Pierwszego dnia podczas Walne Zgromadzenie ENA, omówiono sprawy bieżące związku jak i wiele tematów związanych bieżącymi problemami szkółkarstwa europejskiego, oraz przyszłości branży. W strukturach ENA istnieją grupy robocze, zajmujące się poszczególnymi tematami, ich przedstawiciele przedstawiali wyniki swojej pracy podczas tego spotkania.
Pierwszą omawianą była Grupa do spraw promocji (w której zasiadam), gdzie wybrano nowego przewodniczącego i uzupełniono skład. Następnie podsumowano kolejny rok programu Green Cities, omawiając główne problemy i trudności w rozliczeniu z Komisją Europejską. Zwrócono też uwagę na działania związane z ostatnim rokiem programu i jego właściwym rozliczeniem. Ze względów proceduralnych nie jest możliwe kontynuowanie programu w roku 2024, natomiast można rozpocząć identyczny program od roku 2025. Przygotowano propozycję działań podtrzymujących program w roku 2024, tak by nie utracić zainteresowanych.
Kolejna to grupa zajmuje się tematem zainteresowania młodzieży branżą ogrodniczą. Wszystkie kraje borykają się z brakiem młodych w branży szkółkarskiej. Trudno o pracowników. Często trudno o następców a wszyscy chcą coraz więcej zieleni wokół. Mówi się o praktykach międzynarodowych, konferencjach i warsztatach dla młodzieży, social mediach promujących nasz zawód. Poszukujemy
dróg dotarcia do młodych i sposobu, by zachęcić do wybrania zawodu związanego z roślinami. Podjęte zostaną próby z wykorzystaniem programu Erasmus + do tego celu. Na efekty będzie jeszcze trzeba poczekać.
Przedstawiono działania grupy do spraw legislacji:
- 02-2023 Spotkanie Grupy Ogrodniczej UK-UE
- 02-2023 Webinar
- Zobowiązanie UE dotyczące trzech miliardów drzew . 03-2023 Spotkanie ENA – ELCA - 03-2023 Spotkanie strategiczne partnerów SoGreen
- 03-2023 Spotkanie zespołu lobbingowego SoGreen z SME United
- 03-2023 Spotkanie DG ENVI UE:
zobowiązanie 3 miliardów drzew - 03-2023 Spotkanie Europejskiego Domu Leśnictwa
- 03-2023 Spotkanie zespołu lobbingowego SoGreen z Growing Media Europe
- 03-2023 Spotkanie zespołu lobbingowego SoGreen z posłanką do Parlamentu Europejskiego, panią Rodriguez Ramos
- 03-2023 Spotkanie Grupy Ogrodniczej UK-UE
- 04-2023 Webinar: Wytyczne UE dotyczące zalesiania #3bnTrees
- 04-2023 Informacja zwrotna ENA do projektu rozporządzenia UE w sprawie Popillia japonica
- 05-2023 Spotkanie plenarne Grupy Doradczej KE ds. Zrównoważonego Rozwoju Systemów Żywnościowych
- 05-2023 Informacja zwrotna ENA do rozporządzenia UE w sprawie roślin podatnych na Xylella fastidiosa
- 06-2023 Spotkanie Grupy Roboczej UE ds. Inwazyjnych Gatunków Obcych (WGIAS)
- 06-2023 Spotkanie Grupy Ogrodniczej UK-UE
Poinformowano o kontynuacji projektu BeXyl (zagrożenie Xylellą) i kolejnych działaniach jakie zostaną podjęte. W kwestii roślin inwazyjnych uzyskano informację, że w roku 2023 żadne nowe rośliny nie zostaną dopisane do listy.
Przedstawiona została sytuacja związana z planami wobec ograniczenia środków ochrony roślin o 50% do roku 2030. Plan EU został uznany za nierealny i poproszono, aby każdy kraj w ramach możliwości lobbował w tej sprawie, zarówno u europarlamentarzystów, jak i u władz krajowych.
Grupa zrównoważonego rozwoju zajmuje się przyszłościowymi tematami, w których najważniejsze to:
- Torf i nadchodzące ograniczenia w jego stosowaniu
- Użycie plastiku w naszej branży i obwarowania, jakie są lub będą stosowane w poszczególnych krajach Europy
- Oszczędzanie wody i jej ochrona
- Prawo unijne dotyczące odtwarzania przyrody
Zmiany, jakie mogą zajść w przepisach - obejmujące powyższe tematy, mogą mieć olbrzymi wpływ na naszą branżę, zwłaszcza że coraz częściej widzimy, jak silne może być lobby „EKO”, i jak wiele nie do końca przemyślanych zmian może się dokonać w przypadku naszej bierności. Dlatego także w tej grupie roboczej zasiadamy. Spore nadzieje są łączone z programem unijnym SoGreen, dzięki któremu możemy wypracować spore wsparcie dla branży produkującej rośliny.
Dokonano wyboru władz ENA a właściwie ich reelekcji. Zatem obecne władze ENA to:
- Przewodniczący: Henk Raaijmakers - Holandia
- Wiceprzewodniczący: Tim Van Hulle – Belgia
- Skarbnik: Willy De Nolf - Belgia
Następnie zajęto się sprawami formalnymi, takimi jak:
- Budżet
- Zmiany w statucie dostosowujące do obecnych możliwości komunikacji i wymogów prawa belgijskiego
- Podniesiono opłatę członkowską o 10% - nie zmieniana była od co najmniej 10 lat
Wymieniono się informacjami na temat obecnego sezonu. Ogólnie podsumowano sprzedaż, pogodę, problemy produkcyjne, problemy prawne oraz podzielono się prognozami nadchodzący sezon. Reasumując tą część: wszystkie kraje mają bardzo podobne problemy w zakresie produkcji i są nimi: koszty produkcji, koszty pracy, ograniczony dostęp do pracowników i problemy legislacyjne (tu można wymienić kilka głównych – torf, środki ochrony roślin, woda, plastik, Wielka Brytania i jej nowe przepisy prawa, wojna w Ukrainie i zamknięcie rynku rosyjskiego). Większość uznała sezon za lepszy, niż się spodziewano (gorszy niż 2021) i wyraziła sporo optymizmu na następny sezon.
Włochy zgłosiły dwie sprawy:
- Zagrożenie w postaci Popillia japonica (https://piorin.gov.pl/files/userfiles/giorin/publikacje/ulotki/p._japonica_wyd.1.pdf) którego tępo rozprzestrzeniania się i straty, jakich dokonuje, są zatrważające i pod żadnym pozorem nie należy go bagatelizować.
- Pokazano nową stronę internetową www.phytoweb.it stworzoną przez związek włoski a finansowaną przez tamtejsze ministerstwo rolnictwa. Portal ten zawiera wiele informacji na temat wymagań eksportowych i importowych do krajów trzecich, z których można skorzystać po zalogowaniu (jest bezpłatne i po angielsku i włosku).
Zawiera też wiele funkcjonalności, które APZ planowało zawrzeć w swojej aplikacji fitosanitarnej. Niestety po informacji z ministerstwa, że to samo planują zrobić, zarzuciliśmy temat, gdyż nie miałby on racji bytu w porównaniu z aplikacją rządową.
Wiele rozmawiano o przyszłości i roli ENA i możliwościach jakie mamy przy obecnej strukturze finansowej i organizacyjnej ENA. Te rozmowy toczyły się także po zakończeniu Walnego Zgromadzenia, podczas wycieczek pierwszego i drugiego dnia spotkania.
Popołudniem po zakończonych obradach pojechaliśmy zwiedzić ogród botaniczny Nezahat Gokyigit Botanic Garden powstały w obrębie rozległego skrzyżowania autostrad w Istambule. Założenie to powstało w latach 80-tych i obecnie prezentuje się fantastycznie sprawiając, że panujący dookoła intensywny ruch zszedł na dalszy
plan i jest mało zauważalny.
Następnym punktem było spotkanie w urzędzie odpowiedzialnym za zieleń, który można nazwać Zieleń Miejska Istambułu - AGAC AS ALIBEYKOY Nursery Garden. To przedsiębiorstwo zatrudniające ponad 3000 pracowników fizycznych i ponad 300 projektantów i inspektorów zieleni. Cały ten zespół codziennie plewi, przycina, podlewa, kosi, a także przygotowuje nowe tereny i sadzi kolejne rośliny w mieście Istambuł. Efekty ich pracy są wręcz olśniewające.
Lecąc nad cieśninę Bosfor spodziewałem się zupełnie innych widoków. Ku memu zaskoczeniu zobaczyłem górzyste, zielone miasto. Połacie nasadzeń miejskich właściwie w każdym wolnym od zabudowań miejscu. Te stare: podlane, dobrze utrzymane. Nowe zaś zaplanowane z rozmachem, mnogością gatunkową roślin i wykonane w najlepszych znanych nam standardach. Poza tym przedsiębiorstwo to posiadało co najmniej 2 szkółki poza miastem, fabrykę podłoża i kilkanaście mniejszych i większych centrów ogrodniczych w obrębie miasta.
Kolejnego dnia zwiedziliśmy szkółkę drzew: SMS MARMARA GROUP Nursery Garden. Obiekt jeden z kilku należący do grupy. Można powiedzieć: „modelowa szkółka drzew kontenerowych”. Patrząc na liczbę osób zatrudnionych, czystość i jakość materiału z pewnością można stwierdzić, że nie mają problemów z ograniczeniami w środkach ochrony roślin. Drzewa o obwodach mocno powyżej 14 cm przeznaczone przede wszystkim do miast.
Kolejny obiekt, który mogliśmy zwiedzić, to laboratorium in-vitro SATSO Tissue Culture Lab. Potężny, nowoczesny obiekt o olbrzymich możliwościach produkcyjnych. Niestety był on dopiero w fazie początkowej swojej działalności i działała tylko jedna sekcja. Na reszcie farba jeszcze nie wyschła.
Ostatnią szkółką tego dnia było ADA PLANT Nursery Garden. Szkółka produkująca szeroki asortyment krzewów a także drzew ozdobnych i owocowych. Podobnie jak w wcześniejszych – ładne zdrowe rośliny, dobra mechanizacja i odbiorca głównie instytucjonalny. To co łączy zwiedzone przeze mnie obiekty to odbiorca – miasto, państwo. Nie dane nam było odwiedzić typowej dla Europy szkółki rodzinnej. Tutaj właściciele to państwo, grupy kapitałowe, inwestorzy.Nie odwiedziliśmy też prywatnego centrum ogrodniczego. Widać było z okien autokaru, że istnieją. Nawet w obrębie Istambułu. Ale raczej to kilkuarowe obiekty, sprzedające owoce, warzywa, kwiaty i rośliny ozdobne.
Podsumowując wizytę w Turcji mogę stwierdzić, że zaskoczyła mnie niesamowicie jakością utrzymania i ilością istniejącej tu zieleni. A także rozmachem i profesjonalizmem, z jakim są sadzone kolejne rabaty. Polecam zwrócić na to uwagę przy okazji urlopu lub sporządzając plany wystawiennicze.