W sierpniu b.r. do prezesa ZSzP wpłynęło pismo głównego inspektora Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) informujące o planowanym spotkaniu roboczym z przedstawicielami strony rosyjskiej na temat możliwości eksportu materiału szkółkarskiego do Federacji Rosyjskiej. W piśmie tym inspektor poprosił o przygotowanie listy szkółek zrzeszonych w ZSzP zainteresowanych eksportem.
Marek Majewski zwrócił się z prośbą do głównego inspektora PIORiN Tadeusza Kłosa o zorganizowanie spotkania poświęconego omówieniu kwestii związanych z eksportem i atestacją polskich szkółek przez rosyjskich inspektorów. Spotkanie odbyło się 4 września b.r. w siedzibie PIORiN. Wzięli w nim udział kierownicy PIORiN: Tadeusz Kłos – główny inspektor, Dariusz Wiraszka – z-ca głównego inspektora, Agnieszka Sahajdak – naczelnik Wydziału Nadzoru Fitosanitarnego, Barbara Uznańska – główny specjalista. ZSzP reprezentował prezes Marek Majewski wraz z członkami Związku: Lucjanem Gursztynem, Danielem Kordusem, Dariuszem Cegłowskim oraz Grzegorz Falkowski. Ponadto na spotkanie zostali zaproszeni Maciej Lipecki – prezes Stowarzyszenia Polskich Szkółkarzy, Grażyna Sułek - członek stowarzyszenia oraz Władysław Kozerski – dyrektor Ośrodka Elitarnego Materiału Szkółkarskiego w Prusach.
Na wstępie Tadeusz Kłos poinformował, że w ubiegłym roku, w styczniu, podczas spotkania z władzami rosyjskich służb fitosanitarnych w Berlinie strona rosyjska przedstawiła stanowisko, że szkółki, które dotychczas kiedykolwiek uzyskały atestację, będą mogły prowadzić eksport materiału szkółkarskiego do Rosji. Tymczasem stanowisko to uległo zmianie i obecnie strona rosyjska poinformowała, że nie tylko firmy które chcą rozpocząć eksport, ale też szkółki chcące kontynuować eksportować, muszą wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie atestacji przez rosyjską służbę fitosanitarną Rosselkhoznadzor. W dniu spotkania nie było wiadomo, kiedy ani na jakich zasadach miałoby dojść do przeprowadzenia atestacji. Szczegóły miały być ustalone podczas wizyty Dariusza Wiraszki w Moskwie zaplanowanej na 10 września, spotkanie to jednak zostało przełożone na 24 września. Z zebranych przez PIORiN informację na temat zainteresowania producentów materiału szkółkarskiego eksportem do Rosji powstała lista 115 podmiotów, z czego 45 stanowią szkółki ZSzP. Marek Majewski zwrócił uwagę na termin atestacji. Jego zdaniem lustracja powinna odbywać się pod koniec lata i jesienią z dwóch powodów: w szkółkach jest wówczas pełen asortyment roślin; wyniki z lustracji pozwolą uzyskać informację o możliwości eksportu przed rozpoczęciem sezonu wiosennego. Zebrani zgodzili się, że należy dążyć do jak najszybszego przeprowadzenia atestacji szkółek, jeszcze w bieżącym sezonie wegetacyjnym, aby mieć pewność, że przyszłorocznym sezonie wiosennym będzie można prowadzić eksport. Jest to o tyle istotne, że nie wiadomo, do kiedy tak naprawdę będzie obowiązywała ostatnia atestacja (przeprowadzona w 2011 roku). Koleiną ważną kwestią związaną z atestacją jest fakt, że w ramach Unii Celnej Białoruś - Federacja Rosyjska - Kazachstan, od lutego b.r. Białoruś w całości przyjęła rosyjskie zasady regulujące import roślin do Federacji Rosyjskiej i uznała listy szkółek atestowanych przez Rosselkhoznadzor. Obecnie poza firmami mającymi atestację, eksport materiału szkółkarskiego z krajów UE do Rosji i Białorusi jest zablokowany. Maciej Lipecki zwrócił uwagę, że ze względu na rosyjskie embargo na owoce stabilna dotąd pozycja szkółkarstwa owocowego jest zagrożona, bo przełoży się na ograniczenie krajowego popytu na drzewka owocowe. W tej sytuacji jedynie eksport na wschód może zapewnić utrzymanie produkcji na dotychczasowym poziomie. Odnośnie organizacji inspekcji Lucjan Gursztyn zwrócił uwagę, że w przeciwieństwie do poprzednich lustracji, Związek Szkółkarzy Polskich nie podejmie się organizacji wizyt inspektorów rosyjskich dla wszystkich zgłoszonych szkółkach, a jedynie dla firmach stowarzyszonych w ZSzP. Grzegorz Falkowski zasugerował, że takiej organizacji mógłby podjąć się PIORiN. Odnośnie kosztów inspektor Kłos poinformował, że inspektorzy Rosselkhoznadzor atestowali producenta ziemniaków na własny koszt, niemniej jednak należy liczyć się, że koszty atestacji będą musiały być pokryte przez stronę wnioskującą. Zebrani na spotkaniu zadeklarowali pokrycie kosztów atestacji przez szkółki. Ustalono, że Główny Inspektor przygotuje i wyśle pismo do strony rosyjskiej z wnioskiem o przeprowadzenie atestacji polskich szkółek w możliwie jak najszybszym terminie. Do pisma zostanie załączona lista 115 gospodarstw, które zgłosiły chęć poddania się atestacji.
Po spotkaniu, 10 września b.r. firmy, które zgłosiły chęć poddania się atestacji, otrzymały pismo z PIORiN informujące, że w celu rozpoczęcia procedury kontroli miejsc produkcji przez ekspertów rosyjskich, konieczne jest złożenie stosownego wniosku. Wypełnione wnioski (w języku polskim i rosyjskim), potwierdzone przez terenowe wojewódzkie inspektoraty, wraz z listami rodzajów roślin uprawianych w szkółce oraz będących przedmiotem eksportu do Federacji Rosyjskiej, a także deklaracją pokrycia kosztów atestacji, należało przekazać do Głównego Inspektoratu do 26 września 2014 r. Na dzień oddania Biuletynu do druku nie uzyskano dalszych informacji dot. atestacji.
