie leszczyny pospolitej wzbogacą zimowe kompozycje.

Zimowe kompozycje wzbogacą niewymagające w uprawie drzewa o fantazyjnie powyginanych gałęziach: leszczyna pospolita (Corylus avellana) 'Contorta', modrzew japoński (Larix kaempferi) 'Diana', morwa szerokolistna (Morus latifolia) 'Spirata', wierzba babilońska (Salix babylonica) 'Erythroflexuosa', robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia) 'Tortuosa' czy TWISTY BABY.

Pięknie prezentują się obsypane śnie­giem pędy drzew i krzewów liściastych, m.in. dębu błot­nego (Quercus palustris), zwłaszcza odmian kolumnowych, takich jak GREEN PILLAR, przydatnej do obsadzania miejskich dróg, lub form kulistych - 'Green Dwarf' czy 'Isabel' polecanych przede wszystkim do zieleni osiedlowej. W miejscach eksponowanych wytwornie zimą prezentują się egzemplarze derenia skrętolistnego (Cornus alternifolia) z charakterystycznym, piętrowym ułożeniem gałęzi przypominającym chińską pagodę. Ładne są też swobodnie rosnące, starsze egzemplarze popularnego sumaka octowca (Rhus typhina).

Wyjątkowo urocze są ośnieżone egzemplarze roślin iglastych – cisów, cyprysików, jałow­ców, sosen (zwłaszcza koso­drzewiny), świer­ków i żywotników. Należy jednak pamiętać, że drzewa i krzewy iglaste, utrzymujące zimą igły, nie nadają się do sadzenia w bezpośredniej lokalizacji dróg i ulic odladzanych przy użyciu soli ze względu na wrażliwość tych roślin na rozpryskiwane błoto pośniegowe i powstający aerozol solny. Osadzające się na igłach sole są fitotoksyczne i powodują ich brązowienie oraz zasychanie. Rośliny iglaste mogą  być  sadzone w odległości co najmniej kilkunastu metrów od jezdni, a odległość ta zależy od natężenia ruchu, prędkości jazdy, wielkości pojazdów i jakości drogi – czynniki te wpływają bowiem na zasięg rozpryskiwanego błota pośniegowego i unoszącego się aerozolu solnego.

Barwną kolekcję doskonale uzupełnią krzewy o jaskrawych pędach: czerwonych u derenia białego (Cornus alba) BATON ROUGE czy 'Sibirica', pomarańczowych u derenia świdwa (C. sanguinea) 'Midwinter Fire' i 'Winter Beauty' lub żółto-zielonych u derenia rozłogowego (C. sericea) 'Budd's Yellow', 'Flaviramea'. Krzewy te świetnie znoszą trudne warunki uprawy, tolerują suszę jak i okresowe zalewanie systemu korzeniowego, rosną zdrowo i nie przemarzają. Mogą być sadzone w formie ciętych żywopłotów lub swobodnie prowadzonych szpalerów.

Kolorowe konary i pędy stają się jeszcze lepiej wyeksponowane, gdy znajdą się w kompozycjach z zimozielonymi krzewami, np. trzmieliną Fortune’a (Euonymus fortunei), laurowiśnią wschodnią (Prunus laurocerasus), mahonią pospolitą (Mahonia aquifolium), ostrokrzewem Meservy (Ilex ×meserveae) lub pnączem - bluszczem pospolitym (Hedera helix) zastosowanym nietypowo, jako roślina okrywowa lub zadarniająca.

Równie atrakcyjne tło, podkreślające fakturę lub barwę kory, stworzą zimozielone byliny – bergenie (Bergenia) czy epimedia (Epimedium). Dopełnieniem zimowych kompozycji mogą być też inne byliny. Zasuszone liście miskanta chińskiego (Miscanthus sinensis), trzcinnika ostrokwiatowego (Calamagrostis ×acutiflora) czy trzęślicy trzcinowatej (Molinia arundinacea) tworzą w wilgotne, mroźne poranki oszronione fontanny, a górujące nad nimi puszyste kwiatostany rozświetlają ponure jesienią rabaty. Ciekawość wzbudzą szablaste, sterczące spod śniegu, niebieskawe liście juki karolińskiej (Yucca filamentosa). U odmian 'Bright Edge' i 'Color Guard' liście te są dwukolorowe – kremowo-zielone. Jeszcze efektowniej prezentują się oprószone śniegiem, zaschnięte kępy rozchodnika olbrzymiego. Gdy tylko zacznie padać śnieg, na każdym kwiatostanie tworzy się malownicza czapeczka białego puchu.

Podstawą wyeksponowania roślin jest odpowiednie tło. Warto postawić tu na zimozielone krzewy.

W kompozycjach naturalistycznych, przyjaznym zwierzętom – owadom, ptakom, małym ssakom, nie powinno zabraknąć swoistej spiżarni – drzew, krzewów i pnączy owocowych, wabiących przede wszystkim ptaki, ale także małe gryzonie, wiewiórki lub jeże. Należy zatem zadbać, aby w kompozycjach nie zabrakło rajskich jabłoni (Malus), kalin (Viburnum), czarnego bzu (Sambucus nigra), róży pomarszczonej (Rosa rugosa) berberysów (Berberis), cytryńców (Schisandra) czy rokitnika (Hippophae).

Owoce niektórych krzewów, np. ogników (Pyracantha), pięknotek (Callicarpa) czy ostrokrzewów (Ilex) raczej nie mają zbyt wielu amatorów i utrzymują się na gałęziach przez kilka miesięcy, podczas gdy owoce jarzębów (Sorbus) czy winobluszczy (Parthenocissus) znikają w dziobach kosów już w listopadzie i grudniu. Dobrym pomysłem jest pozostawienie na rabatach bylinowych zaschniętych łodyg – liści, kwiatostanów i wypełnionych nasionami owocostanów – cennego zimowego pokarmu np. objętych ochroną ryjówek.

Tekst: Grzegorz Falkowski, Związek Szkółkarzy Polskich

Konwalnik płaskopędowy 'Nigrescens'

Ophiopogon planiscapus 'Nigrescens'
Konwalnik płaskopędowy 'Nigrescens'

Konwalnik płaskopędowy to niewielka, kępiasta bylina naturalnie występująca w Japonii, gdzie porasta lesiste i odsłonięte górskie zbocza. Swoim wyglądem przypomina trawy, a przez wiele lat była uważana za krewniaczkę lilii. Nie ma jednak nic wspólnego ani z rodziną traw, ani liliowatych i obecnie jest zakwalifikowana przez botaników do rodziny szparagowatych.

W szkółkach dostępnych jest kilka odmian konwalnika płaskopędowego. Dużą popularnością cieszą się te o ciemnych, wiśniowofioletowych liściach. Najpopularniejszą z nich jest odmiana 'Niger', oferowana także pod nazwą 'Nigrescens'. Jest to niska, zimozielona bylina tworząca atrakcyjne kępy niemal czarnych liści. Jej zaletą jest szybkie rozrastanie się za pomocą krótkich, podziemnych rozłogów, ale nie jest rośliną ekspansywną, zagrażającą innym ogrodowym gatunkom. Kępy, w zależności od zasobności i wilgotności gleby, mają od około 15-20 do 30 cm wysokości. Liście są równowąskie, łukowato wygięte, ciemnopurpurowe, niemal czarne. Roślina zakwita latem, w lipcu, i kwitnie do września. Tworzy drobne, dzwonkowate, lilioworóżowe kwiaty zebrane w niedużych, wyprostowanych gronach. Kwiaty przyjemnie pachną. Po przekwitnieniu zawiązują się ozdobne owoce – czarne, błyszczące jagody.

Konwalnik płaskopędowy jest byliną o niewielkich wymaganiach glebowych. Preferuje podłoża umiarkowanie wilgotne o lekko kwaśnym odczynie, stanowiska słoneczne lub półcieniste. Gatunek ten dotychczas był opisywany w literaturze, jako wrażliwy na mróz, zaliczany do strefy 7, jednak doświadczenia z uprawą konwalnika wskazują, że roślina ta dobrze zimuje w Polsce i bez uszczerbku znosi nawet ponad dwudziestostopniowe mrozy. Oczywiście sadzony na stanowiskach słonecznych wymaga lekkiego okrywania (cieniowania), które chroni liście przed wysychaniem.

Konwalnik płaskopędowy dobrze sprawdza się jako niska bylina okrywowa. Ładnie prezentuje się sadzony w grupach na rabatach oraz pod koronami drzew i krzewów. W ogrodach angielskich jest często stosowany do tworzenia naturalnych obwódek rabat. Ciekawie prezentuje się też w ogrodach minimalistycznych, japońskich, kamiennych lub żwirowych, tworząc wyraziste, ciemne plamy. Nadaje się do uprawy w pojemnikach wykorzystywanych do dekoracji balkonów i tarasów, zwłaszcza w zestawieniach z roślinami o jasnozielonych liściach i kolorowych kwiatach. Balkonowe donice z konwalnikiem trzeba jednak starannie zabezpieczyć na zimę przed mrozem i bezpośrednim nasłonecznieniem.

Odwiedź nas na targach TSW!

Zapraszamy serdecznie w dniach 15-16 stycznia b.r. do odwiedzenia stoiska Związku Szkółkarzy Polskich podczas X Targów Sadownictwa i Warzywnictwa, odbywających się w Ptak Warsaw Expo przy al. Katowickiej 62 w Nadarzynie. Nasze stoisko znajdziecie Państwo pod numerem D3a.

Szczególnie serdecznie zapraszamy producentów materiału szkółkarskiego zainteresowanych członkostwem w Związku Szkółkarzy Polskich. Czekamy na Państwa z pakietem informacji o korzyściach, jakie daje stowarzyszenie. Będziemy informowali o naszych działaniach lobbingowych na rzecz branży szkółkarskiej, zaprezentujemy narzędzia promocji szkółek i roślin oraz usługi, które świadczymy zrzeszonym firmom.

Na stoisku czekają na Państwa udostępniane bezpłatne wydawnictwa: Katalog Szkółek, Zalecenia jakościowe dla ozdobnego materiału szkółkarskiego, Gdzie kupić rośliny?, Skąd się biorą rośliny? oraz niespodzianki!

Do zobaczenia na targach TSW!

Perukowce i sumaki do miasta

Oba rodzaje - perukowiec (Cotinus) i sumak (Rhus) są ze sobą blisko spokrewnione – należą do rodziny nanerczowatych. Ze względu na wysoką tolerancję na upał i niedobór wody, dobrze sprawdzają się w miastach.

Perukowce

Na świecie znane są dwa gatunki perukowca - perukowiec podolski (Cotinus coggygria) – krzew naturalnie występujący w Europie i Azji, wprowadzony do uprawy pod koniec XIX wieku, obecnie powszechnie sadzony w ogrodach przydomowych oraz pochodzący z Ameryki Północnej perukowiec amerykański (C. obovatus) - drzewo nie spotykane u nas poza kolekcjami dendrologicznymi, ale wykorzystywane w hodowli mieszańcowych odmian ozdobnych. 

Te z pozoru zwykłe rośliny liściaste na początku lata okrywają się puszystymi kwiatostanami przypominającymi barokowe peruki. Owe obłoki lub peruki są utworzone z setek tysięcy drobnych, rozgałęzień szypułek kwiatowych. Dlatego w języku angielskim rodzaj Cotinus określa się mianem „Smoke Tree” lub „Smokebush” – czyli dymiącym się drzewem lub krzewem, a po francusku Arbre á Perruque – drzewem w peruce.

Perukowce są kserofitami. W toku ewolucji rośliny te przystosowały się do zasiedlania stanowisk suchych, ciepłych i silnie nasłonecznionych. Stąd dobrze czują się w środowisku miejskim, gdzie ze względu na występowanie efektu wysp ciepła temperatura jest wyższa, a dostępność wody często ograniczona. 

Rośliny nie mają specjalnych wymagań glebowych, preferują podłoża wapienne, lekkie, przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste, tolerują zasolenie gleby i suszę, są odporne na mróz. Ze względu na intensywny wzrost, trwający aż do jesieni, słabo zdrewniałe wierzchołki pędów mogą przemarzać w przypadku wystąpienia silnego mrozu na początku zimy. Wiosną krzewy perukowców dosyć późno budzą się do życia, zwykle dopiero w połowie maja, a młode liście rozwijają się najpierw w dolnej części pędów. Dlatego warto wstrzymać się z cięciem pielęgnacyjnym pędów, które wydają się być przemarznięte, bo może okazać się, że wcale tak nie jest. Zwykle cięcie krzewów nie jest w ogóle potrzebne, bo wiele współczesnych odmian ma zwarty pokrój i nie osiąga dużych rozmiarów.

Większość oferowanych w szkółkach i centrach ogrodniczych perukowców to odmiany kompaktowe, dorastające do 2-3 metrów wysokości, o zaokrąglonym pokroju. Ich jednoroczne przyrosty mogą być długie, w kolejnym roku rozgałęziają się w górnej części. Liście są pojedyncze, całobrzegie, odwrotnie jajowate, jasnozielone u gatunku, u odmian mogą być od seledynowych do ciemnozielonych, przez żółte, ceglaste, purpurowe do ciemnobordowych. Blaszki liściowe mają od 5 do 10 cm długości, są osadzone na długich ogonkach i rozmieszczone skrętolegle na pędach. Jesienią liście intensywnie przebarwiają się na pomarańczowo i czerwono. 

Krzewy perukowców kwitną w czerwcu. Ich kwiaty są małe, mają zaledwie 3-4 mm średnicy, są częściowo sterylne i ledwie zauważalne, zebrane w luźne, wiechowate kwiatostany. W lipcu szypułki kwiatów rozrastają się intensywnie i stają pierzaste, tworząc w ten sposób charakterystyczne, puszyste peruki pokrywające obficie cały krzew. W zależności od odmiany peruki mogą być lekko lub intensywnie różowe, cytrynowe, czerwonawe albo purpurowe. Peruki utrzymują się bardzo długo, niemal do wiosny, choć oczywiście po zaschnięciu tracą wyrazisty kolor, są popielate lub srebrzyste.

Największą popularnością w uprawie cieszą się odmiany o purpurowych liściach, np. ‘Royal Purple’, ‘Purpureus’, ‘Velvet Cloak’ oraz krzewy zaliczane do zbiorowej grupy odmiany ‘Rubifolius Group’. Rośliny te dorastają do około 3-4 m wysokości. Szczególnie wartościowe i przydatne do zastosowań miejskich są nowe, niskie odmiany bardzo wcześnie wchodzące w okres kwitnienia: ‘Young Lady’ i SMOKEY JOE (obie o zielonych liściach) nadające się do sadzenia na terenach osiedli, zwłaszcza w ogrodach zakładanych na dachach oraz stropach podziemnych garaży, a także do uprawy w pojemnikach ustawianych wzdłuż ulic, na balkonach czy tarasach. W porównaniu do innych odmian perukowców tworzą one wyjątkowo dużo puszystych, efektowych peruk w bardzo młodym wieku. Ciekawa jest też silniej rosnąca odmiana GOLDEN SPIRIT, która ma złocistożółte liście oraz mieszańcowa odmiana ‘Grace’, o dużych, owalnych, winnoczerwonych liściach. Z nowości warto wymienić odmianę ‘Lilla’. Jest to karłowa wersja odmiany ‘Royal Purple’, dorasta do 1,5 m wysokości, tworzy dosyć krótkie pędy i purpurowe liście, na których często widoczna jest różowa obwódka.

Do rodzaju sumak należy ponad 200 gatunków drzew, krzewów i pnączy występujących głównie w krajach tropikalnych i subtropikalnych. W Polsce powszechnie uprawia się dwa gatunki pochodzące z Ameryki Północnej, sumak octowiec (Rhus typhina) oraz sumak gładki (R. glabra). Zaokrąglone, ażurowe korony tych roślin przypominają z daleka afrykańskie akacje, wprowadzając element egzotyki do kompozycji, w których się je wykorzystuje. Walory ozdobne obu gatunków to grube, owłosione pędy, amarantowe owocostany i bajecznie kolorowe jesienią liście. Zupełnie nieznanym, a wyjątkowo przydatnym do zastosowań w terenach zurbanizowanych, jest sumak wonny (Rhus aromatica).

Sumak octowiec to nieduże drzewo o rozłożystej, ażurowej koronie, często wielopniowe, dorastające maksymalnie do 5-6 m wysokości. Pień jest zwykle krótki i nisko rozgałęziony, liście pierzastozłożone,  długości 40-50 cm. Blaszki liściowe są zielone, jesienią wcześnie przebarwiają się w jaskrawych odcieniach dojrzałych pomarańczy, granatów i cytryn. Ozdobą krzewów żeńskich są amarantowe owocostany, pojawiające się  w lipcu na szczytach pędów.

Sumak octowiec oferowany jest w zaledwie kilku odmianach. Jedną z ciekawszych i łatwo dostępnych w krajowych szkółkach jest odmiana ‘Dissecta’ – niższa od gatunku, dorasta do 3-4 m wysokości. Tworzy grube pędy, rozgałęziające się widlasto na kształt poroża jelenia. Drzewo daje rozłogi, często rośnie horyzontalnie lub nawet pokłada się na ziemi, dzięki czemu może być stosowane jako roślina okrywowa, zwłaszcza na wszelkiego rodzaju skarpach i nasypach, które stabilizuje i umacnia. Pierzastozłożone liście dorastają do 50 cm długości, składają się z głęboko powcinanych koronkowych listków przypominających liście paproci. 

Mutacją odmiany ‘Dissecta’ jest odmiana TIGER EYES charakteryzująca się żółtą barwą liści. Sumak gładki ‘Laciniata’ to mniej znany kuzyn sumaka octowca o delikatnych, ażurowych, silnie powcinanych listkach osadzonych na czerwonych osadkach. Drzewo dorasta zaledwie do 2 m wysokości, nisko się rozgałęzia i bardzo często pokłada na ziemi. Daje liczne odrosty.

Zupełnie nieznanym, a doskonale nadającym się do uprawy w zieleni miejskiej jest sumak wonny. Krzew ten początkowo rośnie dosyć płasko, powoli wypiętrza się przyjmując półkulisty pokrój. W Polsce krzew rzadko osiąga więcej niż 1,5 - 2 m wysokości. Liście ma zupełnie inne od wcześniej opisanych gatunków -  drobne, trójlistkowe, do 5 cm średnicy, zielone, jesienią pięknie przebarwiają się na pomarańczowo i czerwono. Po roztarciu liście i gałązki intensywnie pachną. Krzewy bywa oferowany w dwóch odmianach okrywowych – ‘Carpet’ i ‘Grow-Low’.

Wymienione sumaki mają bardzo małe wymagania względem podłoża, tolerują gleby nieurodzajne i suche oraz stanowiska od głęboko zacienionych do w pełni nasłonecznionych. Są całkowicie mrozoodporne. Tworzą płytki system korzeniowy i dają odrosty. W ogrodach prywatnych i osiedlowych tworzenie odrostów jest cechą często niepożądaną, dlatego należy je usuwać, gdy tylko się pojawią. Jednak z drugiej strony, tworzenie podziemnych rozłogów sprzyja umacnianiu podłoża i przeciwdziała erozji gleby na skarpach, nasypach czy zboczach, w takich miejscach sumaki spełniają rolę roślin zadarniających. Rośliny sadzone na skarpach można nawet celowo stymulować do tworzenia odrostów poprzez uszkadzanie korzeni. W tym celu wystarczy w obrębie korony drzew wbić w kilku miejscach szpadel. W miejscach zranień podziemnych pędów i korzeni sumaki szybko wytworzą odrosty.

Perukowce i sumaki dobrze prezentują się w kompozycjach z niewysokimi krzewami oraz na rabatach bylinowych. Nadają się do obsadzania rond oraz pasów zieleni oddzielających jezdnie. Efektownie wyglądają sadzone w grupach, po kilka lub kilkanaście sztuk. Rośliny te warto sadzić na terenach należących do szkół i przedszkoli, gdzie w okresie letnich wakacji często brakuje odpowiedniej opieki i podlewania. Owocostany obu gatunków można wykorzystywać do tworzenia kompozycji florystycznych zarówno ze świeżych jak i suszonych kwiatów. 

Jedną z niewielu chorób, na które mogą zapadać perukowce i sumaki, jest werticilioza, wywoływana przez grzyby z rodzaju Verticillium, które zasiedlają i zatykają wiązki przewodzące. Objawem porażenia jest nagłe więdnięcie części lub całej rośliny, rozpoczynające się od wierzchołków pędów. Do porażania dochodzi najczęściej wtedy, gdy krzewy są sadzone na glebach zbyt ciężkich oraz podmokłych, a woda stagnuje przez dłuższy czas w obrębie systemu korzeniowego. Chorych roślin nie da się uratować, trzeba je usunąć, by choroba się nie rozprzestrzeniała. Najlepszą metoda zapobiegnia porażeniu roślin przez grzyby z rodzaju Verticillium jest sadzenie podatnych gatunków na przepuszczalnych i lekkich podłożach.

Dr Wiesław Szydło