Miesiąc: marzec 2019

Pyrus calleryana 'Chanticleer'
Grusza drobnoowocowa 'Chanticleer'

Grusze to doskonale wszystkim znane drzewa owocowe, uprawiane w sadach, na działkach i w ogrodach przydomowych dla smacznych, soczystych owoców. Na świecie występuje około 30 gatunków grusz, a kilka z nich uprawia się dla celów ozdobnych – są to między innymi grusza pospolita ‘Beech Hill’, grusza wierzbolistna ‘Pendula’ i chyba najpopularniejsza grusza drobnoowocowa ‘Chanticleer’ – często wykorzystywana w przestrzeni miejskiej jako drzewo przyuliczne.

Grusza drobnoowocowa ‘Chanticleer’ to amerykańska odmiana uzyskana w 1959 r. przez Edwarda Scallona. Jest to średniej wielkości drzewo o regularnej koronie, w starszym wieku przyjmujące kształt wąskiego stożka. Dorasta do 12-15 m wysokości i około 4 m szerokości. Tworzy wyraźny przewodnik, z którego pod ostrym kątem wyrastają strzeliste pędy boczne. Pędy są zróżnicowane na długo i krótkopędy. Liście są jajowate, na wierzchołku zaostrzone, brzegiem piłkowane, maja do 8 cm długości, są intensywnie zielone, jesienią przebarwiają się na żółto, pomarańczowo i czerwono, długo utrzymują się na drzewie. Dekoracyjne białe kwiaty o średnicy około 2,5 cm zebrane są w kilkukwiatowe baldachogrona, rozwijają się na przełomie kwietnia i maja z różowych pąków. W tym czasie drzewo przyciąga uwagę obfitością kwiatów i szumem uwijających się nad nimi owadów zapylających. Owoce są drobne, zielone, po dojrzeniu brązowe, ale mało widoczne i niezbyt dekoracyjne. Nie nadają się też do jedzenia.

Grusza drobnoowocowa jest drzewem o niedużych wymaganiach uprawowych, dobrze rośnie na większości gleb ogrodowych na stanowiskach słonecznych, toleruje suszę. Na glebach żyznych, stale umiarkowanie wilgotnych rośnie silnie. Odmiana ‘Chanticleer’ jest zdrowa, odporna na choroby i mróz, może być sadzona na terenie prawie całego kraju, poza najchłodniejszymi rejonami Północno-Wschodniej Polski i rejonami górskimi, gdzie w ostre zimy może przemarzać. Dzięki wąskim koronom doskonale nadaje się do sadzenia w miastach wzdłuż dróg i ulic, ale też w zieleni osiedlowej, parkowej, na działkach i w ogrodach przydomowych. Dobrze prezentuje się takżę sadzona jako soliter.

Hosta 'Praying Hands'
Funkia 'Praying Hands'

Funkie to dziś jedne z najpopularniejszych bylin ogrodowych, rozpowszechnione niemal na całym świecie. Dlatego aż trudno uwierzyć, że niespełna sto lat temu w amerykańskich katalogach ogrodniczych nie było ani jednego przedstawiciela tej grupy roślin! Wszystko zmieniło się wraz z rozpoczęciem intensywnych prac hodowlanych, które zaowocowały uzyskaniem tysięcy odmian. Dziś najwięcej nowych odmian funkii powstaje w USA. Dzięki łatwości rozmnażania za pomocą technik in-vitro nowe kreacje szybko trafiają na światowe rynki.

Jedną z ciekawszych, wyróżniających się nietypowym, wąskim kształtem liści oraz bardzo specyficznych ich ułożeniem, jest odmiana ‘Praying Hands’, zarejestrowana w USA w 1996 r. przez miłośnika funkii G. Williamsa. Inspiracją do nadania nazwy było skojarzenie córki hodowcy z obrazem niemieckiego malarza Albrechta Dürera ‘Betende Hände‘ przedstawiającym złożone do modlitwy dłonie. Pochodzenie rośliny nie jest znane, przypuszcza się jednak, że odmiana powstała w wyniku naturalnego skrzyżowania Hosta fortunei ‘Aureomarginata’ z H. lancifolia. Jej osobliwy wygląd oraz absorbująca nazwa sprawiły, że ‘Praying Hands’ stała się jedną z najpopularniejszych amerykańskich funkii, zdobywając w 2011 r. prestiżowy tytuł Hosta Of The Year.

Funkia ‘Praying Hands’ to kępiasta bylina tworząca krótkie podziemne rozłogi, z których wiosną wyrastają podłużne, wąskie, oliwkowozielone i wyraźnie unerwione liście, ozdobione na brzegach żółtą obwódką. Liście te mają charakterystyczną budowę, składają się z długich, 20 cm ogonków liściowych przechodzących bez wyraźnej granicy w wąskie i jakby skręcone blaszki liściowe o długości do 18 cm i około 5 cm szerokości, delikatnie pofalowane, na końcach zaostrzone. W przeciwieństwie do innych odmian funkii liście pozostają osobliwie uniesione. Latem spośród liści wyrastają smukłe pędy kwiatostanowe (do 40 cm wysokości) z osadzonymi na nich dzwonkowatymi kwiatami w kolorze lawendy.

Hosta ‘Praying Hands’ ma podobne wymagania, jak inne funkie. Najlepiej rośnie na glebach próchnicznych, stale wilgotnych, na stanowiskach cienistych i półcienistych. Na stanowiskach bardziej nasłonecznionych jasny margines otaczający liście jest wyraźniejszy. Jest to bylina długowieczna, zdrowa, odporna na mróz i co ciekawe, po rozrośnięciu się dosyć dobrze znosząca krótkotrwały niedobór wody. Z powodzeniem może być uprawiana na terenie całego kraju. Najlepiej prezentują się sadzona w większych grupach pod koronami drzew, wzdłuż strumieni oraz na brzegach zbiorników wodnych. Świetnie komponuje się z niskimi bylinami cieniolubnymi. Nadaje się do tworzenia pojemnikowych aranżacji z innymi funkiami, służących do dekoracji cienistych balkonów i tarasów.

Miłorząb dwuklapowy 'Anny's Dwarf'
Ginkgo biloba 'Anny's Dwarf'

 Miłorząb dwuklapowy, zwany także chińskim lub dwudzielnym, jest wyjątkowym przedstawicielem roślin nagozalążkowych. Pomimo przynależności do grupy drzew iglastych nie wytwarza igieł ani łusek, lecz grube, wachlarzowate liście. W swojej ojczyźnie jest dużym, długowiecznym drzewem o cylindrycznej koronie. Najstarsze egzemplarze liczą od 2 do 3 tys. lat. W Polsce miłorzęby także osiągają spore rozmiary. Na szczęście w sprzedaży są dostępne odmiany karłowe o bardzo wolnym tempie wzrostu. Nadają się one do uprawy w niewielkich ogrodach przydomowych.

Miłorząb ‘Anny’s Dwarf’ to stosunkowo nowa, karłowa odmiana o wzniesionym pokroju, wyselekcjonowana na początku XXI wieku w Holandii przez Andre van Nijnattena.  Roślina charakteryzuje się bardzo wolnym tempem wzrostu. Po kilku latach uprawy osiąga 1-1,5 m wysokości. Drzewo tworzy żółtobrązowe długopędy i wałeczkowate krótkopędy. Liście ma małe, wachlarzowate, widlasto unerwione, dość głęboko wcięte, ciemnozielone i skórzaste, jesienią przed opadnięciem spektakularnie przebarwiają się na żółto. Jest to odmiana męska, więc nie zawiązuje nasion.

Miłorząb dwuklapowy jest łatwy w  uprawie, dobrze rośnie na większości przeciętnych, przepuszczalnych gleb ogrodowych o lekko kwaśnym pH. Preferuje stanowiska słoneczne. Niekiedy problem mogą stanowić nornice, które uwielbiają obgryzać korzenie roślin, oraz późnowiosenne przymrozki uszkadzające młode przyrosty, choć generalnie drzewo jest dobrze przystosowane do uprawy w polskich warunkach klimatycznych i zimuje na terenie całego kraju. Co więcej, starsze rośliny dosyć dobrze tolerują suszę i zanieczyszczenie powietrza.

Miłorząb dwuklapowy ‘Anny’s Dwarf’ to cenna odmiana polecana do nasadzeń pojedynczych w małych ogrodach przydomowych, na skalniakach i wrzosowiskach. Nadaje się też do uprawy na działkach i w zieleni osiedlowej. Doskonale prezentuje się sadzony w pojemnikach oraz na rabatach z innymi wolno rosnącymi roślinami iglastymi.

Dereń niski
Cornus pumila

Derenie to jedne z najwartościowszych krzewów ozdobnych. Ze względu na niewielkie wymagania uprawowe i łatwość adaptacji do zróżnicowanych warunków przyrodniczych znalazły szerokie zastosowane w zieleni przyulicznej, osiedlowej, parkowej oraz ogrodach prywatnych. Rośliny te mają dekoracyjne pędy, liście, kwiaty i owoce. Obok najczęściej sadzonych gatunków i odmian dereni (d. biały, d. jadalny, d. rozłogowy czy d. świdwa) polskie szkółki oferują także mniej znane, a równie cenne gatunki. Przykładem jednego z nich jest dereń niski, zwany także karłowym.

Obszar naturalnego występowania derenia niskiego nie jest ustalony, literatura anglosaska podaje, że pochodzenie gatunku jest nieznane, z kolei w publikacjach niemieckich roślina często jest pomijana (nie ma jej np. w Enzyklopädie der Gartengehölze). Niemniej dereń niski był notowany w uprawie w Wielkiej Brytanii już w 1890 r. Krzew ten charakteryzują się gęstym i zwartym pokrojem, dorasta do 1,5 m wysokości i podobnej szerokości. Ma jajowate, ostro zakończone liście o długości około 6-7 cm. Młode liście mają atrakcyjne, czerwonopurpurowe zabarwienie ładnie kontrastujące z ciemną zielenią dojrzałych, starszych liści. W języku angielskim gatunek ten nazywany jest dwarf redtip dogwood, co można tłumaczyć jako dereń karłowy o czerwono zabarwionych końcach liści. Drobne, białe kwiaty rozwijają się w maju lub czerwcu, są zebrane w niewielkie, baldaszkowate kwiatostany. Czarne kuliste owoce dojrzewają jesienią i są chętnie zjadane przez ptaki. Krzew preferuje gleby żyzne, umiarkowanie wilgotne, ale dobrze rośnie także na większości przeciętnych gleb ogrodowych, na stanowiskach słonecznych lub półcienistych. Gatunek jest w pełni odporny na mróz, zdrowy, wolny od szkodników i chorób. Nie wymaga cięcia, bo rośnie powoli i utrzymuje zwartą formę. Dobrze komponuje się z innymi krzewami o ozdobnych liściach i kwiatach. Posadzony w gęstej rozstawie jest atrakcyjną rośliną okrywową polecaną do umacniania nasypów, skarp i miejsc trudno dostępnych. Doskonale nadaje się do uprawy w ogrodach przydomowych, osiedlowych, na działkach.